link

link

link

link

link

მიუხედავად იმისა, რომ საბერძნეთში სახარება ჯერ კიდევ წმიდა მოციქულის დროს იქადაგეს, ზოგიერთ ადგილას წარმართობა გავრცელდა და ხალხმა სამყაროს მხსნელი მაცხოვარი დაივიწყა. განსაკუთრებით ერთ სოფელში იყო გავრცელებული და მასში მრავალი ხალხი იყო ჩათრეული. მის მცხოვრებთაგან ყველა კერპთაყვანისმცემელი იყო, რომლებიც იმდენად ძიერად იყვნენ განმტკიცებულნი თავიანთ ცდომილებაში, რომ ვერავინ შეძლო მათი ღვთისკენ შემობრუნება. ბევრი მღვდელმსახური გაუგზავნა მაშინდელმა ეპისკოპოსმა ღვთის სიტყვის საქადაგებლად, მაგრამ ამაოდ. ბოლოს სულიწმიდის მადლით ეს წილად ხვდა ღირს აბრაამ დაყუდებულს.
იგი დიდხანს ამბობდა უარს მასზე დაკისრებულ მოვალეობაზე, ესოდენ მაღალი მსახურებისთვის თავს უღირსად თვლიდა; მაგრამ მოსაგრე დარწმუნდა იმ ჭეშმარიტებაში, რომ უმჯობესია მრავალი აცხოვნო, ვიდრე მხოლოდ საკუთარი თავი. ამიტომ გამოვიდა თავის სენაკიდან და როგორც კი მღვდლად დაასხეს ხელი, გზას გაუდგა. რაოდენ ღრმა იყო წმიდა მამის მწუხარება, როდესაც კერპების წინ მუხლმოყრილი ხალხი დაინახა!
-ერთია ჭეშმარიტი ღმერთი! - წამოიძახა მან და ზეცისკენ მიაპყრო თვალები. მშობლებისგან დანატოვარი მამულის საშუალებით (რომელსაც ღატაკების სასარგებლოდ მისი ერთი ნათესავთაგანი განაგებდა), მან ღვთის ტაძრის მშენებლობა დაიწყო. ყოველდღიურად დადიოდა მშენებლობის ადგილას და იქ მდგარ კერპებს შორის უსიტყვოდ ლოცულობდა. ღვთის წინაშე. მშენებარე ტაძარსა და წმიდა ადამიანს ხალხი გულგრილად უყურებდა და დაცინვით, ზოგჯერ კი გინებითაც უმასპინძლდებოდა.
როდესაც ღვთის ტაძარი აშენდა და იკურთხა, ღირსმა აბრაამმა მასში ცრემლიანი ლოცვა აღავლინა.:
-შეაგროვე, უფალო, გაბნეული ხალხი და მოიყვანე ისინი ამ ტაძარში; აუხილე მათ გონების თვალი, რათა შეგიცნონ შენ, ერთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთი. ამის შემდეგ იგი ღვთისმსახურებთან ერთად გამოვიდა ტაძრიდან, მივიდა და კერპები დაამსხვრია.
ხალხი გაცოფდა. მამაკაცები და დედაკაცები გარეული მხეცებივით აუმხედრდნენ ამ წმიდა ადამიანს, უმოწყალოდ მოექცნენ მას და სოფლიდან გააძევეს. მაგრამ როდესაც დაღამდა, აბრაამი უკან დაბრუნდა, ტაძარში შევიდა და ქვითინით ლოცულობდა მაცხოვრის წინაშე, რათა მას დასაღუპად განწირული ხალხი ეხსნა.
