სულიერი განსჯის გარეშე ყოველგვარი კეთილი საქმე შეიძლება ცხონებისათვის უსარგებლო შეიქნეს. ადამიანი ან დგება ღვაწლში ისე, რომ ვერ საზღვრავს ეყოფა თუ არა საამისოდ სულიერი ძალები; ან არ აკეთებს იმას, რაც საჭირო და სასარგებლოა, ანდა აკეთებს, მაგრამ ისე არა, როგორც საჭიროა, ან სრულებით ვერ ამჩნევს, თუ როგორ ეპარება მის კეთილ საქმეს მტერი და უნერგავს პატივმოყვარეობას, ანგარებას და თავის თავზე დიდ წარმოდგენას.

link

ერთხელ ანტონის ახლომახლო მონასტრებიდან ბერები ეწვივნენ და მთელი ღამე საუბარში გაატარეს. სიტყვა იმაზე ჩამოვარდა, თუ ყველაზე მეტად რომელი სათნოება იცავს მონაზონს ხიბლში ჩავარდნისა და ეშმაკის მახეთაგან. ერთნი მარხვასა და მღვიძარებას ასახელებდნენ, რამეთუ მათი მეშვეობით აზრი სიფაქიზეს იძენს, იწმინდება და უფრო ადვილად მიეახლება ღმერთს; მეორენი უპოვარებასა და ქონების მოძულებაზე მიუთითებდნენ, რამეთუ ამ გზით გონება თავს აღწევს მრავალფერ მიწიერ ზრუნვათა ბო...

link

57. როგორც ხორციელ მშობლებს უყვართ თავიანთი შობილი, ასევე გონებაც, ბუნებრივია, თავის აზრებს ეჯაჭვება და, როგორც მიკერძოებულ მშობელს თავისი შვილი ყველაზე ზრდილი და განვითარებული ჰგონია, სინამდვილეში კი ის, შეიძლება, სხვებზე უარესიც იყოს, ასევე უგუნურ გონებასაც თავისი აზრები ყველაზე ბრძნულად ეჩვენება, თუმცა კი, შეიძლება, ისინი ყველაზე სულელური იყოს. ბრძენს კი ასეთად არ მიაჩნია თავისი აზრები, მაგრამ მაშინაც კი, როცა მათი ჭეშმარიტება და სიკეთე უდასტუ...

link

სიმდაბლესთან და სიყვარულთან შეერთებული განსჯადი მოსაგრეობა, მცირედი სხეულებრივი ჯაფის დროსაც კი, ძალიან სწრაფად ადამიანს წმინდანად აქცევს.რამდენადაც ადამიანი თავის თავზე დაკვირვებით სულიერ ცხოვრებაში წარემატება, იმდენად ეხილება მას თვალნი სულისანი, და უკეთ ხედავს იგი საკუთარ ნაკლოვანებასა და იმ სიკეთეს, რასაც უფალი ანიჭებს. ამ გზით იგი შინაგანად მდაბლდება და გული შემუსვრილი ხდება, რის შემდეგაც ბუნებრივი სახით ეწვევა მას მადლი ღვთისა და განათლება ...

link

რამდენი ადამიანი აჰყოლია ამაო ხმებსა და ცილისწამებას! მრავალ უკეთილშობილეს, უჭკვიანეს კაცსაც კი ამ მიზეზით უდიდესი ბოროტმოქმედებები ჩაუდენია, რის გამოც ავის მოსურნისა და უკეთურის იარაღად ქცეულა. რატომ ხდება ეს? იმიტომ, რომ მათ დაივიწყეს ყოველი სათნოების საფუძვლის – ღმრთის სათნო განსჯის არსებობა, განსჯის დავიწყებას კი თავისთავად მოსდევს განუსჯელი მოქმედება. კაცობრიობის ისტორია ნათლად მოწმობს, რომ კეთილშობილ კაცთა ბოროტმოქმედებანი განუსჯელი ანუ წინ...

link