ძველად ბრძენი ადამიანები ამბობდნენ, რომ ქრისტიანობის საფუძველი სიმდაბლეა. ქედმაღლობის საპირისპიროდ ბრძენთა სიმდაბლე იმის შეგნებას გულისხმობს, რომ ღმერთი შემოქმედია, ხოლო ადამიანი - ქმნილება. როგორ გვაკლია ჩვენ სიმდაბლე და როგორ გვჭირდება იგი! წმიდა მამები სიმდაბლის გზაზე მიგვითითებენ: "იღვაწე იმისთვის, რომ შენი გულის ზრახვანი დაამდაბლო და ღმერთი გულის თვალებს აგიხელს, რათა ჭეშმარიტი ნათელი იხილო. თავმდაბლობის გარეშე ჭეშმარიტი მოღვაწეობა შეუძლებელია (ბარსონოფი და იოვანე, 1885 წ. 3.207).

link

ერში რომ ვცხოვრობდი ფარულად ვიღვწოდი მკაცრად, სისხლის დათხევამდე, ვჭამდი მეცხრე ჟამის შემდეგ და ორ დღეში ერთხელ, პენტელის მთებმა და გამოქვაბულებმა შემიცნეს, როგორც ღამის ყორანი. მწყურვალი და მტირალი, ცხონების მაძიებელი. თავს ვცდიდი, შემეძლო თუ არა ტანჯვის ატანა, მონაზვნად შედგომა მთაწმიდაზე. და როცა კარგად ვიასპარეზე რამდენიმე წელი, უფალს შენდობა ვთხოვე, რომ ორ დღეში ერთხელ ვჭამდი და ვამბობდი, რომ როცა მთაწმიდაზე მივიდოდი, რვა დღეში ერთხელ შევჭამდი, როგორც წერენ წმინდანთა ცხოვრებაში

link

link

არ შეიძლება სასოს წარკვეთა, როცა ვმოსაგრეობთ, მაგრამ ამასთან საკუთარ თავს ვერავითარ წინსვლას ვერ ვამჩნევთ და მხოლოდ ნულოვან შეფასებას ვიმსახურებთ.
საკუთარი ძალისხმევით ყველას მხოლოდ ნულების წერა შეგვიძლია – ვის დიდის, ვის პატარასი. ქრისტე კი, როცა ჩვენს სუსტ ადამიანურ მონდომებას ხედავს, ჩვენი ნულების წინ ერთიანებს წერს და მაშინ ამ ნულებს ფასი ეძლევათ, რის გამოც, ჩვენი მცირეოდენი წარმატებაც კი შეიძლება შესამჩნევი გახდეს. ამიტომ საჭიროა უიმედობა თავიდან მოვიშოროთ და უფალს ვსასოებდეთ.

link

187. „სიბრძნეში გულით განსწავლულნი (შდრ. ფს. 89.12), თანახმად სამღვდელო მეფსალმუნისა, მარადის უნდა ვცხოვრობდეთ როგორც თავად მამაღმერთის ძალია და ღვთის სიბრძნის – ქრისტე იესოს მიწყივ ამომსუნთქველნი, მაგრამ თუ რაღაც ვითარების გამო მოვუძლურდებით და გონითი ღვწისგან მოვმედგრდებით, მომდევნო განთიადისას კვლავ კეთილად შემოვისარტყლოოთ გონითი წელი და კვლავაც მტკიცედ შევუდგეთ საქმეს, ვუწყით რა, რომ ჩვენ, რომლებსაც შეგვიცვნია მშვენიერება, ვერაფერი გაგვამართლებს, თუ ამ მშვენიერებას საქმით არ მოვიღვაწებთ.

link

45. გონებით შეჭირვებული და ხორცით შვებული მსგავსია სხეულით შეჭირვებულისა და გონებით განცხრომილისა (ანუ ორივე მათგანი არასრული მოღვაწეა). 46. ორივე მხრივ ნებსითი შეჭირვებულობა შეეწევა ურთიერთს, კერძოდ, გონებისმიერი – ხორციელს, ხორცისმიერი კი – გონებისეულს, რადგან მათი თანაშერთულობა კიდევ უფრო სამძიმოა (იგულისხმება, რომ ორიმხრივი „შეჭირვებულობა“ ანუ ორმხრივი ასკეზისი კედევ უფრო მძიმე ტვირთია და რომ არა სულისა და ხორცის თანაშეწევნა საერთო ღვაწლში, ეს ტვირთი ძნელად ასატანი იქნებოდა ადამიანისთვის).