მეორე დღეს სოფლის ზოგიერთი მცხოვრებთაგანი ღვთის ტაძარში მივიდა არა ლოცვისთვის, არამედ ცნობისმოყვარეობის გამო და იქ აბრაამი დაინახა. ღირსი მამა შეევედრა მათ, რომ ღვთისკენ მოქცეულიყვნენ. მაგრამ მათ ისე ჰქონდათ გული გაქვავებული, რომ არ შეეძლოთ სულიწმიდის მიღება მაშინ ბრბო შეესია წმიდა მამას, ქვები დაუშინა მას და სიკვდილის პირამდე ნაცემი მიწაზე დააგდო. წმიდანი ღამით გამოფხიზლდა, ძლივს მოითქვა სული, ფეხზე წამოდგა და მწარედ ატირდა.
-უფალო ღმერთო! - წამოიძახა მან, - მოხედე მონასა შენსა და განამტკიცე ღვაწლისთვის!
ამ სიტყვებით იგი კვლავ დაბრუნდა სოფელში და ტაძარში შევიდა. მეორე დღეს იგი კვლავ აწამეს; შემდეგ სიკვდილის პირამდე მიყვანილი მახლობელ ტყეში დააგდეს.
მოსაგრის ეს მოშურნეობა და ვნება სამი წლის განმავლობაში გრძელდებოდა. ბოლოს წმიდა მამის მოშურნეობამ წინააღმდეგობა გადალახა; მართალმა რწმენამ გაიმარჯვა.
ერთ დღეს მცხოვრებლები ერთად მოგროვდნენ, წმიდა აბრაამზე დაიწყეს საუბარი და უკვირდათ მისი მოთმინება და დიდსულოვნება.
-ნუთუ ვერ ხედავთ მის უმაგალითო სიყვარულს თქვენს მიმართ? - თქვენს უხუცესთა შორის ბრძენებმა, - რამდენ შეურაცხყოფას ვაყენებდით, ვაწამებდით, მას კი აუგი სიტყვაც კი არავისთვის უთქვამს; ჭეშმარიტად, იგი ღმერთმა გამოგვიგზავნა.
-ჩვენც ასე ვფიქრობთ, - თითქმის ერთხმად უპასუხა ყველამ, - მაგრამ საკუთარი აზრების გამხელას ვერიდებოდით.
-მაშ, ასე, - განაგრძეს უხუცესებმა, - რატომღა ვაყოვნებთ? წავიდეთ მასთან და ვაღიაროთ მის მიერ ნაქადაგები ღვთის რწმენა.
უხუცესთა რჩევა ყველამ გაიზიარა. ერთსულოვნად შევიდნენ ტაძარში და აღმოთქვეს:
-დიდება ზეციურ მეუფეს, რომელმაც წმიდა მამა მოგვივლინა!
ღირსი მოსაგრის გული ზეციურმა სიხარულმა შეძრა.
-მამანო! ძმანო! შვილნო! - წამოიძახა მან, - მოდით, ვადიდოთ უფალი, რომელმაც სულიერი თვალი აგიხილათ ჭეშმარიტების შესაცნობად... ირწმუნეთ უფალი, ზეცისა და დედამიწის შემოქმედი; ირწმუნეთ მისი მხოლოდშობილი ძე, კაცთა მოდგმის ცოდვათა ამღებელი კრავი; ირწმუნეთ სიცოცხლის მომნიჭებელი სულიწმიდა; ირწმუნეთ და მიიღებთ მარადიულ, ზეციურ სიცოცხლეს!
იმ დროიდან წმიდა მამა დაუღალავად ამზადებდა მათ წყლითა და სულიწმიდით ნათლისღებისთვის; ასწავლიდა მათ ყველაფერს ზეციური სასუფევლის შესახებ - რომ იგი რწმენა, იმედი და სიყვარულია; ბოლოს კი ისინი ნათლისღებით ღვთის შვილებად აქცია

