თემა: ტაძარი

ამბა ლეონტიმ, წმიდა თეოდოსი დიდის კინოვიის წინამძღვარმა, თავის მოწაფეებს მოუთხრო:
"ერთ კვირა დღეს ეკლესიაში მოვედი, რათა უფლის წმიდა საიდუმლოთ ვზიარებოდი. ტაძარში შესულმა ვიხილე ანგელოზი, რომელიც საყდრის - ტრაპეზის მარჯვნივ ი...
იხილეთ სრულად
link
 

თემა: ტაძარი

იერუსალიმის დანგრევის შემდეგ რომაელები მთელ იუდეის სამეფოს მოედვნენ; რადგანაც ისინი წარმართნი იყვნენ, ბუნებრივია, იერუსალიმში წარმართული საკერპეები უნდა გავრცელებულიყო. რომის სხვა იმპერატორებზე მეტად საკერპეებს ელიოს ადრიანე აშენე... იხილეთ სრულად
link
 

თემა: ტაძარი

ერთ კეთილ, მაგრამ ღარიბ ადამიანს ვაჟიშვილი ჰყავდა. საუბედუროდ, მათ მხარეში შიმშილობის ჟამი დადგა. როდესაც ამ ადამიანმა დაინახა, რომ თვითონ, მისი ცოლი და შვილი შიმშილისგან ღონეგამოცლილნი იყვნენ, თქვა:
-საყვარელო შვილო, ნება მო...
იხილეთ სრულად
link
 

თემა: ტაძარი

2045.რა ძევს ყუთში ჯვრის ქვეშ სამფეხა სადგომზე?ჯვრის ქვეშ ყუთში ძევს ერთი ან რამდენიმე წმიდანის წმიდა ნაწილები.2046.რატომ არის ჩატანებული ტრაპეზის ქვეშ წმიდა ნაწილები?წმიდა ნაწილები ყოველთვის ტრაპეზის ქვეშ არის ჩატანებული, რადგან ქრისტიანობის პირველ ხანებში ღმრთის მსახურება, განსაკუთრებით წმ. ლიტურღია მოწამეთა საფლავებზე აღევლინებოდა.2047.ვინ და როდის დააბრძანებს წმიდანთა ნაწილებს ტრაპეზის ქვეშ?წმიდანთა ნაწილებს ტრაპეზის ქვეშ დააბრძანებს ეპისკოპოსი ტაძრის კურთხევის დროს; წმიდა ნაწილები თავსდება ყუთში და იფარება ნაკურთხი თაფლის სანთელით და იხურება სახურავით.
განმარტება
თუ წმიდა ლიტურღია ტაძრის გარეთ აღევლინება, მაგალითად, ღია ცის ქვეშ, ან ისეთ ადგილზე, სადაც ტრაპეზი არ არის, მღვდელმა ნაკურთხლი ოდიკი წმიდა ნაწილებით იმ მაგიდაზე უნდა დააბრძანოს, რომელსაც წირვის აღსასრულებლად გამოიყენებს. ასეთ შემთხვევაში ტრაპეზის მაგივრობას ოდიკი გასწევს.