link

26. გონება, რომელიც მართებულ ღვაწლმოსილ ცხოვრებას ეწევა, კეთილგონიერებაში აღწევს წარმატებას, ხოლო, როცა მართებულად ჭვრეტს, - ცოდნაში. პირველი, ამ კუთხით მოღვაწეს, სიკეთისა და ბოროტების გარჩევის უნარს ანიჭებს. მეორე, თავის თანაზიარს, უხორცო და ხორციელ არსებათა თვისებების შეცნობის უნარით აჯილდოებს. ღვთის მეტყველების მადლს კი გონება მიშინ მოიპოვებს, როცა, სიყვარულით ფრთოვანქმნილი, ყოველივე ზემოაღნიშნულს გადაიფრენს და, ღმერთთან ყოფნას მიწეული, ღვთის თვისებებს სულით განჭვრეტს, რამდენადაც ეს ადამიანის გონებას ძალუძს.

link

76. გონიერთ მართებთ განუწყვეტლივ იხსენებდნენ, რომ ამ ცხოვრებაში მცირედი და ხანმოკლე შრომის დათმენით სიკვდილის შემდეგ უდიდესი სიამითა და საუკუნო ლხენით ვიშვებთ ადამიანები. ამიტომ, ვინც ერკინება ვნებებს და სურს, რომ გვირგვინი მიიღოს ღვთისგან, თუ დაეცემა, ნუ აღმოჩნდება სულმოკლე, ნუ დაახანებს დაცემულობაში და სასოს ნუ წარუკვეთს თავის თავს, არამედ აღდგეს და კვლავ იბრძოლოს, კვლავ იზრუნოს გვირგვინისათვის ვიდრე უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე, შემთხვეული დაცემისგან წამომართულმა, რადგან სხეულებრივი ჯაფა სათნოებათა საჭურველია და იგი მაცხოვნებელი ხდება სულისთვის

link

გარნა რით უნდა დაბოლოვდეს, რა შედეგი უნდა ჰქონდეს შენსა მარხვასა, ლოცვასა, აღსარების თქმასა? რით უნდა გათავდეს ესოდენი თქვენი შრომა, მოთმინება, ყოველი ნუგეშისაგან განშორება, გლოვა, სულთქმა, ცრემლი, თუ კი ღმერთმა მისცა ვისმეს ცრემლი? ერთის სიტყვით, რას მოველით, რისთვის მივიღბთ ჩვენს თავზე ესოდენსა მოღვაწებასა? ბოლო, ანუ საგანი, ამის ყოვლისა უნდა იყოს ეს: „მოაკვდინენით უკვე ასონი თქვენნი ქვეყანასა ზედა, სიძვა, არა წმიდება, ვნება, გულისთქმა ბოროტი... განიშორეთ ყოველივე რისხვა, უკეთურება, გმობა, უშვერი სიტყვა... შეიმოსეთ ახალი იგი განახლებული მეცნიერება, მსგავსად ხატისა მის დიდებულებისა მისისა“. ეს არის ბოლო ჩვენისა მოღვაწებისა.

link

როგორც არ უნდა მიჩქმალო ფერფლის ქვეშ ნაპერწკალი, სწრაფად აენთება და ადვილად აალდება, როგორც კი გაუფრთხილებლობით დაირღვევა საფარი, რომელიც ქარისაგან იცავდა. ასევე ცდება სულიერ ცხოვრებაშიც. ცოდვილი ვნებები, რომლებიც ღვთივსათნო ადამიანებშიც შემორჩენილია ისევ, როგორც - ნაპერწკალი ფერფლის ქვეშ, მცირეოდენი გაუფრთხილებლობის შემთხვევაშიც კი სამყაროს ხრწნადი სუნთქვისაგან ინთება და აალდება. ქრისტიან მოსაგრეთა შესახებ მცხოვრების მკითხველებმა იციან, რაოდენ მრავალი მაგალითი არსებობს იმისა, თუ არცთუ იშვიათად გაუფრთხილებლობის ერთი წუთიც კი, ერთი უდიერი სიტყვა, ერთი მზაკვრული შთაგონება, ერთი ბოროტი აზრი როგორ ღუპავდა მთელი ათწლეულების შრომასა და ღვაწლს.

link