უმაღლესი ნიჭი ანუ თვისება კაცის სულისა არის გონება, მეცნიერება, ანუ ჭკუა. ეს ნიჭი და გონება ჩვენი თანდათან უნდა იზრდებოდეს, სრულდებოდეს, განახლდებოდეს, ვითარცა იტყვის წმიდა მოციქული პავლე: „ნუ თანა ხატ ექმნებით სოფელსა ამას, არამე...
იხილეთ სრულად
უმაღლესი ნიჭი ანუ თვისება კაცის სულისა არის გონება, მეცნიერება, ანუ ჭკუა. ეს ნიჭი და გონება ჩვენი თანდათან უნდა იზრდებოდეს, სრულდებოდეს, განახლდებოდეს, ვითარცა იტყვის წმიდა მოციქული პავლე: „ნუ თანა ხატ ექმნებით სოფელსა ამას, არამედ შეიცვალენით განახლებითა მით გონებისა თქვენისათა, რათა გამოიცადოთ, რა იგი არს ნება ღმრთისა, კეთილი, სათნო და სრული“ (რომ.12.2). ამ სოფელს ნუ დაემსგავსებითო, არამედ შეიცვალენით გონების განახლებითაო, რათა იცნათ ნება ღვთის...
139. „გონების“ ხატად (სიმბოლოდ) რაცხენ მამები რჯულმდებელ მოსეს, რომელიც მაყვლოვანში ხედავს უფალს (გამოსვ. 3 1–6), რომლის პირისახეც იდიდება (გამოსვლ 34.30), რომელიც ფარაონისთვის ღმერთად დგინდება ღმერთთა ღმერთისგან (გამოსვლ. 6.1), რ...
იხილეთ სრულად
139. „გონების“ ხატად (სიმბოლოდ) რაცხენ მამები რჯულმდებელ მოსეს, რომელიც მაყვლოვანში ხედავს უფალს (გამოსვ. 3 1–6), რომლის პირისახეც იდიდება (გამოსვლ 34.30), რომელიც ფარაონისთვის ღმერთად დგინდება ღმერთთა ღმერთისგან (გამოსვლ. 6.1), რომელიც ტანჯავს ეგვიპტეს (გამოსვლ. თ. 7 და მომდევნო), რომელსაც (მოსეს) გამოჰყავს ისრაელი (გამოსვლ. თ. 12) და რომელიც რჯულმდებლობს. მისეული რჯულდებანი კი, სულიერი სახისმეტყველებით, „გონების“ მოქმედებებად და ღირსებებად აღიქ...
129. გონება უგულისყურობიდან ისევ თავის წესსა და მღვიძარებას დაუბრუნდება, თუკი იგი კვლავ გულმოდგინებას შეუდგება და თუ ჩვენ კვლავაც მგზნებარე მოსწრაფებით აღვადგენთ ჩვენი გონების საქმითობას.
93. „და მიხედა, – ამობობს დავითი, – ჩემმა გონითმა თვალმა ჩემი გონითი მტრების მიმართ და გაიგონებს ჩემი ყური იმ უკეთურთა შესახებ, ჩემს წინააღმდეგ რომ ამხედრდნენ“(ფს.91.12–13); და ვიხილე ცოდვილთა მისაგებელი (ფს.90.8), ღვთის მიერ ჩემზ...
იხილეთ სრულად
93. „და მიხედა, – ამობობს დავითი, – ჩემმა გონითმა თვალმა ჩემი გონითი მტრების მიმართ და გაიგონებს ჩემი ყური იმ უკეთურთა შესახებ, ჩემს წინააღმდეგ რომ ამხედრდნენ“(ფს.91.12–13); და ვიხილე ცოდვილთა მისაგებელი (ფს.90.8), ღვთის მიერ ჩემზე ქმნილი, ხოლო როდესაც გულში არ არის რამ წარმოსახვა, ბუნებისამებრ მედეგობს გონება (ე.ი. გონება მოქმედებს საღვთო ბუნების შესაბამისად), მზადმყოფი იმისთვის, რომ ყოველგვარი საამური, სულიერი და ღვთისმოყვარეობითი მჭვრეტელობისკ...
87. ისევე როგორც გრძნობადი მარილი გემოს აძლევს პურსა და ყოველგვარ ნამზადს, ხორცეულს კი გაუფუჭებლად და მყარად იცავს, ამგვარადვე ისაზრე გონითი გემოვნებისა და საკვირველი საქმიანობის გონებისგან დაცულობის შესახებ, რადგან გონება საღვთოდ...