link

link

საკმაოა კაცმა გაიხსენოს მარტო სახელი გაბრიელ ეპისკოპოსისა, რომ გულში მადლი ჩაეფინოს, ვითარცა მზის შუქი. თითოეული წამი მისი ცხოვრებისა, მოძღვრებაა, მაგალითია, ანდერძია ჩვენთვის და ჩვენი ქვეყნისათვის, ერთად კი მთელი მისი ცხოვრება ერთი დიდი სკოლაა მაღალ-სათნოებისა და სიყვარულისა, მართლისა და ჭეშმარიტებისა, მადლისა და მოწყალებისა. მე არ ვიცი იმისთანა სხვა კაცი, საერო თუ სამღვდელო, - რომლის გულშიაც მომეტებულის მშვიდობის-ყოფით, მომეტებულის და-ძმობით ერთად დაბინავებულიყოს სამოქმედოდ მეცნიერება და სარწმუნოება. განსვენებული ღრმად-მიწევნილი მეცნიერი იყო და იმოდენადვე ღრმად-მორწმუნეცა. აქ არის, ჩემის ფიქრით, მისი აღმატებულება, მისი მნიშვნელობა არამცთუ მარტო ჩვეთვის, სხვისთვისაც, რადგანაც ბევრსა ჰგონია, რომ მეცნიერება და სარწმუნოება ერთმანეთში მოურიგებელნი და მოუთავსებელნი არიანო. იგია მაგალითი ამ მორიგებისა და მოთავსებისა.
ამ ორს სამფლობელოთა შორის შემაერთებელ ხიდსა სწნავს მარტო სიბრძნე, რომელიც ასე იშვითია ამ წუთისოფელში, რომლითაც ასე სავსე იყო განსვენებული მღვდელ-მთავარი, და რომელიც, ჩემის ფიქრით, სხვა არა არის რა, გარდა მეცნიერების და სარწმუნოების ერთმანეთში ბედნიერად მორიგებისა, ერთმანეთის შეუბღალავად და დაუმონებლად. ამისთანა სიბრძნეს სწვდებოდნენ მარტო იმისთანა გენიოსები, როგორც ნიუტონი და სხვანი მისებრი, ერთსა და იმავე დროს ღვთისა და ბუნებისმეტყველნი.
მთელი მოძღვრება აწ განსვენებულის სახელოვანის მღვდელ-მთავრისა რომ აიღოთ, ძნელად იპოვით მაგალითს, რომ მეცნიერება გაეწიროს სარწმუნოებისათვის, ან სარწმუნოება – მეცნიერებისათვის. პირიქით, იგი სარწმუნოებას ამეცნიერებდა და მეცნიერებას ასარწმუნოებდა, თუ ასე ითქმის, და მთელი სიბრძნე მისი ამაშია გამოსახული.
იგი ერთს თავის ქადაგებაში სთხოვდა თავის სამწყსოს, რომელიც ყოველთვის სულგაკმენდით უსმენდა ხოლმე, ევედრენით ღმერთს, რომ მომცეს მე ძალა ჯეროვნად ვემსახურო ეკლესიასა, ესე იგი თქვენს ცხოვრებასაო, რადგან თვითოეული თქვენგანი და ჩვენგანი ერთად შეადგენს იმ კრებულს, რომელსაც ეკლესია ღვთისა ჰქვიანო. ეს მისთვის ლიტონი სიტყვა არ იყო, საღვთო წერილიდან ამოკითხული და გაზეპირებული, ეს იყო მისი სიმბოლო, ეს იყო მისი განათლებული რწმენა, ეს იყო მისი გამეცნიერებული სარწმუნოება და გასარწმუნოებული მეცნიერება, ეს იყო ის, რასაც სიბრძნეს ეძახიან და რის გარეთ მსახურება თავის მსახურებად არ მიაჩნდა, ღვაწლი – ღვაწლად, მადლი – მადლად, საქმე – საქმედ. არ არის არც ერთი მაგალითი, რომ სადმე და რაშიმე ესუსტნოს ამ რწმენისათვის, პირიქით, თავისი ხანგრძლივი სამსახური მარტო ამ რწმენას შესწირა და შეალია. კაცთათვის მსახურება მსახურებაა ღვთისაო, - ამას მარტო ღრმად გამეცნიერებული სარწმუნოება იტყვის და ამისთანა სარწმუნოებისა იყო იგი, ვისიც სიბრძნე მარტო ჩვენ არ გვანცვიფრებს. ნამეტანობაში ნუ ჩამომართმევთ და გულით წმიდით ვიტყვი, რომ სჩანს ღმერთს კიდევ არ დავვიწყებივართ, რადგანაც თქვენისთანა სათნოებიან კაცს მოუვლენს ხოლმე ჩვენს ქვეყანასა. თქვენ აღგვიდგინეთ ჩვენნი დავიწყებულნი წმინდანნი – შიო მღვიმელი და იოანნე ზედაზნელი.
უღონობა ქვეყნისა მარტო უფულობა და უქონლობა კი არ არის, როგორც ეხლა ბევრსა ჰგონია, არამედ უფრო ისა, როცა სათნოებიანი, კეთილ-მომქმედი, მაღალ-ზნეობის კაცი არა ჰყავს. სიმაგრე ქვეყნისა, ქვეყნის ძალ-ღონე, ერის შემნახველი და გამდიდებელი ქვითკირი ადამიანის ცხოვრებისა მარტო სათნოებაა და მარტო სათნოებიანი კაცი ჰქმნის ამ წუთისოფელს ტაძრად, - სადაც ღმერთს ადიდებენ, და სამოთხედ, - საცა ბედნიერება ადამიანისა ჰსადგურობს.
თქვენის ცხოვრების წმიდათა-წმიდად ორი დიდი საგანია: ერთი ღმერთი და მეორე თქვენი სამშობლო ქვეყანა. ღმერთს ღმრთისას აძლევდით, ქვეყანას ქვეყნისას და ორსავ ემსახურებოდით ერთმანეთს დაუკლისად გულმხურვალებით და სიყვარულითა. ერთი წუთიც არ ვიცი თქვენის სიცოცხლისა, რომ ცხოველმყოფელი შუქი ამ ორკეც სიყვარულისა არ მოჰფენოდეს თვითეულს თქვენს საქმეს, თქვენს მოქმედებას. ქვეყანას ემსახურებოდით ღმრთისათვის და ღმერთს ადიდებდით ქვეყნისათვის, რადგანაც ღმერთი არის სიყვარული და სიყვარული მხსნელია ქვეყნისა. თქვენი სიცოცხლე მთელი და განუწყვეტელი სათნოებაა, სათნოება, რომლის მაგალითს მარტო იმ მადლით ცხებულ მღვდელ-მონაზვნებს შორის ვპოულობთ, რომელნიც ერთს დროს ყოფილან ჩვენში ჩვენდა საბედნიეროდ, და ეხლა ჩვენდა საუბედუროდ, აღარ არიან.

