ავტორი:
პაისი მთაწმინდელი
თემა: გმობის გულისთქმები
როდის უნდა ჩავთვალო ჩემი აზრები გმობად?
-როდესაც გონებაში წარმოგვიდგება ბილწი სურათები ქრისტესთან, ღვთისმშობელთან, წმინდანებთან, საღვთო და წმიდა საგნებთან, თვით ჩვენს სულიერ მოძღვართან დაკავშირებით და სხვა - ამის მსგავსი, ესაა გმობის ზრახვები. ასეთი ზრახვების თქმაც კი არ შეიძლება ვინმესთან.
-არც მოძღვართან?
მოძღვართან საკმარისია თუ იტყვი: "გმობის ზრახვები მაქვს ქრისტეს, ღვთისმშობლის, წმინდანების, ჩემი სულიერი მოძღვრის მიმართ". არცერთი ეს გმობა და ცოდვა ჩვენი არ არის, არამედ ეშმაკისაგან მოდის. ამიტომ სულაც არ არის საჭირო, რომ ეშმაკის ცოდვების გამოც ჩვენ ვწუხდეთ. როდესაც დამწყები ბერი ვიყავი, ეშმაკი რაღაც დროის განმავლობაში მინერგავდა გმობის აზრებს - ეკლესიაშიც კი. ეს მეტისმეტად მაშფოთებდა: ბოროტი გმობის სიტყვებს ჩამაგონებდა წმინდანების მიმართ, იყენებდა ყველა იმ ბილწსიტყვაობას და გინებას, რასაც სხვებისგან ჯარში ყოფნისას ვისმენდი. "ეს ზრახვები ეშმაკისგანაა - მარიგებდა ჩემი მოძღვარი - რადგან ადამიანს ასე აღელვებს გმობის აზრები, რომელიც წმინდანებთან დაკავშირებით მოსდის გონებაში, ეს უკვე იმას ნიშნავს, რომ ეს აზრები მას კი არ ეკუთვნის, არამედ გარედანაა შემოსული". მაგრამ მაინც ძლაიან ვღელავდი; როცა გმობის აზრები შემომესეოდა, მივდიოდი წმ. იოანე ნათლისმცემლის სამლოცველოში, დავეცემოდი მისი ხატის წინაშე, რომელიც კეთილსურნელებას გამოსცემდა. როდესაც კვლავ ჩნდებოდა მსგავსი აზრები, მე ისევ წინამობედის ეკვდერში ვისწრაფოდი და ხატისაგან კვლავ კეთილსურნელება გამოდიოდა. ერთხელ საღვთო ლიტურღიის აღსრულებისას, ეკვდერში ვლოცულობდი, როდესაც მგალობლებმა "წმიდაო ღმერთო" წამოიწყეს, ჩემი ადგილიდან მეც ჩუმი ხმით ავყევი მათ, უეცრად დავინახე, რომ მთავარი ტაძრის კარიდან როგორ ცდილობდა ეკვდერში შემოვარდნას უზარმაზარი, საშინელი ძაღლისთავიანი მხეცი. ურჩხულმა შემომხედა, და როდესაც ნახა, რომ "წმიდაო ღმერთოს" ვგალობდი, ორჯერ ბოროტად დამემუქრა თათით. მე მგალობელ ბერებს შევხედე, ვიფიქრე, რომ შესაძლოა, იმათაც დაინახეს მხეცი, არა! არავის არაფერი შეუმჩნევია... შემდეგ მომხდარის შესახებ მოძღვარს ვუამბე, "მაშ ნახე, ვინ ყოფილა ეს? - მომიგო მან - ეს სწორედ ისაა, ახლა დამშვიდდი?"
-როდესაც გონებაში წარმოგვიდგება ბილწი სურათები ქრისტესთან, ღვთისმშობელთან, წმინდანებთან, საღვთო და წმიდა საგნებთან, თვით ჩვენს სულიერ მოძღვართან დაკავშირებით და სხვა - ამის მსგავსი, ესაა გმობის ზრახვები. ასეთი ზრახვების თქმაც კი არ შეიძლება ვინმესთან.
-არც მოძღვართან?
მოძღვართან საკმარისია თუ იტყვი: "გმობის ზრახვები მაქვს ქრისტეს, ღვთისმშობლის, წმინდანების, ჩემი სულიერი მოძღვრის მიმართ". არცერთი ეს გმობა და ცოდვა ჩვენი არ არის, არამედ ეშმაკისაგან მოდის. ამიტომ სულაც არ არის საჭირო, რომ ეშმაკის ცოდვების გამოც ჩვენ ვწუხდეთ. როდესაც დამწყები ბერი ვიყავი, ეშმაკი რაღაც დროის განმავლობაში მინერგავდა გმობის აზრებს - ეკლესიაშიც კი. ეს მეტისმეტად მაშფოთებდა: ბოროტი გმობის სიტყვებს ჩამაგონებდა წმინდანების მიმართ, იყენებდა ყველა იმ ბილწსიტყვაობას და გინებას, რასაც სხვებისგან ჯარში ყოფნისას ვისმენდი. "ეს ზრახვები ეშმაკისგანაა - მარიგებდა ჩემი მოძღვარი - რადგან ადამიანს ასე აღელვებს გმობის აზრები, რომელიც წმინდანებთან დაკავშირებით მოსდის გონებაში, ეს უკვე იმას ნიშნავს, რომ ეს აზრები მას კი არ ეკუთვნის, არამედ გარედანაა შემოსული". მაგრამ მაინც ძლაიან ვღელავდი; როცა გმობის აზრები შემომესეოდა, მივდიოდი წმ. იოანე ნათლისმცემლის სამლოცველოში, დავეცემოდი მისი ხატის წინაშე, რომელიც კეთილსურნელებას გამოსცემდა. როდესაც კვლავ ჩნდებოდა მსგავსი აზრები, მე ისევ წინამობედის ეკვდერში ვისწრაფოდი და ხატისაგან კვლავ კეთილსურნელება გამოდიოდა. ერთხელ საღვთო ლიტურღიის აღსრულებისას, ეკვდერში ვლოცულობდი, როდესაც მგალობლებმა "წმიდაო ღმერთო" წამოიწყეს, ჩემი ადგილიდან მეც ჩუმი ხმით ავყევი მათ, უეცრად დავინახე, რომ მთავარი ტაძრის კარიდან როგორ ცდილობდა ეკვდერში შემოვარდნას უზარმაზარი, საშინელი ძაღლისთავიანი მხეცი. ურჩხულმა შემომხედა, და როდესაც ნახა, რომ "წმიდაო ღმერთოს" ვგალობდი, ორჯერ ბოროტად დამემუქრა თათით. მე მგალობელ ბერებს შევხედე, ვიფიქრე, რომ შესაძლოა, იმათაც დაინახეს მხეცი, არა! არავის არაფერი შეუმჩნევია... შემდეგ მომხდარის შესახებ მოძღვარს ვუამბე, "მაშ ნახე, ვინ ყოფილა ეს? - მომიგო მან - ეს სწორედ ისაა, ახლა დამშვიდდი?"