სხვებს ვერ ამართლებ, მაგრამ საკუთარი თავის გამართლებას ხომ ახერხებ?! მაშ, ძალიან მალე ქრისტეც ვეღარ გაგამართლებს. თუ ადამიანი ბოროტად იქცევა, მისი გული შეიძლება, წამიერად გაქვავდეს. მაგრამ თუ იგი სიყვარულით მოქმედებს, შესაძლოა მისი გული წამიერად გახდეს ფაქიზი. მოიპოვე დედობრივი გული, როგორ იქცევა დედა: ის ყველაფერს პატიობს შვილებს, ზოგჯერ კი ისეთ სახეს იღებს, თითქოს ვერ ამჩნევდეს მათ ცელქობას.
    
    ის, ვინც სწორ სულიერ სამუშაოს ასრულებს საკუთარ თავთან მიმართებაში, დანაშაულის შემამსუბუქებელ მდგომარეობას ყველასთვის პოულობს, ყველას ამართლებს, მაშინ როდესაც საკუთარ თავს მაშინაც კი ვერ ამართლებს, როდესაც მართალია. ის ყოველთვის საკუთარ თავს უწოდებს დამნაშავეს, რამდენადაც თვლის, რომ ვერ იყენებს იმ ხელსაყრელ შემთხვევებს, რომელიც მას ეძლევა. მაგალითად, როდესაც ასეთი ადამიანი ხედავს, რომ ვიღაც ქურდობს, იგი ფიქრობს, რომ თუკი თავად ასცდებოდა გზას, უარესად იქურდებდა: "ღმერთი დამეხმარა, მე კი მისი საჩუქარი საკუთარ თავს მივაწერე, ეს ქურდობა იმაზე უარესია, რომელიც ჩემმა მოყვასმა ჩაიდინა, განსხვავება მხოლოდ იმაშია, რომ მისი ქურდობა შესამჩნევია, ჩემი კი - დაფარული". ამგვარად, ადამიანი მკაცრად განსჯის საკუთარ თავს, სხვათა მიმართ კი შემწყნარებელია. ანდა, როდესაც მოყვასში რაიმე დიდ ან მცირ ნკლს შეამჩნევს, ასეთი ადამიანი კეთილ ზრახვებს აამუშავებს და ამართლებს მას. ფიქრობს, რომ თავადაც ბევრი ნაკლი აქვს, რომელსაც სხვები ამჩნევენ. თუ შევეცდებით, საკუთარ თავში უამრავ ასეთ ნაკლს ვიპოვით და მაშინ მოყვასის გამართლება ძალიან ადვილი საქმე იქნება. "ცოდვათა სიჭაბუკისა და უმეცრებისა ჩემისათა ნუ მოიხსენებ", უფალო.

თუ კეთილი საქმის აღსრულების სურვილით, ცოტას დააშავებ, საჭიროა, რომ შენიშვნა სიმდაბლით მიიღო, რათა შესაბამისი ჯილდო მოგეცეს. ეშმაკი ძალიან ცბიერია, თავისი ხელობა მან უნაკლოდ იცის. ასე რომ, განა იგი თავის უსაზღვრო გამოცდილებას არ მოიხმარს?! სწორედ ის გიბიძგებს თავისმართლებისაკენ, რომ აღსრულებული კეთილი საქმისაგან სარგებელი არ მიიღო. თუკი ხედავ, რომ ადამიანი ოფლად იღვრება, მხარზე შემოდებულ უმძიმეს ტვირთს მიათრევს და სურვილი გაგიჩნდება, რომ ეს ტვირთი მისთვის შრომის შესამსუბუქებლად საკუთარ მხრებზე იტვირთო, რა თქმა უნდა ძალიან ბუნებრივი იქნება. როდესაც ხედავ, როგორ უმძიმს მისი ტარება, ღვთისმოსაური სურვილით აღძრული დასახმარებლად მიისწრაფი, მაგრამ სხვაზე მოწევნული უსამართლო წყენის საკუთარ თავზე აღებას გაცილებით დიდი ფასი აქვს. თუ შენიშვნას მოგცემენ და მაშინვე თავის მართლებას დაიწყებთ, ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ჩვენში სრულიად ცოცხალია ერული სიბრძნე.

ეგოიზმში. თავისმართლება ეს დაცემაა, ის ღვთის მადლს განსდევნის. ადამიანმა არამხოლოდ თავი არ უნდა იმართლოს, არამედ, უნდა შეიყვაროს კიდეც ის უსამართლობა, რომელიც მის მიმართ აღესრულება. განა სწორედ თავისმართლებამ არ გამოგვდევნა სამოთხიდან?! განა ადამის დაცემა მისით არ იყო გამოწვეული?! როდესაც ღმერთმა ჰკითხა ადამს: - "ხომ არ ჭამე იმ ხიდან, რომლის ნაყოფის ჭამაც აგიკრძალე"? - ადამმა ის კი არ უპასუხა: - "დიახ, ღმერთო ჩემო, შევცოდე"! - არამედ, თავისმართლება დაიწყო: - "ქალმა, რომელიც შენ მომეცი, მომცა ხის ნაყოფი და ვჭამე". ეს იგივეა, თითქოს მას ღმერთისთვის ეთქვას: - "ეს შენ ხარ დამნაშავე, იმიტომ, რომ ის შენ შექმენი". მაგრამ განა ადამი მოვალე იყო ამ აკითხში ევასთვის ესმინა?! ღმერთმა იგივე კითხვა ევასაც მისცა; მაგრამ მან თავისმართლება დაიწყო: - "გველმა მაცდუნა მე". ადამს რომ ეთქვა: - "ვცოდე, შევცდი, ღმერთო ჩემო! ევასაც რომ ერიარებინა თავისი შეცდომა, ყველაფერი ისევ კვლავ თავის ადგილას დადგებოდა. მაგრამ არა: ორივე მათგანმა თავისმართლება დაიწყო.

ვინ არის დამნაშავე?! რა თქმა უნდა, თვითონ. დაუსრულებელი თავისმართლებით და იმის რწმენით, თითქოსდა სხვებს არ ესმით, რომ ირგვლივ ყველა უსამართლოა, ხოლო თვითონ - უდანაშაულო ტანჯული და საცოდავი მსხვერპლი, - ადამიანი უცვლელი ხდება და საკუთარ თავს ვეღარ ფლობს. მარტო ეს იფიქრე: როდესაც ზოგჯერ უსამართლობას ჩაიდენს და სხვის წინაშე შესცოდავს, ასეთი ადამიანი ამბობს: "მე, რა თქმა უნდა, ამ უსამართლობას მოვითმენდი, მაგრამ არ მინდა, სხვები ცოდვაში ჩავაგდო"! ანუ ის ცდილობს თავი გაიმართლოს, თითქოსდა სიყვარულის კარნახით იქცევა ასე, რათა ის ადამიანი, ვინც ვითომ მას აწყენინა, გონს მოვიდეს და ცოდვაში არ ჩავარდეს! ანდა, დაუსრულებელ თავისმართლებას მოჰყვება, რომ იმან, ვინც მას აწყენინა, შემთხვევით მისი საქციელი უკუღმა არ გაიგოს და ამით ცოდვაში არ ჩავარდეს. ხედავთ, რა ფაქიზად მუშაობს ეშმაკი?!