იხილეთ სრულად
87. ისევე როგორც გრძნობადი მარილი გემოს აძლევს პურსა და ყოველგვარ ნამზადს, ხორცეულს კი გაუფუჭებლად და მყარად იცავს, ამგვარადვე ისაზრე გონითი გემოვნებისა და საკვირველი საქმიანობის გონებისგან დაცულობის შესახებ, რადგან გონება საღვთოდ ატკბობს კიდეც როგორც შინაგან, ასევე გარეგან ადამიანს, ამასთან, განდევნის უკეთურ გულისზრახვათა სიმყრალეს და მშვენიერებათა შიგნით მყარად გვიცავს ჩვენ.
76. ყველა სათნოებითი სწავლების საგუშაგო (სათვალთვალო, სადარაჯო) ესაა გონების დამცველობა, ისევე როგორც – დავითის გუშაგი ძველად, წინასწარ რომ წარმოაჩენდა „გულის წინადაცვეთას“.
53. გონება, რომელიც არ არის უგულისყურო თავისი ფარული მოქმედებისადმი, საკუთარი თავის დამცველობის დღენიადაგ მომუშაკებით, დანარჩენ სიკეთეებთან ერთად ჰპოვებს სხეულის ხუთ გრძნობასაც უმოქმედოს გარეგან ბოროტებათა მიმართ, რადგან თავისი სა...
იხილეთ სრულად
53. გონება, რომელიც არ არის უგულისყურო თავისი ფარული მოქმედებისადმი, საკუთარი თავის დამცველობის დღენიადაგ მომუშაკებით, დანარჩენ სიკეთეებთან ერთად ჰპოვებს სხეულის ხუთ გრძნობასაც უმოქმედოს გარეგან ბოროტებათა მიმართ, რადგან თავისი სათნოებისა და მღვიძარების ყოვლითურთ მოყურადე და მოსურნე იმისა, რომ კეთილი გულისზრახვებით იშვებდეს იგი, არ დაითმენს, რომ, ნივთიერ და ამაო გულისზრახვათა შემოტევისას, წარტაცებული იყოს ხუთი გრძნობისგან, არამედ მათი მაცთუნებლობ...
35. „ისრაელზეა მისი (უფლის) დიდმშვენიერება“, ესე იგი – გონებაზე, რომელიც ძალისამებრ ჭვრეტს თავად ღვთის დიდების მშვენიერებას; „ და მისი ძალა ღრუბლებშია“, ესე იგი – ნათელსხივოსან სულებში, რომლებიც განთიადისას შეჰმზერენ იმას, რომელიც...
იხილეთ სრულად
35. „ისრაელზეა მისი (უფლის) დიდმშვენიერება“, ესე იგი – გონებაზე, რომელიც ძალისამებრ ჭვრეტს თავად ღვთის დიდების მშვენიერებას; „ და მისი ძალა ღრუბლებშია“, ესე იგი – ნათელსხივოსან სულებში, რომლებიც განთიადისას შეჰმზერენ იმას, რომელიც მამის მარჯვნივ არის მჯდომარე (იესო ქრისტეს) და რომელიც, აელვარებს რა მათ, ისევე როგორც მზე ასხივოსნებს წმინდა ღრუბლებს, საამურებად წარმოაჩენს.
34. ცნობიერების დანიშნულება ისაა, რომ მარადის შინაგანი ბრძოლის შერკინებებისა და თვითგაკიცხვისათვის აღძრას გულისწყრომითი ნაწილი, სიბრძნისა – ის, რომ მკაცრი და შეუნელებელი მღვიძარებისა და სულიერი ჭვრეტისკენ მიმართოს გონითი ნაწილი, ს...
იხილეთ სრულად
34. ცნობიერების დანიშნულება ისაა, რომ მარადის შინაგანი ბრძოლის შერკინებებისა და თვითგაკიცხვისათვის აღძრას გულისწყრომითი ნაწილი, სიბრძნისა – ის, რომ მკაცრი და შეუნელებელი მღვიძარებისა და სულიერი ჭვრეტისკენ მიმართოს გონითი ნაწილი, სამართლიანობისა – ის, რომ სათნოებისა და ღვთისკენ წარუძღვეს გულისთქმით ნაწილს, სიმამაცისა – ის, რომ მართოს და მტკიცედ ხელთ იპყრას ხუთი გრძნობა, რათა არ შეირყვნას მათგან არც ჩვენი შინაგანი ადამიანი, ესე იგი – გული, და არც გ...
