ცხონების მიმართ გულცივობა გვიბიძგებს ვეძიოთ არა ჭეშმარიტი, სრულყოფილი სიხარული, არამედ ფუჭი გართობა. ვერთობით ბანქოს თამაშით, ტელევიზორით, კინოთი და თეატრით, უსარგებლო და გულისთქმის აღმძვრელი წიგნების კითხვით, თავშესაქცევი ამბებით, როკვით და ათასი სხვა სულის დამაცარიელებელი მხიარულებით. სრულიად გვავიწყდება, რომ ვიმყოფებით „უფლის მრისხანე თვალთა წინაშე“, დავიარებით სიკვდილ–სიცოცხლის ბეწვის ხიდზე, სადაც ყოველი მხრიდან თავს გვესხმის მაცდუნებელი ცოდვა, რითაც ბოროტი დაუნდობლად ღუპავს ძე ღმრთისას სისხლით გამოსყიდულ სულებს, ყოველ წუთს გვემუქრება გეენის ცეცხლში მიტაცებით (ღირსი მამა იოანე კრონშტადტელი). განა გვაქვს ახლა ჩვენ, ქრისტიანებს, დრო მხიარულებისა და სიცილისა? „სიცილისა და მხიარულების ჟამი დადგება ცოდვათა გამო ცრემლისა და მოთქმის შემდეგ, როდესაც დადგება ჟამი ცოდვებზე გამარჯვებისა“ – ამბობს ღირსი მამა იოანე კრონშტადტელი.
საკუთარ თავში ჩაღრმავება მთავარი სათნოებაა, აუცილებელი იმისთვის, რომ საერო გართობები არ მოგვეძალოს. არ მივცეთ ამ გართობებს ჩვენში ვენებების აღძვრის საშუალება; ეს არის წუთისოფლის უარყოფა (წმ.ისააკ ასური).
იქნებ ვინმემ გაიფიქროს: „რა აზრი აქვს ისეთ ცხოვრებას, რომელიც ყველა სიამოვნებას კრძალავს?“ სულაც არა! არც საღი აზრი და არც ქრისტეს რწმენა არ კრძალავს უცოდველ მხიარულებას, აუცილებელიც კია შრომის შემდეგ დასასვენებლად. დიდი მოძღვარი სარწმუნოებისა და ღმრთისმოსაობისა, წმინდა მამა იოანე ოქროპირი ასე წერს ხორციელი გართობის და სიამოვნების შესახებ: „თუ გინდა სიამოვნება მიიღო, გაისეირნე ბაღში, მდინარის ან ტბის პირას, უყურე ყვავილებს, უსმინე ჩიტების გალობას და ჭრიჭინების ჭრიჭინს, ესტუმრე წმინდა ადგილებს, ასე მოიპოვებ სხეულის სიჯანსაღეს და სარგებლობას სულისას. არ ინანებ ამ გზით მიღებული სიამოვნების შედეგებით, არ გეწვევა მწუხარება, რაც ცოდვილ სანახაობებზე დასწრების შემდეგ ხდება. თუ ცოლ–შვილი გყავს, რა შეედრება ამ სიამოვნებას? ოჯახი და მეგობრები – ეს სიამოვება და სიწმინდე ერთად დიდ სარგებლობას მოგიტანს, რადგანაც არაფერი შეიძლება იყოს ცოლ–შვილზე უფრო სანატრელი იმისთვის, ვისაც სიწმინდით ცხოვრება უნდა“.
რა გჭირთ? გამაგრდით და გამხნევდით! ნუ ფიქრობთ, რომ გართობა დაგეხმარებათ. გართობა ისედაც სევდის მომგვრელია და წუხილის ჟამს კიდევ უფრო გასევდიანებს. დიახ, ასეა. გარეგნული მხიარულების წუთებში გულს დარდი ავიწყდება, მაგრამ შემდეგ, როცა მხიარულება და გართობა გადაიცლის, სული მარტო რჩება და იგი თავს ახსენებს ორმაგი, სამმაგი და ათმაგიც კი დარდითა და წუხილით. ეს ხომ მთელმა სამყარომ იცის, მაგრამ არ გისმენს არავინ, რაც გინდა უთხარი. აი, თქვენც ყველას ბაძავთ! დარდი დაგატყდათ თავს და თქვენც გართობას დაუწყეთ ძებნა! დაანებეთ თავი, უმჯობესია, უფალს სთხოვეთ ნუგეში, და ყოვლადწმიდა დედოფალს. აი, თუ ისინი მოგცემენ, მართლა მოგცემენ მტკიცე ნუგეშებს. ჰოდა, მათ მიმართეთ! ამისთვის, რა თქმა უნდა, უფრო მეტად შინ ჯდომა და ლოცვაა საჭირო, ანდა ეკლესიაში სიარული და ლოცვა, ცოტა განსჯა და კითხვაც კარგია. თქვენ კარგად იგებთ ისააკ ასურს და ნუ მიატოვებთ მას. იგი ყველაფერს გასწავლით. ყოველგვარ ნუგეშს გისურვებთ ღვთისაგან. ილოცეთ და ყოველგვარ უძლურებათა მკურნალი უფალი განგკურნავთ
მსახიობობა ეს ღვთის ტალანტია, შენ სხვის ტალანტს არ უნდა შეეხო. რამდენი გამოჩენილი მსახიობია ამ ქვეყნად. თუ ღვთისაგან ეს ნიჭი მოგეცა, უნდა ეცადო ამ ტალანტით უფალთან მიიყვანო ადამიანი და არა გაართო
ყოველგვარი ინტერესი და სიმპათიები უფლის მიღმაა: ტკბობა და სანახაობები შთანთქავს მთელ სიცოცხლეს; შეიძლება ამის შემდეგ გაგიკვირდეს, რომ ღმერთს ვერ ვხედავთ და ვერ გვესმის მისი? (წმ. ბასილი დიდი).
საოცარი ავადმყოფობა მოგვევლინა – გართობის ვნება. არასოდეს ყოფილა გართობის ასეთი მოთხოვნილება, როგორც ამჟამად.
377. რისი მაჩვენებელია ეს?
ეს პირდაპირი მაჩვენებელია იმისა, რომ ადამიანებს არაფერი აქვთ, რითაც იცხოვრებენ, რომ გადაეჩვივნენ სერიოზულ ცხოვრებას, შრომას გაჭირვებულთა სასარგებლოდ, შინაგან სულიერ ცხოვრებას და მოიწყინეს! და სულიერი ცხოვრების სიღრმესა და შინაარსს გართობაზე ცვლიან. რა უგუნურებაა! თითქოს გონებადაკარგული ბავშვები იყვნენ! ამ დროს კი გართობა უკვე საზოგადოებრივი ზადია, საზოგადოებრივი ვნება.