უნდა ვიცოდეთ, რომ რიცხვი შვიდი აღნიშნავს მთელს აწინდელ დროს, როდესაც ამბობს ყოვლადბრძენი სოლომონი: მიეცი ნაწილი ქონებისა შვიდს, რვასაც კი, რადგან არ იცი, რა უბედურება მოელის ქვეყნიერებასაო (ეკლ. 11, 2); და ღმრთისმეტყველი დავითიც, რაცა „მერვისათვის“ გალობდა (ფსალმ. 6,1), სწორედ მომავალ მდგომარეობაზე გალობდა, ანუ ადამიანის ყოფაზე მკვდრეთით აღდგომის შემდეგ. ამიტომაც სჯულმა, ბრძანებდა რა, მეშვიდე დღე ხორციელ სიამეთაგან განსვენებაში გაეტარებინათ და სუ...
უფალმა ჩვენმა და მეუფემ იესო ქრისტემ წმინდანთა წმიდა ნაწილებიც გვიბოძა, როგორც მაცხოვნებელი წყარონი, რომელნიც მრავალფერ სათნოებათ და ქველის საქმეთ აღმოაცენებენ და კეთილსურნელ მირონსაც გამოადინებენ. დაე, ნურავინ ნუ დაეჭვდება ამაში! რამეთუ, თუკი ღმერთის ბრძანებით უდაბნოში სალი კლდიდან წყარო გადმოდინდა, ხოლო მწყურვალი სამსონისათვის სახედრის პირიდან (ღაწვიდან) წარმოდინდა წყალი, მაშ, განა დაუჯერებელია, რომ უფლისათვის წამებულთა წმიდა ნაწილებიც კეთილსურ...
როცა ვამბობთ, ქრისტე სხეულებრივად დაჯდა ღმერთისა და მამისა მარჯვენითო, ჩვენ სივრცობრივი (ადგილის) მნიშვნელობით როდი გვესმის მარჯვენა მხარე. რამეთუ, როგორ შეიძლება შემოუსაზღვრავს (გარშემოუწერელ ღმერთს) სივრცობრივად ჰქონდეს მარჯვენა და მარცხენა მხარე?! მარჯვენა და მარცხენა მხარე (სივრცობირივ ადგილის მნიშვნელობით) იმისი კუთვნილებაა, რაც შემოსაზღვრულია. მამის მარჯვენა მხარის ქვეშ ჩვენ ვგულისხმობთ ღვთაებრივ დიდებას და პატივს, რომელთა შორის ძე ღმრთისა ...
ელინები მიიჩნევენ, რომ ყოველი საქმიანობა ვარსკვლავთა, აგრეთვე, მზისა და მთვარის ამოსვლით, ჩასვლითა და ურთიერთმიახლოებით წარიმართება, რასაც ასტროლოგია სწავლობს. ჩვენ პირიქით, ვამბობთ, რომ მზე, მთვარე და ვარსკვლავები წვიმისა თუ დარის, ნოტიო და მშრალი ამინდის, აგრეთვე, ქარებისა და სხვა მისთანათა მომასწავებელია და არამც და არამც არ განაპირობებს ჩვენს ქცევებსა და საქმეებს. რადგან ღმერთმა თავისუფალნი შეგვქმნა, მოგვანიჭა თავისუფალი ნება და არჩევანის უფლ...
1. რადგანაც ღმერთი არის სულიერი ნათელი და ქრისტე წერილში იწოდება „მზედ სიმართლისა“ (მალ. 4,2) და აღმოსავლეთად (ზაქ. 3.8) ამიტომ ჯერ არს თაყვანისცემისათვის მას აღმოსავლეთი მივუძღვნათ ხოლმე.2. საღმრთო წერილი ამბობს: „და დაასხა ღმერთმან სამოთხე ედემისა აღმოსავლეთით, და დადვა მუნ კაცი იგი, რომელი შექმნა“ (დაბ.2,8). მაშასადამე, ვეძიებთ რა ჩვენს ოდინდელ მამულს და სამკვიდრებელს (სამოთხეს) და მივმართავთ რა მზერას მისკენ (აღმოსავლეთისაკენ), ჩვენ ამით თაყვ...
რადგანაც ყველამ არ იცის წერა–კითხვა და არ შეუძლია საღმრთო წერილი წაიკითხოს, ამიტომ წმ. მამებმა კეთილად განსაჯეს, რომ ყველა ეს საქმე და ვნება უფლისა, მსგავსად ზოგიერთი სასახელო საქმისა, ხატებზე ყოფილიყო გამოსახული მათი შეხსენებისათვის. უეჭველია, რომ ხშირად ჩვენ არც კი ვფიქრობთ ხოლმე უფლის ვნებაზე, მაგრამ ვიხილავთ თუ არა ქრისტეს ჯვარცმის გამოსახულებას, უმალ გვახსენდება მისი მაცხოვნებელი ტანჯვა და მუხლს მოვიყრით რა მის წინაშე, თაყვანს ვცემთ არა რაღა...
სიტყვებში – „წმიდაო ღმერთო“ – ჩვენ ვგულისხმობთ მამა ღმერთს, თუმცა მხოლოდ მას ერთს არ მივაკუთვნებთ სახელსა ღმრთაებისა, არამედ ვაღიარებთ ძესაც და სულიწმიდასაც. კვალად სიტყვებს – „წმიდაო ძლიერო“ – ჩვენ მივაკუთვნებთ ძეს, ამასთან არ მოვაკლებთ ამ თვისებას – სიძლიერეს – არც მამას და არც სულიწმიდას; აგრეთვე სიტყვებს – „წმიდაო უკვდავო“ – ჩვენ მივაგებთ სულიწმიდას, მაგრამ ამასთან, უკვდავების გარეშე როდი ვაყენებთ მამასა და ძეს. მაშასადამე, ყველა ამ ღვთაებრივ...
საეკლესიო იტორიის შემდგენელნი მოგვითხრობენ, რომ მთავარეპისკოპოს პროკლეს დროს კონსტანტინოპოლს რაღაც დიდი უბედურება დაატყდა თავს (ქარიშხალი და ხანძრები), და როცა ერთხელ მრავალრიცხოვანი ხალხი ერთად ლოცულობდა ღვთის წინაშე და ამ უბედურების დასრულებას ევედრებოდა ღმერთს, მოხდა ისე, რომ ყრმა ვინმე ზეაღტაცებულ იქმნა ხალხისაგან და ცაში დამოძღვრილ იქნა ანგელოზთაგან სამწმიდაობით გალობით: „წმიდაო ღმერთო, წმიდაო ძლიერო, წმიდაო უკვდავო შეგვიწყალენ ჩვენ!“ და როგ...
ადამიანისთვის სასარგებლო არ იქნებოდა, თუკი ის გამოუცდელი, საცდურისაგან გამოუწვრთნელი მიიღებდა უხრწნელებას, რადგან იგი სხვნაირად ამპარტავნებას დაემონებოდა და ეშმაკის მსგავს გმობას მიემთხვეოდა. ამიტომ აუცილებელი იყო ადამიანი ჯერ საცდურს სწეოდა. რადგან გამოუცდელი მამაკაცი არასრულყოფილია. საჭირო იყო გამოცდის გზით ადამიანს მიეღწია სრულყოფილებისათვის და ამგვარად მიეღო უკვდავება.