ავტორი:
არქიმანდრიტი რაფაელი(კარელინი)
თემა: სასწაულები
ხშირად გვიჩნდება ეჭვი ღმრთის არსბობის შესახებ. ზოგიერთებს აინტერესებთ, არსებობს თუ არა ღმრთის არსებობის დამამტკიცებელი საბუთი. ღმრთისმეტყველნი გვამცნობენ, რომ არსებობს რამდენიმე მტკიცება, უფრო სწორად, რამდენიმე მოწმობა ამის შესახებ:
ღმრთის არსებობის ისტორიული დასაბუთება, კერძოდ: ყოველ დროსა და ყველა ხალხში არსბობდა რელიგიური გრძნობა, მუდამ შენდებოდა ტაძრები, საკურთხევლები, აღევლინებოდა ლოცვა. არ არსებობს ტომი, რაც უნდა შორს, მიუვალ ადგილებში ცხოვრობდეს - უკიდურეს ჩრდილოეთში თუ სადღაც კუნძულზე, ოკეანეში, რომლის ენაზე არ გამოითქმოდეს სიტყვები: ღმერთი, სული, უკვდავება. შეუძლებელია, ერთი და იგივე შეცდომა ჰქონდეს მთელ კაცობრიობას, ყველა დროისა და ყველა ეროვნების ადამიანს. მაშასადამე, თვით იდეა ღმრთისა თავისთავად დამახასიათებელია, თუ შეიძლება ითქვას, მშობლიურია ადამიანის სულისთვის.
გარდა ამისა არსებობს ტელეოლოგიური დასაბუთება (ტელეოლოგია - სწავლება მიზანმიმართულობის შესახებ): ამქვეყნად ყველაფერი - ატომიდან დაწყებული და გალაქტიკებით დამთავრებული, ფიზიკური თუ ბიოლოგიური ყოფიერება, საერთო მიზანს ექვემდებარება და კანონზომიერია. სადაც წესრიგია, იქ უცილობლად არის უმაღლესი გონებაც.
არსებობს კოსმოლოგიური დასაბუთება იმის შესახებ, რომ სამყაროში ყველაფერს თავისი მიზეზი აქვს. იოანე ოქროპირი ამბობს: "აფრააშვებული ხომალდი რომ დაინახო ზღვაში, რომელიც ზუსტად მიდის თავისი კურსით და უცებ ვინმემ გითხრას - ეს ხომალდი თავისთავად ამოიზარდა ზღვიდან და არავინ მართავსო, გაგეცინებოდა. ჩვენი დედამიწაც ხომალდია, რომელიც სამყაროს ოკეანეში დაცურავს, და მას მართავს არა ადამიანის, არამედ "ღმრთის ხელი". წარმართი სწავლული ციცერონი ჯერ კიდევ ქრისტეს შობამდე ამტკიცებდა, რომ ღმერთი არსებობს. ანბანის ასოები რომ ავიღოთ, გავფანტოთ და ვცადოთ მათი დალაგება ხან ასე, ხან ისე, რამდენნაირადაც არ უნდა დავაწყოთ, ამით, ვთქვათ, ჰომეროსის პოემა მაინც არ შედგება. თვითონ სამყარო საკვირველი პოემაა, ჰარმონიაა. შეუძლებელია, იგი შემთხვევით, თავისთავად შექმნილიყო.
არსებობს აგრეთვე ღმრთის არსებობის ზნეობრივ იდასაბუთება - ადამიანის სულის სინდისი. ზოგჯერ ადამიანი, უსმენს რა თავისი სინდისის ხმას, თავის ამქვეყნიური ინტერესების საზიანოდ მოქმედებს, ზოგჯერ კი სიცოცხლესაც სწირავს. ცოდვაზე გამარჯვება ადამიანს შინაგან სიხარულს ანიჭებს, თითქოს მფარველი ანგელოზი სუნთქავსო მის გულში.