2048.საიდან იღებს ეპისკოპოსი წმიდანთა ნაწილებს?წმიდა ნაწლებს ეპისკოპოსი იღებს იმ წმიდანთა წმიდა ნაწილებიდან, რომლებიც სხვადასხვა ტაძარში განისვენებენ. თუ ეპარქიაში ასეთი წმიდანი არ განისვენებს, მაშინ სხვა ეპარქიის მღვდელმთავარი უგზავნის მათ.2049.საკურთხეველში რომელ ადგილს ეწოდება მაღალი დასაჯდომელი?მაღალი დასაჯდომელი საკურთხეველში ეწოდება ადგილს, რომელიც ტრაპეზის იქით არის აღმოსავლეთის მიმართულებით.2050.რატომ ჰქვია ამ ადგილს მაღალი დასაჯდომელი?იმიტომ, რომ ის ხშირად საკურთხევლის იატაკზე უფრო მაღალია. მაღალ დასაჯდომელზე დგას ან ზის ეპისკოპოსი სამოციქულოს კითხვის დროს.2051.რით გამოიყოფა საკურთხეველი ტაძრისაგან?გამოიყოფა კედელით, რომელზეც წმიდა ხატებია დასვენებული. იგი ოდნავ ამაღლებულ ადგილზეა, რომელსაც სოლეა ეწოდება.2052.რა ჰქვია ამ ხატებიან კედელს?ამ კედელს კანკელი ჰქვია.2053.რომელი კარებით შევდივართ ტაძრიდან საკურთხეველში?ტაძრიდან საკურთხეველში შესასვლელად სამ კარია:
1. შუა ფართო ორფრთიანი კარები, რომელსაც სამეუფეო ანუ აღსავლის კარი ეწოდება.
2. სამეუფეო კარის ორივე მხარეს კი ერთნაირი ვიწრო კარებია. ერთს ჩრდილოეთის კარი ჰქვია, მეორეს - სამხრეთის.
2054.რატომ ჰქვია კანკელის შუა კარებს სამეუფო ანუ აღსავლის კარები?იმიტომ, რომ იქიდან გამოაბრძანებენ საუფლო ძღვენს, ანუ უფალ იესო ქრისტეს ხორცსა და სისხლის, რომელიც არის მეუფე დიდებისა.2055.ვის შეუძლია სამეუფეო კარით საკურთხეველში შესვლა და გამოსვლა?ა კარებით საკურთხეველში შესვლა და გამოსვლა შეუძლია ეპისკოპოსს, ხოლო ღმრთის მსახურების ჟამს, განწესების მიხედვით, მღვდელს და დიაკვანს.2056.რომელი ხატია დასვენებული სამეუფო კარზე?სამეუფო კარების ერთ მხარეს დაბრძანებულია ღმრთისმშობლის, ხოლო მეორე მხარეს მთავარანგელოზ გაბრიელის ხატი. ორივე ერთად ღმრთისმშობლის ხარების სცენას გამოსახავს.2057.რომელი ხატია დაბრძანებული კანკელის სამხრეთ ნაწილში?დაბრძანებულია საიდუმლო სერობის ხატი.2058.რომელი ხატია დაბრძანებული კანკელის სამხრეთ ნაწილში?დაბრძანებულა მაცხოვრის ხატი, შემდეგ იოანე ნათლისმცემელის ხატი, შემდეგ კი ხატი რომელიმე წმიდა გამოსახულებით ან იმ წმიდანის გამოსახულებით ვის სახელზეც ტაძარია აგებული.2059.რომელი ხატებია კანკელის ჩრდილოეთ ნაწილში?დაბრძანებულია ღმრთისმშობლის ხატი, შემდეგ ხატი იმ წმიდანის გამოსახულებით, რომელიც განსაკუთრებით იდიდება ამ ტაძრის მრევლის მიერ.2060.რა დგას კანკელის ხატების წინ, განსაკუთრებით კი მაცხოვრისა და ღმრთისმშობლის ხატების წინ?კანკელის ხატების წინ დგას შანდლები სანთლებით.2061.რომელი ხატებია ჩრდილოეთის და სამხრეთის კარებზე?ამ კარებზე დაბრძანებულია ანგელოზთა ხატები.2062.რა არის უშუალოდ სამეუფეო კარს მიღმა?სამეუფო კარს მიღმა არის ფარდა - კრეტსაბმეველი, რომლითაც იფარება საკურთხევლის შიდა სივრცე მაშინ, როდესაც არ არის ღმრთისმსახურება.2063.რით არის დაგვირგვინებული კანკელი?კანკელი დაგვირგვინებულია წმიდა ჯვრის გამოსახულებით.2064.რა არის ამბიონი?ამბიონი არის სოლიეს ნაწილი, სამეუფო კარის წინ, რომელიც ოდნავ წინ არის გამოწეული და მომრგვალებულია.2065.რით არის გამშვენებული ტაძრის შიგნით გუმბათები და კედლები?გუმბათები და კედლები გამშვენებულია ფრესკებით.2066.რა არის ბაირაღი?ბაირაღი არის ხატი, რომელიც მაგრდება ხის ტარზე.2067.რა დანიშნულება აქვს ბაირაღს?ბაირაღს გამოიყენებენ საეკლესიო მსვლელობის დროს, რათა მას სადღესასწაულო ელფერი შეჰმატოს.2068.რა არის ანალოღია?ანალოღია არის გადასატანი მაგიდა, რომელსაც ზედა ნაწილი დახრილი აქვს. მასზე დაბრძანდება სახარება, რომლსაც ღმრთისმსახურების ჟამს კითხულობენ და წმიდათა ხატები დღესასწაულებზე.
