ღვაწლი არის საკუთარი თავის მოზღუდვა ყველაფერში... ღვაწლის საერთო დანიშნულება ღვთის მსხვერპლის გაღება კი არ არის, არამედ საკუთარი ამპარტავნების, თავკერძოების დათრგუნვა, მოყვასის განკითხვაზე ხელის აღება. ჩვენი ღვთისმოსაური ვარჯიში, თუ იგი ამ მიზანს არ ისახავს, გარეგნული ღვთისმოსაობის მიღმა შეიძლება სიამაყისა და ხიბლის საფუძველად იქცეს და ადამიანის ცოდვიანი მდგომარეობა კიდევ უფრო გააღრმაოს.

ღვაწლი, მოკლებანი, მწუხარებანი მოკლევადიანი მიწიერი ცხოვრების მანძილზე არა მარტო იცავს ადამიანს დემონისაგან, არამედ მის სულს გვირგვინს უმზადებს სხეულიდან ამოსვლამდე.

ყურადღება ყველაზე ნაკლებად გარეგნულ ღვაწლზე ( მარხვა, მეტანია, მაგარზე წოლა და ა.შ. ) შეაჩერეთ. ეს ძალზე აუცილებელია, მაგრამ მაინც დამხმარეა. შენობა მათი მეშვეობით შენდება. გარეგნული ღვაწლი შენობა არ არის, შენობა გულშია. სწორედ გულზე შეაჩერეთ თქვენი ყურადღება: არ გაღიზიანდეთ, არ დაემდუროთ, არ განიკითხოთ, შეუნდეთ, განდევნეთ უამური აზრები, ცოდვიანი სურვილები და ა.შ. რა სარგებოლობა შეიძლება მოგვიტანოს ღვაწლმა მარხვით, წმინდა წერილის კითხვით და ა.შ, თუკი ვერ ვისწავლით თავმდაბლობას, წყენის მიტევებას, მტრების სიყვარულს, მათზე ლოცვას?

თუმცა გარეგნული ღვაწლი აუცილებელია, მაგრამ ის მთავარი არ არის. ამიტომ ამაზე ყურადღება ნაკლებად შეაჩერეთ. გულის საქმეებს მიაქციეთ ყურადღება. ერთი და იგივე საქმე შეიძლება სათნოც იყოს ღვთისათვის და არასათნოც; ზრახვებს გააჩნია. ამას დაეუფლეთ.

ვცხოვრობ რა განმარტოებით, ღრმად ვუკვირდები წმინდა წერილს ღვთის მცნებების მიხედვით, აგრეთვე მოციქულთა სწავლებებს, წმინდა მამათა ცხოვრებასა და ნაღვაწს და ვუღრმავდები მათ. რაც, ჩემი აზრით, უფლისთვის სათნო და ჩემი სულისთვის სასარგებლოა, ვიწერ და ვითვისებ. ეს არის ჩემი სიცოცხლე და სუნთქვა. თქვენც იმ რჩევას გაძლევთ, რაც სასარგებლოდ მიმაჩნია საკუთარი თავისთვის (ღირსი ნილოს სორელი).

ეს ყველაზე მნიშვნელოვანი და ყველაზე არსებითი კითხვაა. ამიტომ მასზე პასუხის გაცემისას მივმართოთ ათონელ ბერებს.
ბერმა კითხვაზე: "როგორ გადავრჩეთ?" უპასუხა: "არსებობს სწავლება ქრისტესი და წმინდა მამათა. აღასრულეთ ეს საქმით და გადარჩებით. ცხონებისთვის უპირველესად საჭიროა ჭეშმარიტი სინანული და მცნებათა დაცავა. საჭიროა ძიება, კაკუნი, ტირილი, და განიხვნება მადლი."

მღვდელსქემმონაზონი კ. ამბობდა: "ყველაზე მთავარი ცხონებისათვის არის თავშეკავება, ყურადღება საკუთარი თავის მიმართ, დუმილი. ყველაზე უარესია შფოთი, დაბნეულობა, ზედმეტი ლაპარაკი.

მღვდელსქემმონაზონი ფ. ამბობდა: "ცხოვრებაში მაგალითისა და ასკეტური წიგნების კითხვის გარეშე შეუძლებელია სულიერი ცხოვრების ცოდნა. ჩვენი გონება თავისუფალი არასოდეს არ არის. ის ან ღვთიური აზრებით, ან ბოროტი აზრებით არის დაკავებული. დაიცავი სამი რამ: მზერა, სმენა, ენა და შეძლებისდაგვარად - მუცელი და დაინახავ საკუთარ ცოდვებს, შეიცნობ ღმერთს, ისწავლი სიკვდილის ხსოვნას. ამის გარეშე კი ყველაფერი ამაოა. მიწაზე განდიდებისაკენ მიდრეკილება და კაცთმოთნეობა ყოველგვარ სიკეთეს გვართმევს. ხსნის გზა ჯვრის გზაა და არა შეღავათიანი ცხოვრება".

მეუდაბნოე: მ. ამბობდა:"ცხონებისათვის საჭიროა სიწმინდის მოხვეჭა და ყველასთან მეგობრობისათვის თავის არიდება".

მეუდაბნოე: ბ. ამბობდა: "თავისმოყვარეობა და ხორცის პატივი ჩვენი ცხონების მტერია, რომელიც უფალს განგვაშორებს".

მეუდაბნოე ს. ამბობდა: ცხონებისათვის საჭიროა ლოცვასთან ერთად ყურადღება, სიმშვიდე და მოთმინება. კეთილგონიერების პირობებში ცდუნებისაგანაც შეიძლება სიკეთის მიღება."

ღვთისმოსაობისა და ქრისტიანული სიყვარულის ყოველგვარი საქმე: წმინდა წიგნების კითხვა, კეთილი აზრები, სასარგებლო საუბრები, წმინდა მორჩილება, მადლიერება განსაცდელსა და მწუხარებაში, წყენის პატიება - ეს ყოველი ლოცვისდარია და ღვთის წინაშე კეთილსურნელებს. თავი უნდა მოვიზღუდოთ ყველაფერში, ნუ გავნებივრდებით და მაშინ ღვაწლი და ღვთისმოსაობა ჩვევად გადაგვექცევა: (ბერი იოანე ტროიცკი).

ჩვენი გადარჩენა გარემოებებზე არ არის დამოკიდებული: მნიშვნელობა იმას კი არ აქვს, ადამიანი მდიდარია თუ ღარიბი, არამედ - სათნოა თუ არა, მორწმუნეა თუ არა, ზრუნავს თუ არა სულიერ ცხოვრებაში წარმატებაზე და უყვარს თუ არა ღმერთი (წმ. კლიმენტი ალექსანდრიელი).

ეს შეიძლება მხოლოდ მღვდლის კურთხევით. ხომ არ აჯობებდა გეტვირთათ მორჩილების, დუმილის, (სანამ არ შეგეკითხებიან), სიყვარულის ღვაწლი და სხვ.