გულის გაცივებას წინ უძღვის მისი რაიმეთი შეპყრობა, რაიმეთი შეზრუნველობა, წუწუნი და განკითხვა... უკმაყოფილება, რაიმე სხეულებრივი სიამე... და აზრების ქროლვა! ფხიზლად იყავით და გულიც ნაკლებად გაგიცივდებათ.

გული! სადაა სიცოცხლე, თუ არა გულში?

link

3. მღვიძარება ესაა გზა ღვთის ყველა სათნოებისა და მცნებისა, რაც „გულისმიერ მყუდროებადაც“ ითქმის. ამასთან, იგი, არაზმანებითად განსრულებული (ე.ი. არამოჩვენებითად ანუ ჭეშმარიტად განსრულებული, ნამდვილად მიღწეული), არის აგრეთვე „დაცულობა გონებისა“.

link

96. არ შეიძლება, ძმანო, ძილს ეშურებოდეს ის, ვისაც სურს, რომ ყოვლითურთ უვნებელი იყოს, არამედ გარდაუვალია ორთაგან ერთი: ან დაეცეს და წარწყმდეს იგი სათნოებათაგან განძარცვული, ანდა ყოველჟამს მდგომარე იყოს გონებით შეჭურვილი, რადგან მტერიც თავისი ლაშქრითურთ მარადის მდგომარეა.

link

11. "მოიქეც ბოროტისაგან და ჰქმენ კეთილი" (ფს.36,27), ე.ი. უნდა ებრძოლო ბოროტს, რათა ვნებები შეამცირო, შემდეგ კი იფხიზლე, რათა ისინი არ გაგიმრავლდნენ; და კვლავ იბრძოლე, რათა სათნოებანი მოიპოვო და ამის შემდეგ იფხიზლე, რათა ისინი შეინარჩუნო. და ესაა დასამუშავებელიც და დასაცავიც (დაბ.2,15).

link

14. მაშ, მღვიძარების პირველი სახე ესაა მუდმივად დაკვირვება წარმოსახვაზე (რაც არის კვეთება – იგულისხმება წარმოსახვითი აზრი, რაც მაცდურისგან ეკვეთება ადამიანს), რადგან არ ძალუძს სატანას, რომ წარმოსახვის გარეშე შეთხზას გულისზრახვები და ცრუ შემაცდენლობით წარმოუჩინოს ისინი გონებას.

link

4. ვერ ხედავს მზეს ბრმადშობილი. ამგვარადვე, ვერც მღვიძარების გარეშე მავალი ხედავს ზეგარდმო მადლის მდიდრულ გაბრწყინებებს, ვერცთუ უკეთური და ღვთისთვის საძაგელი საქმეებისგან, სიტყვებისა და აზრებისგან გათავისუფლდება იგი. ამგვარნი მიცვალების ჟამს ვერ აუვლიან გვერდს თავისუფალი სახით ტარტაროზის მთავართ.

link

მადლის დაკარგვა ყველა დანაკარგზე საშინელია: არაფერია იმაზე დიდი უბედურება, ვიდრე იმ ადამიანის მდგომარეობა, რომელმაც დაკარგა მადლი. ცოტას თუ დაუბრუნებია იგი უდიდესი ღვაწლით. განუწყვეტლივ უნდა ვიფხიზლოთ, რათა დავიცვათ იგი. ის გვეძლევა მხოლოდდამხოლოდ ღვთის გულმოწყალებით, მაგრამ მის დასაცავად პირადი ძალისხმევაა საჭირო.

link

125. მართლაც, რაჟამს, ღვთით, ყოველდღიურად ვიძენთ სარგებელს ჩვენი მღვიძარებისგან, მაშ აღარ გვმართებს, რომ განურჩევლად მიმოვიქცეოდეთ ადამიანთა შორის და მრავალრიცხოვანი შეხვედრების მიზეზით ვზიანდებოდეთ, არამედ, უმალ, ის შეგვფერის, რომ ამ საწადელი და ტკბილი სათნოების სარგებლისა და სიკეთის გამო მოვიძაგებდეთ ყოველივეს, რაც ამაოა.

link

როცა სიფხიზლე აღარ არის, მაშინ გონებაც გვტოვებს (მას მზკავარი იტაცებს) და ვრჩებით მხოლოდ სხეულის ამარა, როგორც ხის კუნძი. როცა შემდგომში მაინც ვახერხებთ გონების მოკრებას, აღმოჩნდება, რომ იგი ნაგვითაა გავსებული და მას მზაკვარი ცეცხლის გასაჩაღებლად იყენებს. მისგან აღვივებს იგი კუნძს (ჩვენს სხეულს) და დაგვცინის, თან ბოროტი სიხარულით როკავს.

link

ყოველი სულიერი მოღვაწეობის სული და გული არის ყურადღება - უამისოდ ნებისმიერი მოღვაწეობა მკვდარია და უნაყოფო. ვისაც ცხონება სურს, იმან ცხოვრების ისეთი წესი უნდა აირჩიოს, რომ შეძლოს ყურადღების შენარჩუნება არა მარტო განმარტოების, არამედ გაფანტული ცხოვრების პირობებშიც, რომელშიც მისდა უნებურად, სხვადასხვა გარემოებათა გამო შეიძლება აღმოჩნდეს.

link