
ავტორი:
პაისი მთაწმინდელი
თემა: საკუთარ თავზე მინდობა, მორჩილება
წმიდაო მამაო, როგორ დავეხმაროთ ადამიანს, რომელსაც უსაფუძვლოდ ჰგონია, რომ ავად არის?
იმისათვის, რომ ასეთ ადამიანს ეშველოს, მას მოძღვარი უნდა ჰყავდეს, ენდობოდეს და ემორჩილებოდეს მას. მოძღვარს უნდა გაუმხილოს თავისი ზრახვები, ის კი დამოძღვრავს მას: - "ამას ყურადღებას ნუ მიაქცევ, აი, ამის მიმართ კი პირიქით, ყურადღებით იყავი". თუ ადამიანი მოძღვარს არ ენდობა და მისას არ ისმენს, ამგვარი აზრები მოსვენებას არასოდეს მისცემს. იცი რას ნიშნავს, როდესაც ადამიანები დახმარებას გთხოვენ და თვითონ თითს თითზე არ აკარებენ?! აი, მაგალითად, ახალგაზრდა კაცი, რომელიც თავაშვებულად ცხოვრობს და სულიერი აშლილობა აწუხებს, მოდის ჩემთან თამბაქოს კვამლისაგან ჩაწითლებული თვალებით და დახმარებას მთხოვს. ამასთან, რაღაც ცრუ ღვთისმოსაობით არის შეპყრობილი: მთხოვს, რომ ჩემი სენაკის ტაძრის კანკელიდან მივცე ხატი, და ამასთან, სენაკში კბილებგაჩრილი შემოდის. - "ჩემო ძმაო, - ვეუბნები, - ამ სიგარეტისაგან თვალები ცოფიანი ძაღლივით გაქვს ჩაწითლებული, მე ამ სენაკში მოხუცებსაც კი არ ვაძლევ მოწევის ნებას, აქ მხოლოდ საკმეველი იკმევა ხოლმე". მაგრამ ის გაჯიუტდა და თავისი განაგრძო: მოდის, დახმარებას მთხოვს და საკუთარ აზრს კი არ თმობს: - "რატომ არ გინდა დამეხმარო"?! გაიძახის, ანუ განკურნება სურს, მაგრამ - რაღაც მაგიური საშუალებით (ანუ უშრომელად), ისე რომ, არანაირი ძალისხმევა არ დასჭირდეს. მე ვეუბნები: - "შენ სასწაულისთვის არ ვარგიხარ, შენ ხომ ავადაც არა ხარ და მხოლოდ საკუთარი აზრებისა გჯერა". ამ ყმაწვილს რომ მორჩილება გამოეჩIნა, ეშველებოდა კიდეც. შევნიშნე, რომ ის ადამიანი, ვინც ჩემს დარიგებას ყურად იღებდა, სწრაფად მიდიოდა წინ და მის ცხოვრებაში ყველაფერი თავისთავად ლაგდებოდა. ხოლო თვით ეს ადამიანი და მისი ოჯახის წევრებიც სიმშვიდეს მოიპოვებენ. ერთხელ ერთი ღვთისმსახური მოვიდა მონასტერში, აქ მას გალობაში მონაწილეობაშეთავაზეს, მან იუარა, როდესაც მიზეზი ჰკითხეს, მიუგო, რომ ფსალმუნში ნათქვამია: "ამაღლებაი ღმრთისაი პირსა შინა მათსა და მახვილნი ორპირნი ხელთა შინა მათთა". მან დაიჟინა, რომ გალობა ცუდი საქმეა, რადგანაც ეშინია "ორპირი მახვილისა", რომელიც მასზე აღიმართება, თუკი "ხმას აღიმაღლებს". - "ჩვენო საყვარელო, ჩვენო ძვირფასო, ჩვენო ოქრო, ეგ ყველაფერი სინამდვილეში ისე არ არის, როგორც შენ გგონია"! ეუბნებოდნენ მას ბერები, მაგრამ ის თავისას გაიძახოდა, აბა, მიდი და ასეთ ადამიანთან საერთო ენა გამონახე! რას უზამ?! მისი "განმარტება" მართებულიც რომ ყოფილიყო, სხვა, თუნდაც შემცდარი, ადამიანებისადმი მორჩილება ამ შემთხვევაში მადლს მოახვეჭინებდა და ეს იქნებოდა უდიდესი წყალობა, იმიტომრომ მორჩილება ღვთის წინაშე დიდად ფასობს.