განმარტება
I. ანალოღიაზე გადაფარებულია ლამაზი გადასაფარებელი, რომელზეც ამოქარგულია ჯვარი.
II. წმიდა ტრაპეზის ან სამკვეთლოს გასუფთავება, შემოსვა და განმოსვა, გახსნა, აგრეთვე ბარძიმის, ფერხუშის, ვარსკლავის, კუზის, ლახვრის მომზადება ღმრთის ღმრთისმსახურებისთვის ან მათი ალაგება, ოდიკის შეხება, სანაწილეს გახსნა-დახურვა შეუძლია მხოლოდ მღვდელს და დიაკვანს. არც ერთ მათგანს არ შეუძლია ეს დაავალოს მნათეს ან ვინმე სხვას.
III. მნათეს მოვალეობაა: გაწმინდოს და მოამზადოს საცეცხლური, მოამზადოს ჭურჭლით ღვინო და წყალი, სანთლები, შესამოსელი, ანალოღია, აგრეთვე დაალაგოს საკურთხეველი.
IV. თვით ტაძრის და სტოვის დალაგება შეუძლიათ კეთილმორწმუნე მრევლის წევრებს, როგორც დედაკაცებს, ასევე მამაკაცებს.
V. საკურთხეველში, მღვდლის და მნათეების გარდა, არავის შესვლა არ შეიძლება.
VI. ტაძარში შესვლისას თითოეულმა ადამიანმა უნდა შეიცნოს, რომ ღმრთის წინაშე დგას, ამიტომ პირჯვარი უნდა გამოისახოს და თაყვანი სცეს საკურთხეველს. იგივე უნდა გააკეთოს სოლეასთან ან ამბიონთან მისვლისას და წმიდა ტრაპეზის მიმართ.
link
 

თემა: ტაძარი

2012.რა არის ტაძარი?ტაძარი არის ღმრთისადმი მიძღვნილი და ღმრთისმსახურებისთვის განკუთვნილი განსაკუთრებული შენობა.2013.თუ რომელიმე ქალაქში რამდენიმე ტაძარია, რომელია მათ შორის პირველი?მათ შორის პირველს მთავარი ტაძარი ჰქვია.2014.რატომ ეწოდება პირველი ტაძარი მთავარს?იმიტომ, რომ დიდი დღესასწაულების დროს იქ ღმრთისმსახურება აღესრულება ქალაქის ყველა დანარჩენი ტაძრების სამღვდელოებისა და მრევლის მონაწილეობით.2015.რა ეწოდება იმ ქალაქის მთავარ ტაძარს, სადაც ეპარქიის მღვდელმთავარი იმყოფება?ასეთ ტაძარს ეწოდება საკათედრო ტაძარი.2016.ვის სახელზე იკურთხება ტაძარები?ტაძრებს მაცხოვრისა და ღმრთისმშობლის მიწიერი ცხოვრების ამსახველი მოვლენების ან წმიდანთა პატივსაცემად მათ სახელზე აკურთხებენ.2017.როდის ენიჭება ტაძარს სახელი?ტაძარს სახელს არქმევენ ტაძრისთვის ადგილის კურთხევის დროს, როცა საძირკველში ქვაკუთხედი იდება.2018.რა ეწოდება მცირე ტაძარს?მცირე ტაძარს სამლოცველო ჰქვია.