და ბოლოს, ღმრთის არსებობის ესთეტიური დასაბუთებაც არსებობს: სამყარო არა მარტო კანონზომიერია და ზუსტ კანონებს ემყარება, არამედ მშვენიერიცაა, ჰარმონიულიც. თვითონ სამყარო არის დაკარგული სამოთხის მოწმობა და თითქოს აჩრდილი და სიმბოლო მარადიული სამყაროსი
ღმრთის არსებობის ისტორიული დასაბუთება, კერძოდ: ყოველ დროსა და ყველა ხალხში არსბობდა რელიგიური გრძნობა, მუდამ შენდებოდა ტაძრები, საკურთხევლები, აღევლინებოდა ლოცვა. არ არსებობს ტომი, რაც უნდა შორს, მიუვალ ადგილებში ცხოვრობდეს - უკიდურეს ჩრდილოეთში თუ სადღაც კუნძულზე, ოკეანეში, რომლის ენაზე არ გამოითქმოდეს სიტყვები: ღმერთი, სული, უკვდავება. შეუძლებელია, ერთი და იგივე შეცდომა ჰქონდეს მთელ კაცობრიობას, ყველა დროისა და ყველა ეროვნების ადამიანს. მაშასადამე, თვით იდეა ღმრთისა თავისთავად დამახასიათებელია, თუ შეიძლება ითქვას, მშობლიურია ადამიანის სულისთვის.
გარდა ამისა არსებობს ტელეოლოგიური დასაბუთება (ტელეოლოგია - სწავლება მიზანმიმართულობის შესახებ): ამქვეყნად ყველაფერი - ატომიდან დაწყებული და გალაქტიკებით დამთავრებული, ფიზიკური თუ ბიოლოგიური ყოფიერება, საერთო მიზანს ექვემდებარება და კანონზომიერია. სადაც წესრიგია, იქ უცილობლად არის უმაღლესი გონებაც.
არსებობს კოსმოლოგიური დასაბუთება იმის შესახებ, რომ სამყაროში ყველაფერს თავისი მიზეზი აქვს. იოანე ოქროპირი ამბობს: "აფრააშვებული ხომალდი რომ დაინახო ზღვაში, რომელიც ზუსტად მიდის თავისი კურსით და უცებ ვინმემ გითხრას - ეს ხომალდი თავისთავად ამოიზარდა ზღვიდან და არავინ მართავსო, გაგეცინებოდა. ჩვენი დედამიწაც ხომალდია, რომელიც სამყაროს ოკეანეში დაცურავს, და მას მართავს არა ადამიანის, არამედ "ღმრთის ხელი". წარმართი სწავლული ციცერონი ჯერ კიდევ ქრისტეს შობამდე ამტკიცებდა, რომ ღმერთი არსებობს. ანბანის ასოები რომ ავიღოთ, გავფანტოთ და ვცადოთ მათი დალაგება ხან ასე, ხან ისე, რამდენნაირადაც არ უნდა დავაწყოთ, ამით, ვთქვათ, ჰომეროსის პოემა მაინც არ შედგება. თვითონ სამყარო საკვირველი პოემაა, ჰარმონიაა. შეუძლებელია, იგი შემთხვევით, თავისთავად შექმნილიყო.
არსებობს აგრეთვე ღმრთის არსებობის ზნეობრივ იდასაბუთება - ადამიანის სულის სინდისი. ზოგჯერ ადამიანი, უსმენს რა თავისი სინდისის ხმას, თავის ამქვეყნიური ინტერესების საზიანოდ მოქმედებს, ზოგჯერ კი სიცოცხლესაც სწირავს. ცოდვაზე გამარჯვება ადამიანს შინაგან სიხარულს ანიჭებს, თითქოს მფარველი ანგელოზი სუნთქავსო მის გულში.
და ბოლოს, ღმრთის არსებობის ესთეტიური დასაბუთებაც არსებობს: სამყარო არა მარტო კანონზომიერია და ზუსტ კანონებს ემყარება, არამედ მშვენიერიცაა, ჰარმონიულიც. თვითონ სამყარო არის დაკარგული სამოთხის მოწმობა და თითქოს აჩრდილი და სიმბოლო მარადიული სამყაროსი
|
|
|