როგორ იტანჯებიან ამის მსგავსად ადამიანები წლების განმავლობაში, იმიტომ რომ საკუთარი აზრებისა სჯერათ და სხვებს არ უსმენენ. რაც არ უნდა უთხრა და გაუკეთო მათ, ყველაფერს უკუღმა განმარტავენ. ბოროტება ხომ არ ჩერდება იმაზე, რომ ადამიანეი ერთხელ დაიჯერებს საკუთარ აზრებს! ბოროტება მრავლდება და იზრდება. ადამიანი უფრო და უფრო განამტკიცებს თავის თავს საკუთარ მოსაზრებებისადმი ნდობას და ყოველივე მან იგი შესაძლოა, სულიერ აშლილობამდე მიიყვანოს. მაგალითად, ადამიანი აშენებს სახლს, - "ეს როგორ აშენებ, - ეუბნებიან მას, - ჩამოინგრევა და ნანგრევებში მოყვები". თუ იგი მშენებლობის დასაწყისშივე ყურად იღებს რჩევას, ახლადდაწყებული მშენებლობის შეჩერება და კვლავ დაწყება უფრო ადვილია, მაგრამ დამთავრებულ შენობაზე ხელის აღმართვა გაცილებით ძნელია. - "იცოდე, შეიძლება დაგიტანოს"! ეუბნებიან მას, თვითონაც ხედავს, რომ შენობა დიდხანს ვერ გაძლებს, აცნობიერებს საშიშროებას, მაგრამ ფიქრი იმაზე, თუ რამდენი ფული და შრომა დახარჯა ამ მშენებლობაზე, უფლებას არ აძლევს, დაარღვიოს იგი. ამგვარად, მას ვერ გადაუწყვეტია, საკუთარი ხელით შექმნილი მოსპოს და ბოლოსდაბოლოს თვითონ აღმოჩნდება ნანგრევების ქვეშ.
როგორ იტანჯებიან ამის მსგავსად ადამიანები წლების განმავლობაში, იმიტომ რომ საკუთარი აზრებისა სჯერათ და სხვებს არ უსმენენ. რაც არ უნდა უთხრა და გაუკეთო მათ, ყველაფერს უკუღმა განმარტავენ. ბოროტება ხომ არ ჩერდება იმაზე, რომ ადამიანეი ერთხელ დაიჯერებს საკუთარ აზრებს! ბოროტება მრავლდება და იზრდება. ადამიანი უფრო და უფრო განამტკიცებს თავის თავს საკუთარ მოსაზრებებისადმი ნდობას და ყოველივე მან იგი შესაძლოა, სულიერ აშლილობამდე მიიყვანოს. მაგალითად, ადამიანი აშენებს სახლს, - "ეს როგორ აშენებ, - ეუბნებიან მას, - ჩამოინგრევა და ნანგრევებში მოყვები". თუ იგი მშენებლობის დასაწყისშივე ყურად იღებს რჩევას, ახლადდაწყებული მშენებლობის შეჩერება და კვლავ დაწყება უფრო ადვილია, მაგრამ დამთავრებულ შენობაზე ხელის აღმართვა გაცილებით ძნელია. - "იცოდე, შეიძლება დაგიტანოს"! ეუბნებიან მას, თვითონაც ხედავს, რომ შენობა დიდხანს ვერ გაძლებს, აცნობიერებს საშიშროებას, მაგრამ ფიქრი იმაზე, თუ რამდენი ფული და შრომა დახარჯა ამ მშენებლობაზე, უფლებას არ აძლევს, დაარღვიოს იგი. ამგვარად, მას ვერ გადაუწყვეტია, საკუთარი ხელით შექმნილი მოსპოს და ბოლოსდაბოლოს თვითონ აღმოჩნდება ნანგრევების ქვეშ.