წყარო:
მამობრივი დარიგებანი
საღვთო ლიტურგიისა და წმინდა ზიარების შესახებ
საღვთო ლიტურგიისა და წმინდა ზიარების შესახებ
რა დიდებულია საღვთო ლიტურგია! როცა ღმერთი გარდამოიხილავს თავის მდაბალ მღვდელზე, რა ძლიერად გრძნობს ის წირვის სიდიადეს! რა დიდ სარგებელს იღებენ წირვაში მოხსენებულები! რა დიდ პატივს მიაგებს ღმერთი ადამიანს, როცა ყოველ წირვაზე ანგელოზთა დასების თანხლებით მიწაზე ეშვება და მას თავისი ყოვლადწმიდა ხორცითა და სისხლით ასაზრდოებს!
უფალმა ყველაფერი მოგვცა. განა არსებობს რაიმე ხორციელი ან სულიერი, წარმავალი ან წარუვალი, რასაც გვაკლებს? არაფერი. თუკი ყოველდღე თავის ღვთაებრივ წმინდა სისხლსა და ხორცს გვაძლევს, ამაზე აღმატებული რა შეიძლება იყოს? რასაკვირველია, არაფერი. აი, ასეთ საიდუმლოებებში მონაწილეობის ღირსი გახადა ღმერთმა მიწიერი ადამიანი! ოჰ, ზეციური ფასდაუდებელი სიყვარული! ღვთაებრივი სიყვარულის ერთი წვეთი ყოველგვარ მიწიერ, ხორციელ, ამსოფლიურ სიყვარულს აღემატება.
2. წმინდა ანას მცირე სკიტში ცხოვრობდა ერთი მღვდელმონაზონი საბა – ცნობილი „პაპა საბა“ – როგორც მას ეძახდნენ. იგი მამა იოაკიმე სპეციერის, ასევე რუსეთის იმპერატორ ეკატერინეს სულიერი მოძღვარი იყო. მამა საბა ყოველდღე წირავდა. იგი ღმერთშემოსილი მამა იყო, წინასწარმჭვრეტელი და გონიერი ლოცვის მასწავლებელი.
ერთხელ მას ჰკითხეს, კვეთაში ამდენ სახელს რატომ მოიხსენებდა. მან მიუგო: „როცა ახალგაზრდა ვიყავი, წმინდა დიონისეს მონასტრის ზემოთ მდებარე ტაძრის კურთხევისთვის (მამა საბა პირველად იქ მოღვაწეობდა თავის სულიერ მოძღვართან, ასევე ცნობილ მამა ილარიონთან ერთად) ეპისკოპოსი მოვიწვიეთ. ტაძრის კურთხევის შემდეგ ეპისკოპოსი ეუბნება ჩემს მოძღვარს: „რადგან მამა საბა ყოველდღე წირავს, შეიძლება მივცე რამდენიმე სახელი ორმოცი დღის განმავლობაში მოსახსენებლად?" მამა ილარიონი პასუხობს; „მიეცი, რამდენიც გინდა“. სამოცდაორი სახელი მომცა. ოცდაცხრამეტი წირვის ჩატარების შემდეგ, როცა მეორმოცე უნდა მეწირა, ანალოგიას დავეყრდენი მოძღვრის მოლოდინში. მიმთხვევის ლოცვები უნდა წამეკითხა და წირვა დამეყენებინა. ჩამთვლიმა და სიზმარში ვხედავ: სამღვდელო შესამოსელი მაცვია და წმინდა ტრაპეზის წინ ვდგავარ. წმინდა ტრაპეზზე წირვის ფეშხუმი და ქრისტეს სისხლით სავსე ბარძიმი დგას. ვხედავ, მოდის მამა სტეფანე, სამკვეთლო მაგიდიდან მოსახსენებელსა და ზიარების კოვზს იღებს, უახლოვდება წმინდა ტრაპეზს და მოსახსენებლის ფურცელს ფეშხუმის ახლოს დებს. შემდეგ კოვზს ქრისტეს წმინდა სისხლში ყოფს და ერთი სახელი იშლება, კიდევ ყოფს და მომდევნო სახელიც იშლება და ა. შ., სანამ ყველა არ წაიშალა და ფურცელი კი სუფთა არ დარჩა.
გამომეღვიძა და ცოტა ხანში ჩემი მოძღვარიც მოვიდა. მაშინვე მოვუყევი ნანახი. მამა ილარიონი მეუბნება: „ხომ გითხარი, სიზმრებს არ დაუჯერო-მეთქი?“ წირვის შემდეგ კვლავ მეუბნება: „შენ არ ხარ ღირსი, რომ მათ შენი ლოცვით ცოდვები მიეტევოთ. თავიანთი რწმენით მიიღეს ცოდვათა შენდობა“. სწორედ ეს არის მიზეზი, რის გამოც ყველას სახელს მოვიხსენებ.