განმარტება
თითქმის ყველა ხალხში ტაძარს ჩვეულებრივ ეკლესიას უწოდებენ, იმიტომ, რომ მასში ეკლესიის კრებულის წევრები იკრიბებიან სალოცავად.
2019.როგორი გარეგნული იერი ან გეგმა უნდა ჰქონდეს ტაძარს?ტაძარი შეიძლება იყოს მოგრძო სწორკუთხოვანი, წრიული ან ჯვარის სახის.2020.რას მოგვაგონებს წაგრძელებული ფორმის ტაძარი?მოგვაგონებს ხომალდს, რომლის საჭეთმპყრობელი თვით მაცხოვარია, რათა ცხოვრების მღელვარე ზღვიდან მარადიულ ნეტარებაში მიგვიყვანოს.2021.რას მოგვაგონებს ჯვრის სახით აგებული ტაძარი?ასეთი ტაძარი მოგვაგონებს ჯვარცმული მაცხოვრის მიერ ჩვენს გამოსყიდვას.2022.რას მოგვაგონებს წრის სახით აგებული ტაძარი?ამგვარად აგებული ტაძარი მოგვაგონებს, რომ ქრისტეს ეკლესია მარადიულია.2023.რომელ მხარეს უნდა მიაპყრობდნენ მზერას ტაძარში ღმრთისმსახურებისთვის შეკრებილი მორწმუნენი?ტაძარში მორწმუნენი მზერას აღმოსავლეთისკენ უნდა მიაპყრობდნენ; ამიტომ ტაძრებს იმგვარად აგებენ, რომ მათი მთავარი მხარე აღმოსავლეთით იყოს.2024.რატომ უნდა მიაპყრონ თავიანთი მზერა მორწმუნეებმა ღმრთისმსახურების ჟამს აღმოსავლეთით?იმიტომ, რომ მაცხოვარმა თვისი გამოცხადებით ისე გააბრწყინა ქვეყნიერება, როგორც აღმოსავლეთით ამომავალმა მზემ.2025.ჩვეულებრივ რით გვირგვინდება ტაძრის სახურავი?გვირგვინდება ჯვრიანი გუმბათით, ნიშნად ჩვენი გამოხსნისა.2027.რას მოგვაგონებს გუმბათები?ერთი გუმბათი მოგვაგონებს იესო ქრისტეს, ვითარც თავს ეკლესიისა, სამი - წმიდა სამებას, ხუთი - იესო ქრისტეს ოთხ მახარებელთან ერთად, შვიდი - შვიდ წმიდა საიდუმლოს, ცხრა - ანგელოზების ცხრა დასს, ცამეტი - იესო ქრისტეს თორმეტ მოციქულთან ერთად.2028.რომელი მთავარი ნაწილებისგან შედგება თითოეული მართლმადიდებლური ტაძარი?ტაძრის ნაწილებია:
1. საკურთხეველი, სადაც მღვდელი აღასრულებს უმთავრეს საღმრთისმეტყველო მოქმედებებს,
2. ტაძრის შუა ნაწილი, სადაც მორწმუნენი იკრიბებიან ლოცვისთვის,
3. სტოვა, რომელიც უწინ განკუთვნილი იყო კათაკმეველთათვის, ანუ მოსანათლად გამზადებულთა და მონანული ცოდვილებისთვის.
