დაიმდაბლე შენი ამპარტავნული გულისთქმა, სანამ ამპარტავნება ვნებად გადაგექცეოდეს და დაგიმორჩილებდეს; ქვე დაამხე შენი ქედმაღლობა და ზესთამჩენობა – მაღალი შეხედულება საკუთარ თავზე, სანამ ბილწი ავხორცობა დაგეუფლებოდეს და შეგმუსრავდეს.

როდესაც ფსალმუნთა გალობისას გული ქედმაღლობს, მაშინ გაიხსენე რა წერია: „რომელთა განამწარეს იგი, ნუ ამაღლდებიედ თავით თვისით“ (ფსალ. 65, 6). განმწარება კი სწორედ იმას ნიშნავს, ფსალმუნებს გაუცნობიერებლად რომ ვგალობთ და ღვთისა არ გვეშინია. აბა გამოიკვლიე, ხომ არ ერთობა შენი აზრი ფსალმუნთგალობის დროს და აუცილებლად მიაგნებ, რომ ერთობა და ამის გამო შენც ანაღვლიანებ ღმერთს.

თუ გინდა ქედმაღლობას თავი დააღწიო, როდესაც რომელიმე მამას ფაქიზი აზრების შესახებ ეკითხები, გახსოვდეს, უპირველეს ყოვლისა ადამიანს იმ უხეში აზრების გამოსწორება მოეთხოვება, რომლებიც მოციქულმა აკრძალა: ნუ საწოლითა და ბილწებითა, ნუ ხდომითა და შურითა (რომ.13,13) და მათ მსგავსთა,ხოლო ამის შემდეგ ფაქიზნიც არ უნდა უგულებელყო. ვინც უხეში აზრებისადმი უდიერია და ფაქიზებზე ზრუნავს, ის იმ ადამიანს ჰგავს, ვისი სახლიც დაბინძურებულია და სხვადასხვა ნაყარნუყარითაა სავსე, და მათ შორის მცირედი ნაგავიცაა. და განიზრახა რა მისი დასუფთავება, სახლიდან პირველად წვრილმანი ნაგავის გამოტანა დაიწყო, ხოლო ის ქვები და ნივთები მიატოვა, რომლებზეც ცხვირპირს იმტვრევს. თუ ის მხოლოდ წვრილმან ნაგავს გამოიტანს, ამით სახლი ვერ მიიღებს სუფთა იერს; ხოლო თუ ქვებს და დანარჩენ ნაგავს მოაშორებს, მაშინ მცირეოდენ ჭუჭყსაც აღარსად დატოვებს, რამეთუ ისიც უწესრიგობას წარმოქმნის. ამიტომაც საყვედურობდა, მაცხოვარი ფარისევლებს და სადუკევლებს, და ეუბნებოდა: ვაი თქუენდა, მწიგნობარნო და ფარისეველნო ორგულნო, რამეთუ ათეულსა მიიღებთ პიტნაკისასა და ცერეცოისასა და ძირაკისასა, და დაგიტევებიეს უმძიმესი სჯულისაი: სამართალი და წყალობაი და სარწმუნოებაი. ესე ჯერ იყო საქმედ და იგი-არა დატევებად.(მათე 23,23).

მე ადრე უკვე გითხარი, რომ როდესაც რაიმე სიკეთეს აკეთებ, იცოდე ეს ღვთის ნიჭია, რომელიც ღმერთმა თვისი სიკეთით მოგანიჭა; რამეთუ ღმერთი ყველას იწყალებს. ამიტომ საკუთარ თავს დაუკვირდი, რათა არ დაკარგო სისუსტის გამო შენს მიმართ გამოჩენილი წყალობა, რომელიც ყველა ცოდვილზეც ვრცელდება. ის, რაც ღმერთმა სიკეთისთვის მოგანიჭა, ბოროტებაში არ გაფლანგო; ამ ნიჭს კი მაშინ გაფლანგავ, როდესაც საკუთარ თავს სულგრძელი მოთმინებისთვის შეაქებ და შენი გამაკეთილშობილებელი ღმერთი დაგავიწყდება. და როგორც კი გაბედავ და შენს თავს იმას მიაწერ, რისთვისაც კაცთმოყვარე ღმერთს უნდა უმადლოდე, ამით დამატებით განკითხვას მოიწევ საკუთარ თავზე. მოციქული ამბობს: „რაი გაქუს, რომელი არა მიგიღებიეს? ხოლო, უკუეთუ მიგიღებიეს, რასა იქადი, ვითარცა არამიღებულსა?“ (1 კორ. 4, 7). იმ აზრს კი, რომელიც რაღაცის გამო ხოტბას გასხამს, ასე უთხარი: ზღვაოსნებს სიწყნარის დროსაც არ ავიწყდებათ ზღვის მორევში რომ იმყოფებიან და ყოველთვის ქარიშხალს, საფრთხეს და დანთქმას მოელიან; მცირე დროით მათზე მოწევნულ მყუდროებას კი სრული კეთილდღეობა არ მოაქვს მათთვის, იმიტომ რომ ისინი მხოლოდ მაშინ იგრძნობენ თავს უსაფრთხოდ, როდესაც ნავთსაყუდელს მიაღწევენ. და მრავალი მოღვაწის გემი თვით ნავსადგურში შესვლისას დაინთქა. ასევე ცოდვილს, სანამ ამ სოფელშია, ყოველთვის უნდა ეშინოდეს დანთქმისა. ამიტომ არ მოიხიბლო და არასოდეს დაუჯერო იმ აზრს, რომელიც კეთილი საქმისთვის გაქებს. ყველაფერი კეთილი ღვთისაა. ჩვენ კი, ჩვენი დაუდევრობის გამო, არ შეგვიძლია მისი შენარჩუნება. როგორ გავბედავთ ამის შემდეგ ქედმაღლობას?