3. ძალიან დიდ სარგებელს იღებენ გარდაცვლილები საღვთო ლიტურგიის, პანაშვიდებისა და სხვა საეკლესიო მსახურებების დროს; რა თქმა უნდა, სარგებლით სავსე მხოლოდ მათთვის არის, ვინც შეინანა, ვისაც სათნოებების მცირე ცომი მაინც ჰქონდა მზად და უდებების, მცონარების, დღეიდან ხვალისთვის გადადების გამო ვერ მოასწრო სათნოებების პურის გამოცხობა. ეკლესიის მსახურება, პირადი ლოცვები, მოწყალების გაღება, კაცთმოყვარეობით აღსრულებული საქმეები ასეთებს დანაკლისს აუნაზღაურებს ღვთის უსაზღვრო მოწყალების გამო.
წმინდა კირილე იერუსალიმელი ამბობს, რომ წირვის დროს უდიდეს სარგებელს იღებს ყველა, ვისაც ვიხსენებთ, ვისთვისაც ღმერთს ვევედრებით.
ღირსმა დედა ფოტინე ახალმა მცირეაზიელმა, რომელიც მრავალჯერ ყოფილა სულიერად აღტაცებული, ერთხელ იხილა წმინდა იერის მქონე ადამიანი, რომელიც მღვდელს ჰგავდა. მან უთხრა: „შვილო, შენი მოსახსენებელი მღვდელს მიეცი და მათი მოხსენების შრომის საფასურიც გადაუხადე, რადგან დიდ სარგებელს ნახულობენ მიცვალებულთა სულები! ყურადღებით იყავი, არ დაგავიწყდეს მღვდლისთვის სახელების მიცემა!"
4. ყველაზე დიდი მოწყალება, ყველაზე დიდი სიკეთე, რაც ყველაფერზე აღმატებულ შვებას აძლევს იმქვეყნად მყოფ სულს, არის წირვის დროს წმინდა სამსხვერპლოზე შეწირული ღვთაებრივი ტარიგის მსხვერპლი.
ძველ აღთქმაში წერია, რომ ვაცების, ზვარაკების სისხლი და დიაკეულთა ნაცარი ცოდვილებს სჯულის დარღვევის ცოდვისგან განწმენდდა, მით უმეტეს ქრისტეს სისხლი, – ამბობს პავლე მოციქული, – განგვწმენდს ყოველგვარი ცოდვისგან (ებრ. 9, 13).
ამრიგად, სარგებელი უდიდესია, რადგან ღვთის უმანკო კრავი იწირება მსხვერპლად, რათა ადამიანები ცოდვებისგან განწმინდოს და ვნებათა ტყვეობის სხვადასხვაგვარი ბორკილებისგან იხსნას.
5. „ვითარცა-იგი მოსე აღამაღლა გუელი უდაბნოსა, ეგრეთ ჯერ-არს ამაღლებაი ძისა კაცისაი” (იოან. 3, 14). და როგორც ყოველი, გველისგან დაკბენილი, ძელზე ჩამოკიდებული რვალის გველის შეხედვისას იკურნებოდა, ასევე ქრისტიანიც, რომელსაც სწამს ქრისტესი, ისწრაფვის უფლის ცხოველმყოფელი იარებისკენ, იღებს მის ხორცს და სვამს ყოვლადწმიდა სისხლს, ცოდვის – სულიერი გველის – ნაკბენებისგან იკურნება. ამ ყოვლადწმიდა საზრდოს მიღებით მას ეძლევა სიცოცხლე, რომ განახლდეს და ახალ ქმნილებად იქცეს. ეს კი არის ღმერთის ცხოველმყოფელი მცნებების შესაბამისი ახალი სიცოცხლე.
რა სავალდებულოა და უსათუოდ გვმართებს კიდეც იმ ზეციურ ნადიმზე მისვლა, რომელსაც წმინდა ტრაპეზის ეს გასაოცარი საიდუმლო გვთავაზობს.
საიდუმლოს აღსრულებისას ანგელოზები უხილავად იქ იმყოფებიან, მღვდლები კი, რომლებიც ამ საიდუმლოს აღსრულებისას ანგელოზებზე უფრო პატივდებულნი არიან, უდიდესი კრძალვით სწირავენ უბიწო ტარიგს.
ანგელოზები მსახურებენ და მორწმუნენი ქრისტეს სისხლისა და ხორცის მისაღებად მოდიან, „ხორცი ქრისტესი მოვიღოთ და უკვდავებისა წყაროსა გემო ვიხილოთ“, ქრისტეში რომ იცოცხლონ და ცოდვაში არ მოკვდნენ.
ამრიგად, „გამო-ღა-იცადენ კაცმან თავი თვისი და ესრეთ პურისა მისგანი ჭამენ და სასუმელისა მისგანი სუნ" (1 კორ. 11, 28), რადგან უფლის მოციქულის სიტყვების თანახმად, „რომელი არა ღირსად ჭამდეს და სუმიდეს, დასასჯელად თავისა თვისისა ჭამს და სუამს“ (1 კორ. 11, 29), „რამეთუ უკუეთუმცა თავთა თვისთა განვიკითხევდით, არამცა განვიკითხენით. ხოლო გან-თუ-ვიკითხვით, უფლისა მიერ განვისწავლებით" (1 კორ. 11, 31-32).