განმარტება
I. ქრისტიანობის პირველ ხანებში კათაკმეველნი ეწოდებოდათ იმ ადამიანებს, ვინც წმიდა ნათლისღებისთვის და საეკლესიო კრებულში შესასვლელად ემზადებოდნენ და ამ მიზნით ქრისტიანულ სარწმუნოებაში განისწავლებოდნენ. სიტყვა ,,კატეხუმენოს" (ანუ. კათაკმეველი) ბერძნულია და კარგად განსწავლულს, ამ შემთხვევაში სარწმუნოების წესების კარგად მცოდნეს ნიშნავს. აქედან წარმოსდგება - სასწავლო სახელმძღვანელოს კატეხიზმოს სახელიც.
II. ქრისტიანობის პირველ ხანებში მორწმუნენი თავიანთ მძიმე ცოდვებს სახალხოდ აღიარებდნენ ღმრთისმსახურებისთვის შეკრებილ მორწმუნეთა წინაშე, ხოლო ეპისკოპოსი ყველას წინაშე ადებდა მათ ეპიტემიას. საჯაროდ მონანულთათვის ტაძრის კარების სიახლოვეს კათაკმეველებთან ერთად გამოყოფილი იყო ადგილი. საჯარო აღსარების გამოთქმის დღეს მონანულნი არ კადნიერდებოდნენ მიეღოთ ქრისტეს სისხლი, რაც მათთვის ძალიან მძიმედ გადასატანი იყო. ისინი წმიდა საიდუმლოს მისაღებად დაიშვებოდნენ მაშინ, როცა სინანულისთვის დანიშნული დრო გაივლიდა. თუმცა ეპისკოპოსს შეეძლო სინანულისთვის დანიშნული დრო შეემცირებინა, თუკი დარწმუნდებოდა, რომ მონანული მართლაც გამოსწორების გზაზე იდგა. საჯაროდ განცხადებული სინანული და საერთო აღსარება, რომლის დროსაც ქრისტიანები აღიარებდნენ თავიანთ მძიმე ცოდვებს ყველა მორწმუნის წინაშე, მოწმობს, თუ როგორი პასუხისმგებლობით ეკიდებოდნენ სარწმუნოებას პირველი ქრისტიანები.
2029.რა არის საკურთხევლის სიახლოვეს?საკურთხევლის სიახლოვეს არის სალარო ანუ საცავი, სადაც ინახება სამღვდელო შესამოსელი, საღმრთისმსახურო წიგნები და ჭურჭელი სასაკმევლე ნახშირის გამოსაწევად.2030.რა მდებარეობს საკურთხეველში?საკურთხევლის:
1. შუაგულში დგას ოთხკუთხა მაგიდა-ტრაპეზი, რომელზეც იკურთხება და ინახება წმიდა ნაწილები,
2. ჩრდილოეთ ნაწილში არის სამკვეთლო - მცირე ზომის მაგიდა, რომელზეც უსისხლო მსხვერპლშეწირვისთვის მზადდება პური და ღვინო.
2031.რით და როგორ იფარება წმიდა ტრაპეზი?წმიდა ტრაპეზი დაფარული სელის თეთრი საბურველით, ხოლო ზემოდან გადაფარებული ფერადი ფარჩა, რომელიც ოთხივე მხარეს ბოლომდეა ჩამოშვებული, ზევიდან კიდევ შეიძლება გადაეფაროს ლამაზი საფარებელი, ასევე ბოლომდე დაშვებული.2032.რითი მაგრდება პირველი გადასაფარებელი ტრაპეზზე?ტრაპეზზე პირველი გადასაფარებელი მაგრდება ზონრით, რომელიც ისე გადატარდება ზემოდან და ქვემოდან, რომ ჯვარი გამოისახოს.2033.რა აწყვია წმიდა ტრაპეზზე?ტრაპეზზე აწყვია:
1. დაკეცილი ოდიკი,
2. სახარება, რომელიც ოდიკზეა დასვენებული,
3. სანაწილე, ჩვეულებრივ ვერცხლისა, რომელშიც დაცულია ავადმყოფთა საზიარებელი წმიდა ნაწილები,
4. ოდიკთან - მცირე ჯვარი კურთხევისთვის,
5. სანაწილესთან ახლოს - აგრეთვე სანაწილე, რომლითაც მიაბრძანებენ წმიდა ნაწილებს ავადმყოფთა საზიარებლად,
6. ზოგჯერ სანაწილესთან დგამენ ნაკურთხი ზეთის ჭურჭელს,
7. შვიდტოტა კანდელი.
