წინაღუდექი წინააღმდგომს. არ შემოუშვა გულისსიტყვები, არამედ ლოცვით იბრძოლე. ვაშკაცურად იბრძოლე და არა დუნედ, და მაშინვე შესუსტდებიან. და როცა ასე მოიქცევი, გაიფურჩქნება სიწმინდისა და უმანკოების ყვავილი, რომლითაც გაიხარებს შენი სული გამოუთქმელი სიხარულით და უწყებისაგან, რომ ამიერიდან შენთვის განსასვენებელია განმზადებული. და ასე კრავ ამ ვნებისა და ყველა მისი ასულის ბოროტებას

link

3. ცოდვები სულიერ ძალთა ე.ი. გონების, გულისთქმისა და გულისწყრომის არასწორი გამოყენების შედეგად შეგვემთხვევა. გონების ძალის არასწორი გამოყენებაა: უვიცობა და განუსჯელობა, გულისწყრომისა და გულისთქმის ძალთა - სიძულვილი და თავშეუკავებლობა. მათი კეთილი გამოყენებაა: ცოდნა, კეთილგონიერება, სიყვარული და უბიწოება. ამგვარ ვითარებაში ღვთისაგან ქმნილთა და არსებულთა შორის არაფერია ბოროტი.

link

67. ყველა ვნება მიეკუთვნება ან სულის გულისწყრომის, ან გულისთქმის, ან კიდევ გონიერ ნაწილს, როგორც, მაგალითად, გულმავიწყობა და უცოდნიარობა, მოწყინება კი მთელი ძალით იპყრობს სულს. უეცრად, სწრაფად აამოქმედებს თითქმის ყველა ვნებას. ამიტომაა ის ყველა სხვა ვნებაზე მძიმე. მაგრამ სახიერი უფალი გვაძლევს რა მის საწინააღმდეგო წამალს, გვეუბნება: "მოთმინებითა თქვენითა მოიპოვეთ სული თქვენი" (ლკ.21,18)

link

კარგად ვიქცევით, თუ ეშმაკისგან მოვლენილ გულისსიტყვებს არ ვეთანხმებით. არაწმიდა სული მხოლოდ ვნებებით სავსე ადამიანებზე ახდენს ძლიერ გავლენას, ვნებებისაგან განწმენდილებს კი მხოლოდ შორიდან, ანუ გარედან ებრძვის. ყმაწვილკაცი განა შეიძლება არ იწვოდეს ხორციელ გულისთქმათა ცეცხლით? მაგრამ უფალს უნდა ვევედროთ, რომ ეს ცეცხლი აალებისთანავე ჩაქრეს - და მაშინ გადავურჩებით ვნებების ხანგრძლივ გაჩაღებას.

link

50. თუ ხანგრძლივად ღმერთს მივაპყრობთ ყურადღებას და გულდასმით ვიზრუნებთ სულის ვნებიან ნაწილზე, მაშინ გულისთქმების შემოტევისას უკვე აღარ გადავუხვევთ მართებული გზიდან, არამედ ზუსტად გავიგებთ მათ მიზეზებს და აღვკვეთთ მათ, წინდახედულები გავხდებით, ისე რომ ჩვენზე ახდება წინასწარმეტყველური სიტყვები: "და იხილა თვალმან ჩემმან მტერთა ჩემთა, და მათთვის რომელნი აღდგომილ არიან ჩემ ზედა ბოროტებით, ესმა ყურსა ჩემსა".(ფს.91,12).

link

ადამიანი ვიდრე სიტყვით და საქმით შესცოდავდეს, ჯერ ფიქრით სცოდავს. ფიქრი ცოდვის დასაბამია, ყველა დანარჩენი ზნეიბრივი შეცოდებანი მისი შედეგია. ამიტომ თავს უცოდველად ნურავინ წარმოაჩენს, რაკი არავინ მოუკლავს, არავინ გაუძარცვავს, არავის შეურაცხყოფს, რომ ცილი არავის დასწამა. ყველა ჩვენგანს სჩვევია შეურაცხმყოფელი და ცილისმწამებლური ფიქრები. გველი შხამიანია არა მხოლოდ იმიტომ რომ გესლავს, იმიტომაც, რომ შინაგანად გესლის მატარებელია.

link

გულისთქმანი არ არიან ცოდვინი, თუ ადამიანი თვითონ არ აღძრავს მათ, ან თუ უნებლიედ აღძრულებს არ აჩერებს თანაგრძნობით, მათ ახლავს მხოლოდ გარკვეული ცოდვიანი უწმინდურება. მაგრამ, როდესაც მას დაერთვის თანაგრძნობა, ტკბობა, ავხორცული სიამოვნება, რომელიც კი არ განიდევნება, არამედ სურვილით შეჩერდება, აქ უკვე შინაგანი ცოდვა ნახევრად ჩადენილია; ხოლო თუ შენში შეაჩერებ ვნებას და კიდევ უფრო აღაგზნებ მას, მაშინ სული უკვე მთლიანად აღმოჩნდება ცოდვის მორევში. [გვ. 8...

link

5. განუსჯელი გულისწყრომა, უგუნური გულისთქმა, წინდაუხედავი ოცნება არის დემონებში არსებული ბოროტება, ამბობს ნეტარი დიონისე, მაგრამ განუსჯელობა, უგუნურება და წინდაუხედაობა გონიერ ქმნილებებში განსჯის უნარის, გონიერებისა და წინდახედულობის დაკარგვის შედეგია. რაიმეს დაკარგვა კი მხოლოდ მისი ქონების და ფლობის შემდეგ შეიძლება. მაშასადამე, იყო დრო, როცა მათში განსჯის უნარიც, გონიერებაცა და მოკრძალებული წინდახედულებაც სუფევდა. თუკი ეს ასეა, მაშინ დემონები თა...

link

ორ იარაღს უნდა ფლობდეს ჭეშმარიტად ქრისტეს მოშიში და ფრთხილი მეომარი: სიფხიზლეს და კეთილ განხილვას. პირველი მიმართულია შიგნით, ხოლო მეორე -გარეთ; ერთი აკვირდება მოძრაობებს, რომლებიც უშუალოდ გულიდან გამოდიან, ხოლო მეორე წინასწარ ხვდება იმ მოძრაობებს, რომლებიც შესაძლოა გარე ზემოქმედების შედეგად აღიძრან; პირველ შემთხვევაში ასე უნდა მოიქცე: მას შემდეგ, რაც ღვთის თანამყოფობის განცდა და მისი ხსოვნა სულიდან ყოველგვარ აზრებს გამოდევნის, დადექი გულის კარებ...

link

92. ამბობენ, რომ სხეულის მდგომარეობას ცვლის და, აქედან გამომდინარე, გონებაში ვნებებს ან უბიწო აზრებს წარმოშობს შემდეგი ოთხი მოზეზი: ანგელოზები, დემონები, ჰაერი, საკვები. ამბობენ, რომ ანგელოზები, სიტყვით ცვლიან; დემონები - შეხებით; ჰაერი - თავისი ცვალებადობით; საკვები - საჭმლისა და წყლის რაოდენობით, მათი ზედმეტი ან ნაკლები მიღებით. გარდა ამისა, ნათქვამია, რომ ცვლილებები მეხსიერების, სმენისა და მხედველობის მეშვეობით ხდება კიდევ მაშინ, როცა სული წინ...

link