როცა ვინმეს სურს მეფის წინაშე წარდგეს, რამდენიმე დღით ადრე ემზადება ყოველმხრივ – სიტყვით, ქცევით, თავს იწესრიგებს და ა. შ. რომ მეფის კეთილგანწყობა მოიპოვოს და ასე მიაღწიოს თავისი თხოვნის დაკმაყოფილებას. მიწიერ და ზეციერ მეფეთა შორის შეუდარებელი განსხვავების შესაბამისად, ყოველი ქრისტიანი მოვალეა სათანადოდ მოემზადოს საღვთო ზიარების წინ, რომ წყალობა და შენდობა მიიღოს.
მიწიერ მეფესთან ვინც მიდის, ხშირად მზაკვრობა, მლიქვნელობა, თვალთმაქცობა და სიცრუე სჭირდება სასურველი შედეგის მისაღწევად. ხოლო მორწმუნე ქრისტიანს, როცა ის შინაგანი კაცის მხედველ მეფეთა მეუფეს მიეახლება, სიწმინდე, თავმდაბალი აზრები და ბაჯაღლო ოქროზე ბევრად ძვირფასი სულის სიწრფელე უნდა ამკობდეს.
ჩვენც მოვემზადოთ, განწმენდილი გონებით ვისწრაფოდეთ ვნებიანი გრძნობების მოკვდინებისკენ. წმინდა მოციქულებთან ერთად სიწმინდით მივიდეთ საიდუმლო სერობაზე და ჩვენს ტკბილ იესოს ვეზიაროთ, ჩვენთან რომ დარჩეს უკუნითი უკუნისამდე. ამინ. იყავნ!
6. შიშითა და კრძალვით იდექი ეკლესიაში, რადგან იქ უხილავად ქრისტე იმყოფება წმინდა ანგელოზებთან ერთად. ვინც ყურადღებიანი და ღვთისმოსავია, მადლითა და კურთხევით აღავსებს, უყურადღებოებს კი განსჯის, როგორც უღირსებს.
შეეცადე, რაც შეიძლება ხშირად ეზიარო. ამაში თავისუფლებას გაძლევ, რადგან საღვთო ზიარება ცოდვის წინააღმდეგ მებრძოლისთვის საუკეთესო შეწევნაა.
7. საღვთო საიდუმლოს დიდი სინანულით, შემუსვრილებით და საკუთარი ცოდვის განცდით მიეახლე. დიდია ღვთის მოწყალება, რომ ინება შენში შემოსვლა, არ ეზიზღება შენი ცოდვების სიმრავლე, არამედ თავისი უსაზღვრო სიყვარულისა და ლმობიერების გამო მოდის, რომ განგწმინდოს, შვილობისა და ცათა სასუფევლის თანამკვიდრობის ღირსი გაგხადოს.
8. უღირსად ვემსახურები ჩემს უფალს. ეს მსახურება წმინდა და საშინელია. ყოველდღიურად ვუძღვნი ღმერთს მისთვის სათნო მსხვერპლს – ღვთის ტარიგს, უბიწოს ვუძღვნი უბიწო მამასა და ღმერთს, რომ შეგვიწყალოს ყველაფრისთვის, რის გამოც ვამწუხრებთ მას, ყოვლადსახიერ ღმერთს, რომელმაც ჩვენთვის თავისი ძე შესწირა მსხვერპლად. ოჰ, ღმერთო ჩემო, შენი საყვარელი ძე – ჩვენთვის! განა ვინ ვართ, რომ ღირსნი გაგვხადე, ჩვენთვის უმაღლესი მსხვერპლი შეწირულიყო? „მტერ რაი ვიყვენით, დავეგენით ღმერთსა სიკუდილითა ძისა მისისაითა“ (რომ. 5, 10).
ქრისტეს სიკვდილის მიზეზს ცხადყოფს უძღები შვილის სახე, რომელმაც გაფლანგა მამის ქონება.
პირველქმნილი ადამიანების ცოდვა დღევანდლამდე და ქვეყნის დასასრულამდე არსებული სამწუხარო მოვლენების დასაბამი და ძირია. ერთმა ურჩობამ, როგორც ევას საშოში მოხვედრილმა თესლმა, ხორციელი და სულიერი სიკვდილი შვა და ევასგან წარმოშობილ ადამიანის მოდგმას გადასცა. როგორ წარმოიდგენდა საბრალო ევა, რომ ნაყოფის გასინჯვა ასეთ განადგურებასა და სასჯელს გამოიწვევდა და სიცოცხლისთვის დასაბამის მიმცემ სამებას აიძულებდა ერთი პირი ამქვეყნად გამოეგზავნა; თავისი ქმნილებისგან, ადამიანისგან ყვრიმლისცემა, შეურაცხყოფა, გაშოლტვა, ნერწყვა და ყოველგვარი დამამცირებელი მოპყრობა აეტანა, ბოლოს კი – დაწყევლილივით ჯვარზე მომკვდარიყო: „წყეულნ იყავნ ყოველი, რომელი დამოეკიდოს ძელსა“ (გალ. 3, 13).