2034.კიდევ რა ინახება სანაწილეში?სანაწილეში აგრეთვე ინახება წმიდა მირონი.2035.რა დგას უშუალოდ ტრაპეზის უკან?უშუალოდ ტრაპეზის უკან დგას საკურთხევლის დიდი ჯვარი, სახით ტაძრის შუაგულისკენ, რომელსაც გამოაბრძანებენ მსვლელობათა დროს.2036.რა არის ოდიკი?ოდიკი არის სელის ან აბრეშუმის ქსოვილი, რომელზეც გამოსახულია საფლავად დადებული ქრისტე.2037.რა არის ჩაკერებული ოდიკის ზედა ნაწილში?ჩაკერებულია წმიდა ნაწილები.2038.ვინ აკურთხებს ოდიკს?ოდიკს აკურთხევს ეპარქიის მღვდელმთავარი.2039.რაშია გახვეული დაკეცილი ოდიკი?დაკეცილი ოდიკი გახვეულია სელის ან აბრეშუმის ფერად ქსოვილში, რომელსაც ილიტონი ჰქვია.2040.როდის ხსნიან ოდიკს?ოდიკს ხსნიან:
1. წმიდა ლიტურღიის აღსრულებისას, როდესაც მასზე აღესრულეა საუფლო ძღვენის გარდასახვა;
2. სასულიერო პირთა მიერ ტაძარის დათვალიერებისას, რომელთა მოვალეობაცაა თვალყური ადევნონ, რომ ოდიკი სუფთა და დაუზიანებელი იყოს, როგორც ამას საეკლესიო განწესება მოითხოვს.
განმარტება
ოდიკის გარეშე წმიდა ლიტურღია ვერ აღსრულდება.
2041.რით არის გამშვენებული ტრაპეზის სახარება?გამშვენებულია მაცხოვრის გამოსახულებით, ხოლო კუთხეებში ოთხი მახარებლის გამოსახულებებით; უკანა მხარეს გამოსახული ჯვარი.2042.რას წააგავს სანაწილე და რისგან მზადდება იგი?სანაწილეს ტაძრის ფორმა აქვს და მზადდება ლოთონისგან ან ხისგან.2043.რა აფარია სამკვეთლოს და რა აწყვია ზედ?სამკვეთლო იფარება ისევე, როგორც წმიდა ტრაპეზი და მასზედ აწყვია:
1. ხატი,
2. შანდალი,
3. ფერხუში, ფეხიანი ლანგარი ტარიგისთვის,
4. ბარძიმი სამსხვერპლო ღვინისათვის,
5. ვარსკვლავი, რომელსაც ფეშხუმზე მოთავსებულ ტარიგზე დებენ,
6. ლახვარი, ე.ი. ლახვრის მსგავსი დანა, ტარიგის მოსამზადებლად,
7. მცირე კოვზი, რომლითაც აზიარებენ მორწმუნეთ,
8. ღრუბელი ბარძიმის გასაწმენდად,
9. ორი პატარა დაფარნა - საფარებელი, რომლთაგან ერთი ფერხუშს ეფარება, ხოლო მეორე - ბარძიმს და მათ გარდა კიდევ ერთი დიდი დაფარნა, რომელიც ბერძნულად ,,აერ"-ს ანუ ჰაერს ნიშნავს.
2044.რატომ ჰქვია დიდ დაფარნას ჰაერი?იმიტომ, რომ ის ერთდროეულად ეფარება ფერხუმსაც და ბარძიმსაც, რომლებშიც მომზადებული საუფლო ძღვენია და დაფარნა მათზე განისვენებს, როგორც ჰაერი.
link