როდესაც წმინდა მამების ცხოვრებაზე და მათ პასუხებზე საუბრობ, საკუთარი თავი განიკითხე და თქვი: "ვაი ჩემს თავს, როგორ ვლაპარაკობ მამების სათნოებებზე, როცა თავად არაფერი შემიძენია და ოდნავადაც ვერ წარვემატე? სხვებს ვასწავლი, თუ რა არის მათთვის სასარგებლო და ვინ იცის, იქნებ ჩემზედაც აღსრულდეს მოციქულის ნათქვამი: "რომელი-ეგე ასწავებ მოყუასსა, თავსა თვისსა არა ასწავებ?" (რომ. 2, 21). როდესაც ამას იტყვი, გული მოგილბება და მდაბლად ისაუბრებ. მაგრამ, ამასთანავე, დაუკვირდი, ვის ესაუბრები. როდესაც იცი, რომ მსმენელი სარგებელს იღებს, მაშინ ესაუბრე მას, ხოლო სხვა შემთხვევაში ლაპარაკი საჭირო არაა, რამეთუ ნათქვამია: "ბაჯაღლოს სამკაულია ბრძენის შეგონება გამგონე ყურისათვის" (იგავ. 25, 12), რათა არ აღმოჩნდეს, რომ შენც ძაღლებს აძლევ სიწმინდეს და ღორებს უფენ მარგალიტს (მათე 7, 6). დაე, ღმერთმა შეგაგონოს ძმაო, რომ სიმდაბლის გზიდან არ გადაუხვიო.

უთხარი: ვინც უსამართლობას სჩადის, სასჯელი მოელის, ხოლო ვინც გამოსწორებას იწყებს, სასჯელს თავს აღწევს და ქებას იმსახურებს. სხვა არის სიკეთის კეთება და სხვა - უსამართლო საქციელი. ერთი საუკუნო განსვენებას გვიმზადებს, რამეთუ ღმერთს სათნოეყოფა, ხოლო მეორე - საუკუნო ტანჯვას, რამეთუ ღმერთს არისხებს. სწორედ ესაა ის, რაზეც დავითი ამბობს: „მოიქეც ბოროტისაგან და ჰქმენ კეთილი“ (ფსალ. 33, 15), მაგრამ ღვთის გარეშე ვერანაირ სიკეთეს ვერ გავაკეთებთ, რამეთუ მან თქვა: „თვინიერ ჩემსა არარაი ძალ-გიც ყოფად არცა ერთი“ (იოანე 15, 5); და მოციქულიც ამბობს: „რაი გაქუს, რომელი არა მიგიღებიეს? ხოლო უკუეთუ მიგიღებიეს, რასა იქადი ვათარცა არამიღებულსა?“ (1 კორ. 4, 7). და ამიტომ, თუკი ჩვენ სიკეთის კეთების დროსაც გვეკრძალება ქედმაღლობა, მით უმეტეს ბოროტებისაგან განშორების დროს. დიდი უგუნურებაა, თუ საკუთარ თავს იმიტომ ვაქებთ, რომ არ ვცოდავთ. დაუკვირდი საკუთარ თავს ძმაო, ბოროტმა დემონებმა არ მოგხიბლონ; დაე, უფალმა გიხსნას მათგან თავისი წმიდანების ლოცვით, ამინ.

როცა ეს სხვებს ამწუხრებს, განსაკუთრებული საჭიროების გარეშე, არ უნდა განაცხადო. თუ ცალკე გკითხავენ, თუ ვინ არიან ისინი, მაშინაც გონივრულად უნდა უპასუხო, რომ ვითარება არ წარმოაჩინო. ხოლო, როდესაც იცი, რომ არავინ განაწყენდება და არც შეურაცხყოფილად იგრძნობს თავს და გკითხავენ, თუ ვინ არიან ისინი, მაშინ არ დამალო სიმართლე, რამეთუ სხვაგვარად პატივმოყვარეობას დაუთმობ ადგილს. ჩვენ ყველანი ღვთის ქმნილებანი ვართ და მხოლოდ ისაა სხვაზე ღირსეული, ვინც ღვთის ნებას ასრულებს; მხოლოდ ერთი, პატივმოყვარეობა ასხვავებს ადამიანებს. მაგრამ, როდესაც არანაირი საჭიროება არ მოითხოვს ამის გაცხადებას, მაშინ აზრების უძლურების გამო, სხვების სინდისს უნდა გაუფრთხილდე.