ჩვენი იესოს – ჩვენი დაბნელებული სულების ნათლისა და ტკბილი ხსნის – ჯვარზე ვნება და ცხოვრებაშემოსილი აღდგომა ყოველ წირვაზე მეორდება, რითაც ხდება თითოეული ცოდვილი სულის შეწყალება. და თუ ძველ აღთქმაში – მომავალ მოვლენათა აჩრდილში, ვაცებისა და ზვარაკების სისხლი და დიაკეულის ნაცარი განწმენდდა მსხვერპლშეწირვის მონაწილეებს, მით უფრო ღვთის ეკლესიების წმინდა სამსხვერპლოებიდან მიღებული ქრისტეს ყოვლადწმიდა სისხლი განგვწმენდს ყოველგვარი ცოდვისგან და ჩვენს სულებს უტკბესი იესოს ღვთაებრივი სიყვარულით აღანთებს!
სიყვარულს კეთილგონიერება შობს. თუ თითოეულმა ჩვენგანმა არ შეიგრძნო რა მოგვმადლა ღმერთმა და ჩვენ რას წარმოვადგენთ ცოდვების გამო, როცა ღმერთმა ასეთი დიდი წყალობა, უფლისა და საკუთარი თავის შეცნობა, მოგვანიჭა, ჩვენი სულები ღვთის შიშით ვერ განიმსჭვალებიან და ვერ ვიმხიარულებთ მისი სიყვარულის მშვენიერებაში.
ქრისტიანებს უფრო მეტი სიყვარულისა და ღვთისადმი მადლიერების გრძნობის გასაღვივებლად პავლე მოციქული ეუბნებოდა: „რად უკუე ნაყოფი გაქუნდა მაშინ [კერპთაყვანისცემაში], რომლისათვის აწ ეგერა გრცხუენის?... რამეთუ საგზალი ცოდვისაი სიკუდილ არს" (რომ. 6, 21 და 23).
ღმერთს რომ არ მოვეწოდებინეთ შევდგომოდით საკუთარი თავის შეცნობის წმინდა გზას და ჩვენი უწინდელი ცოდვილი ცხოვრება არ გაგვეცნობიერებინა, საღვთო განათლების გარეშე ვერასოდეს დავინახავდით ნათლისა და ჭეშმარიტების გზას.
უფალმა ყველა ჩვენგანს მოუხმო: ზოგს ბავშვობიდან, ზოგს – შუა ხნის ასაკში, სხვებს – სიბერეში. როგორც კრუხი აგროვებს წიწილებს თავისი ფრთების ქვეშ, სახიერმა ჩვენ ყველა შეგვიწყნარა, რომ ღვთიური სასუფევლის თანაზიარნი გავეხადეთ. არც წყლული შეეზიზღა, არც ჭრილობები, არც ჩვენი სულების ნიშან-თვისებების სიმახინჯე, არამედ მამასავით მიგვიღო, დედასავით რძით გამოგვზარდა, უანგარო ექიმივით განგვკურნა, თითოეულ ჩვენგანს ცოდვების დიდი ვალი შეგვინდო და ძეობის, მადლის პირველი სამოსელი შეგვმოსა. ასე რომ, უსაზღვრო სიყვარული და თაყვანისცემა გვმართებს. გულში სიყვარული უნდა სუფევდეს, როგორც ღვთაებრივი ტრფიალების მდინარეების აღმომაცენებელი ცხოველი წყარო. ძველ ისრაელს კი არ უნდა დავემსგავსოთ, რომელიც მხოლოდ ბაგეებით სცემდა თაყვანს, გული კი შორს ჰქონდა უფლისგან, არამედ მოგიზგიზე ცეცხლივით გავხდეთ, რომელიც ამბობს: „მოვედ მამისა მიმართ“.
როგორც მძლეოსანს გამოსცდის სარბენი ბილიკი და ასპარეზი, ასევე გამოიცდება ქრისტიანიც სამოღვაწეო ასპარეზზე – ნამდვილად თუ უყვარს ღმერთი. იესოს მგზნებარე თაყვანისმცემელს სხვადასხვა ცოდვასთან ბრძოლისას მოთმინება, ღვთის მცნებების შესრულებისას კი – სიმამაცე ახასიათებს.
მცნებების დარღვევით, დრტვინვით, ურჩობით და სხვა მრავალგვარი ცოდვით ნუ დავამწუხრებთ მას, ვინც უსაზღვრო სიყვარული და ლმობიერება გვიჩვენა. მოდით, მადლიერი მონებივით ვეცადოთ განვუსვენოთ მის თანაგრძნობით აღსავსე გულს, რომ ნუგეში ვცეთ ისე, როგორც ფსალმუნი ამბობს: „და მონათა თვისთა ზედა ნუგეშინის-ცემულ იქმნეს" (ფსალმ. 134, 14).
უფალმა ყველაფერი მოგვცა. განა არსებობს რაიმე ხორციელი ან სულიერი, წარმავალი ან წარუვალი, რასაც გვაკლებს? არაფერი. თუკი ყოველდღე თავის ღვთაებრივ წმინდა სისხლსა და ხორცს გვაძლევს, ამაზე აღმატებული რა შეიძლება იყოს? რასაკვირველია, არაფერი. აი, ასეთ საიდუმლოებებში მონაწილეობის ღირსი გახადა ღმერთმა მიწიერი ადამიანი! ოჰ, ზეციური ფასდაუდებელი სიყვარული! ღვთაებრივი სიყვარულის ერთი წვეთი ყოველგვარ მიწიერ, ხორციელ, ამსოფლიურ სიყვარულს აღემატება.
2. წმინდა ანას მცირე სკიტში ცხოვრობდა ერთი მღვდელმონაზონი საბა – ცნობილი „პაპა საბა“ – როგორც მას ეძახდნენ. იგი მამა იოაკიმე სპეციერის, ასევე რუსეთის იმპერატორ ეკატერინეს სულიერი მოძღვარი იყო. მამა საბა ყოველდღე წირავდა. იგი ღმერთშემოსილი მამა იყო, წინასწარმჭვრეტელი და გონიერი ლოცვის მასწავლებელი.
ერთხელ მას ჰკითხეს, კვეთაში ამდენ სახელს რატომ მოიხსენებდა. მან მიუგო: „როცა ახალგაზრდა ვიყავი, წმინდა დიონისეს მონასტრის ზემოთ მდებარე ტაძრის კურთხევისთვის (მამა საბა პირველად იქ მოღვაწეობდა თავის სულიერ მოძღვართან, ასევე ცნობილ მამა ილარიონთან ერთად) ეპისკოპოსი მოვიწვიეთ. ტაძრის კურთხევის შემდეგ ეპისკოპოსი ეუბნება ჩემს მოძღვარს: „რადგან მამა საბა ყოველდღე წირავს, შეიძლება მივცე რამდენიმე სახელი ორმოცი დღის განმავლობაში მოსახსენებლად?" მამა ილარიონი პასუხობს; „მიეცი, რამდენიც გინდა“. სამოცდაორი სახელი მომცა. ოცდაცხრამეტი წირვის ჩატარების შემდეგ, როცა მეორმოცე უნდა მეწირა, ანალოგიას დავეყრდენი მოძღვრის მოლოდინში. მიმთხვევის ლოცვები უნდა წამეკითხა და წირვა დამეყენებინა. ჩამთვლიმა და სიზმარში ვხედავ: სამღვდელო შესამოსელი მაცვია და წმინდა ტრაპეზის წინ ვდგავარ. წმინდა ტრაპეზზე წირვის ფეშხუმი და ქრისტეს სისხლით სავსე ბარძიმი დგას. ვხედავ, მოდის მამა სტეფანე, სამკვეთლო მაგიდიდან მოსახსენებელსა და ზიარების კოვზს იღებს, უახლოვდება წმინდა ტრაპეზს და მოსახსენებლის ფურცელს ფეშხუმის ახლოს დებს. შემდეგ კოვზს ქრისტეს წმინდა სისხლში ყოფს და ერთი სახელი იშლება, კიდევ ყოფს და მომდევნო სახელიც იშლება და ა. შ., სანამ ყველა არ წაიშალა და ფურცელი კი სუფთა არ დარჩა.
გამომეღვიძა და ცოტა ხანში ჩემი მოძღვარიც მოვიდა. მაშინვე მოვუყევი ნანახი. მამა ილარიონი მეუბნება: „ხომ გითხარი, სიზმრებს არ დაუჯერო-მეთქი?“ წირვის შემდეგ კვლავ მეუბნება: „შენ არ ხარ ღირსი, რომ მათ შენი ლოცვით ცოდვები მიეტევოთ. თავიანთი რწმენით მიიღეს ცოდვათა შენდობა“. სწორედ ეს არის მიზეზი, რის გამოც ყველას სახელს მოვიხსენებ.
3. ძალიან დიდ სარგებელს იღებენ გარდაცვლილები საღვთო ლიტურგიის, პანაშვიდებისა და სხვა საეკლესიო მსახურებების დროს; რა თქმა უნდა, სარგებლით სავსე მხოლოდ მათთვის არის, ვინც შეინანა, ვისაც სათნოებების მცირე ცომი მაინც ჰქონდა მზად და უდებების, მცონარების, დღეიდან ხვალისთვის გადადების გამო ვერ მოასწრო სათნოებების პურის გამოცხობა. ეკლესიის მსახურება, პირადი ლოცვები, მოწყალების გაღება, კაცთმოყვარეობით აღსრულებული საქმეები ასეთებს დანაკლისს აუნაზღაურებს ღვთის უსაზღვრო მოწყალების გამო.
წმინდა კირილე იერუსალიმელი ამბობს, რომ წირვის დროს უდიდეს სარგებელს იღებს ყველა, ვისაც ვიხსენებთ, ვისთვისაც ღმერთს ვევედრებით.
ღირსმა დედა ფოტინე ახალმა მცირეაზიელმა, რომელიც მრავალჯერ ყოფილა სულიერად აღტაცებული, ერთხელ იხილა წმინდა იერის მქონე ადამიანი, რომელიც მღვდელს ჰგავდა. მან უთხრა: „შვილო, შენი მოსახსენებელი მღვდელს მიეცი და მათი მოხსენების შრომის საფასურიც გადაუხადე, რადგან დიდ სარგებელს ნახულობენ მიცვალებულთა სულები! ყურადღებით იყავი, არ დაგავიწყდეს მღვდლისთვის სახელების მიცემა!"
4. ყველაზე დიდი მოწყალება, ყველაზე დიდი სიკეთე, რაც ყველაფერზე აღმატებულ შვებას აძლევს იმქვეყნად მყოფ სულს, არის წირვის დროს წმინდა სამსხვერპლოზე შეწირული ღვთაებრივი ტარიგის მსხვერპლი.
ძველ აღთქმაში წერია, რომ ვაცების, ზვარაკების სისხლი და დიაკეულთა ნაცარი ცოდვილებს სჯულის დარღვევის ცოდვისგან განწმენდდა, მით უმეტეს ქრისტეს სისხლი, – ამბობს პავლე მოციქული, – განგვწმენდს ყოველგვარი ცოდვისგან (ებრ. 9, 13).
ამრიგად, სარგებელი უდიდესია, რადგან ღვთის უმანკო კრავი იწირება მსხვერპლად, რათა ადამიანები ცოდვებისგან განწმინდოს და ვნებათა ტყვეობის სხვადასხვაგვარი ბორკილებისგან იხსნას.
5. „ვითარცა-იგი მოსე აღამაღლა გუელი უდაბნოსა, ეგრეთ ჯერ-არს ამაღლებაი ძისა კაცისაი” (იოან. 3, 14). და როგორც ყოველი, გველისგან დაკბენილი, ძელზე ჩამოკიდებული რვალის გველის შეხედვისას იკურნებოდა, ასევე ქრისტიანიც, რომელსაც სწამს ქრისტესი, ისწრაფვის უფლის ცხოველმყოფელი იარებისკენ, იღებს მის ხორცს და სვამს ყოვლადწმიდა სისხლს, ცოდვის – სულიერი გველის – ნაკბენებისგან იკურნება. ამ ყოვლადწმიდა საზრდოს მიღებით მას ეძლევა სიცოცხლე, რომ განახლდეს და ახალ ქმნილებად იქცეს. ეს კი არის ღმერთის ცხოველმყოფელი მცნებების შესაბამისი ახალი სიცოცხლე.
რა სავალდებულოა და უსათუოდ გვმართებს კიდეც იმ ზეციურ ნადიმზე მისვლა, რომელსაც წმინდა ტრაპეზის ეს გასაოცარი საიდუმლო გვთავაზობს.
საიდუმლოს აღსრულებისას ანგელოზები უხილავად იქ იმყოფებიან, მღვდლები კი, რომლებიც ამ საიდუმლოს აღსრულებისას ანგელოზებზე უფრო პატივდებულნი არიან, უდიდესი კრძალვით სწირავენ უბიწო ტარიგს.
ანგელოზები მსახურებენ და მორწმუნენი ქრისტეს სისხლისა და ხორცის მისაღებად მოდიან, „ხორცი ქრისტესი მოვიღოთ და უკვდავებისა წყაროსა გემო ვიხილოთ“, ქრისტეში რომ იცოცხლონ და ცოდვაში არ მოკვდნენ.
ამრიგად, „გამო-ღა-იცადენ კაცმან თავი თვისი და ესრეთ პურისა მისგანი ჭამენ და სასუმელისა მისგანი სუნ" (1 კორ. 11, 28), რადგან უფლის მოციქულის სიტყვების თანახმად, „რომელი არა ღირსად ჭამდეს და სუმიდეს, დასასჯელად თავისა თვისისა ჭამს და სუამს“ (1 კორ. 11, 29), „რამეთუ უკუეთუმცა თავთა თვისთა განვიკითხევდით, არამცა განვიკითხენით. ხოლო გან-თუ-ვიკითხვით, უფლისა მიერ განვისწავლებით" (1 კორ. 11, 31-32).
როცა ვინმეს სურს მეფის წინაშე წარდგეს, რამდენიმე დღით ადრე ემზადება ყოველმხრივ – სიტყვით, ქცევით, თავს იწესრიგებს და ა. შ. რომ მეფის კეთილგანწყობა მოიპოვოს და ასე მიაღწიოს თავისი თხოვნის დაკმაყოფილებას. მიწიერ და ზეციერ მეფეთა შორის შეუდარებელი განსხვავების შესაბამისად, ყოველი ქრისტიანი მოვალეა სათანადოდ მოემზადოს საღვთო ზიარების წინ, რომ წყალობა და შენდობა მიიღოს.
მიწიერ მეფესთან ვინც მიდის, ხშირად მზაკვრობა, მლიქვნელობა, თვალთმაქცობა და სიცრუე სჭირდება სასურველი შედეგის მისაღწევად. ხოლო მორწმუნე ქრისტიანს, როცა ის შინაგანი კაცის მხედველ მეფეთა მეუფეს მიეახლება, სიწმინდე, თავმდაბალი აზრები და ბაჯაღლო ოქროზე ბევრად ძვირფასი სულის სიწრფელე უნდა ამკობდეს.
ჩვენც მოვემზადოთ, განწმენდილი გონებით ვისწრაფოდეთ ვნებიანი გრძნობების მოკვდინებისკენ. წმინდა მოციქულებთან ერთად სიწმინდით მივიდეთ საიდუმლო სერობაზე და ჩვენს ტკბილ იესოს ვეზიაროთ, ჩვენთან რომ დარჩეს უკუნითი უკუნისამდე. ამინ. იყავნ!
6. შიშითა და კრძალვით იდექი ეკლესიაში, რადგან იქ უხილავად ქრისტე იმყოფება წმინდა ანგელოზებთან ერთად. ვინც ყურადღებიანი და ღვთისმოსავია, მადლითა და კურთხევით აღავსებს, უყურადღებოებს კი განსჯის, როგორც უღირსებს.
შეეცადე, რაც შეიძლება ხშირად ეზიარო. ამაში თავისუფლებას გაძლევ, რადგან საღვთო ზიარება ცოდვის წინააღმდეგ მებრძოლისთვის საუკეთესო შეწევნაა.
7. საღვთო საიდუმლოს დიდი სინანულით, შემუსვრილებით და საკუთარი ცოდვის განცდით მიეახლე. დიდია ღვთის მოწყალება, რომ ინება შენში შემოსვლა, არ ეზიზღება შენი ცოდვების სიმრავლე, არამედ თავისი უსაზღვრო სიყვარულისა და ლმობიერების გამო მოდის, რომ განგწმინდოს, შვილობისა და ცათა სასუფევლის თანამკვიდრობის ღირსი გაგხადოს.
8. უღირსად ვემსახურები ჩემს უფალს. ეს მსახურება წმინდა და საშინელია. ყოველდღიურად ვუძღვნი ღმერთს მისთვის სათნო მსხვერპლს – ღვთის ტარიგს, უბიწოს ვუძღვნი უბიწო მამასა და ღმერთს, რომ შეგვიწყალოს ყველაფრისთვის, რის გამოც ვამწუხრებთ მას, ყოვლადსახიერ ღმერთს, რომელმაც ჩვენთვის თავისი ძე შესწირა მსხვერპლად. ოჰ, ღმერთო ჩემო, შენი საყვარელი ძე – ჩვენთვის! განა ვინ ვართ, რომ ღირსნი გაგვხადე, ჩვენთვის უმაღლესი მსხვერპლი შეწირულიყო? „მტერ რაი ვიყვენით, დავეგენით ღმერთსა სიკუდილითა ძისა მისისაითა“ (რომ. 5, 10).
ქრისტეს სიკვდილის მიზეზს ცხადყოფს უძღები შვილის სახე, რომელმაც გაფლანგა მამის ქონება.
პირველქმნილი ადამიანების ცოდვა დღევანდლამდე და ქვეყნის დასასრულამდე არსებული სამწუხარო მოვლენების დასაბამი და ძირია. ერთმა ურჩობამ, როგორც ევას საშოში მოხვედრილმა თესლმა, ხორციელი და სულიერი სიკვდილი შვა და ევასგან წარმოშობილ ადამიანის მოდგმას გადასცა. როგორ წარმოიდგენდა საბრალო ევა, რომ ნაყოფის გასინჯვა ასეთ განადგურებასა და სასჯელს გამოიწვევდა და სიცოცხლისთვის დასაბამის მიმცემ სამებას აიძულებდა ერთი პირი ამქვეყნად გამოეგზავნა; თავისი ქმნილებისგან, ადამიანისგან ყვრიმლისცემა, შეურაცხყოფა, გაშოლტვა, ნერწყვა და ყოველგვარი დამამცირებელი მოპყრობა აეტანა, ბოლოს კი – დაწყევლილივით ჯვარზე მომკვდარიყო: „წყეულნ იყავნ ყოველი, რომელი დამოეკიდოს ძელსა“ (გალ. 3, 13).
ჩვენი იესოს – ჩვენი დაბნელებული სულების ნათლისა და ტკბილი ხსნის – ჯვარზე ვნება და ცხოვრებაშემოსილი აღდგომა ყოველ წირვაზე მეორდება, რითაც ხდება თითოეული ცოდვილი სულის შეწყალება. და თუ ძველ აღთქმაში – მომავალ მოვლენათა აჩრდილში, ვაცებისა და ზვარაკების სისხლი და დიაკეულის ნაცარი განწმენდდა მსხვერპლშეწირვის მონაწილეებს, მით უფრო ღვთის ეკლესიების წმინდა სამსხვერპლოებიდან მიღებული ქრისტეს ყოვლადწმიდა სისხლი განგვწმენდს ყოველგვარი ცოდვისგან და ჩვენს სულებს უტკბესი იესოს ღვთაებრივი სიყვარულით აღანთებს!
სიყვარულს კეთილგონიერება შობს. თუ თითოეულმა ჩვენგანმა არ შეიგრძნო რა მოგვმადლა ღმერთმა და ჩვენ რას წარმოვადგენთ ცოდვების გამო, როცა ღმერთმა ასეთი დიდი წყალობა, უფლისა და საკუთარი თავის შეცნობა, მოგვანიჭა, ჩვენი სულები ღვთის შიშით ვერ განიმსჭვალებიან და ვერ ვიმხიარულებთ მისი სიყვარულის მშვენიერებაში.
ქრისტიანებს უფრო მეტი სიყვარულისა და ღვთისადმი მადლიერების გრძნობის გასაღვივებლად პავლე მოციქული ეუბნებოდა: „რად უკუე ნაყოფი გაქუნდა მაშინ [კერპთაყვანისცემაში], რომლისათვის აწ ეგერა გრცხუენის?... რამეთუ საგზალი ცოდვისაი სიკუდილ არს" (რომ. 6, 21 და 23).
ღმერთს რომ არ მოვეწოდებინეთ შევდგომოდით საკუთარი თავის შეცნობის წმინდა გზას და ჩვენი უწინდელი ცოდვილი ცხოვრება არ გაგვეცნობიერებინა, საღვთო განათლების გარეშე ვერასოდეს დავინახავდით ნათლისა და ჭეშმარიტების გზას.
უფალმა ყველა ჩვენგანს მოუხმო: ზოგს ბავშვობიდან, ზოგს – შუა ხნის ასაკში, სხვებს – სიბერეში. როგორც კრუხი აგროვებს წიწილებს თავისი ფრთების ქვეშ, სახიერმა ჩვენ ყველა შეგვიწყნარა, რომ ღვთიური სასუფევლის თანაზიარნი გავეხადეთ. არც წყლული შეეზიზღა, არც ჭრილობები, არც ჩვენი სულების ნიშან-თვისებების სიმახინჯე, არამედ მამასავით მიგვიღო, დედასავით რძით გამოგვზარდა, უანგარო ექიმივით განგვკურნა, თითოეულ ჩვენგანს ცოდვების დიდი ვალი შეგვინდო და ძეობის, მადლის პირველი სამოსელი შეგვმოსა. ასე რომ, უსაზღვრო სიყვარული და თაყვანისცემა გვმართებს. გულში სიყვარული უნდა სუფევდეს, როგორც ღვთაებრივი ტრფიალების მდინარეების აღმომაცენებელი ცხოველი წყარო. ძველ ისრაელს კი არ უნდა დავემსგავსოთ, რომელიც მხოლოდ ბაგეებით სცემდა თაყვანს, გული კი შორს ჰქონდა უფლისგან, არამედ მოგიზგიზე ცეცხლივით გავხდეთ, რომელიც ამბობს: „მოვედ მამისა მიმართ“.
როგორც მძლეოსანს გამოსცდის სარბენი ბილიკი და ასპარეზი, ასევე გამოიცდება ქრისტიანიც სამოღვაწეო ასპარეზზე – ნამდვილად თუ უყვარს ღმერთი. იესოს მგზნებარე თაყვანისმცემელს სხვადასხვა ცოდვასთან ბრძოლისას მოთმინება, ღვთის მცნებების შესრულებისას კი – სიმამაცე ახასიათებს.
მცნებების დარღვევით, დრტვინვით, ურჩობით და სხვა მრავალგვარი ცოდვით ნუ დავამწუხრებთ მას, ვინც უსაზღვრო სიყვარული და ლმობიერება გვიჩვენა. მოდით, მადლიერი მონებივით ვეცადოთ განვუსვენოთ მის თანაგრძნობით აღსავსე გულს, რომ ნუგეში ვცეთ ისე, როგორც ფსალმუნი ამბობს: „და მონათა თვისთა ზედა ნუგეშინის-ცემულ იქმნეს" (ფსალმ. 134, 14).
|
|