link

link

ალექსანდრიაში ყოველი სათნოებით შემკული ერთი ცნობილი ოქრომჭედელი ცხოვრობდა. ერთხელ მასთან ქალი მივიდა და სამკაულის გაკეთება სთხოვა. საუბრის დროს იგი მეძავივით იქცეოდა და ოქრომჭედელს აბრკოლებდა. როცა მან იგრძნო, რომ ვნებიანად უყურებდა ქალს, უცებ გაახსენდა წმიდა სახარების სიტყვები: „უკუეეთუ თუალი შენი მარჯვენეი გაცდუნებდეს, აღმოიღე იგი და განაგდე შენგან; რამეთუ უმჯობეს არს შენდა, რათა წარწყმდეს ერთი ასოთა შენთაგანი, ვიდრე არა ყოველი გუამი შენი შთავრდომად გეჰენიასა“ (მათე 5, 29). ეს რომ მოაგონდა, ქალს უთხრა, ცოტა ხნით განზე გადექი, მინდა, რომ აღვასრულო, რაც ნაბრძანები მაქვსო. ამოიღო დანა, მარჯვენა თვალი ამოითხარა, თან უფალს შეჰღაღადა, ხომ ხედავ, შეწევნა რომ მეჭირვება, ნუ განეშორები შენს მონასო. ქალმა რომ ეს ყველაფერი იხილა, შეშინებული გაიქცა სახლში. მას შემდეგ იგი მოექცა და ყოველგვარ ცოდვას განერიდა.
იმ დროს ალექსანდრიის მბრძანებელი სასტიკად აწამებდა ქრისტიანებს. ღვთის დაშვებით ეგვიპტე სარკინოზებს ეკავათ. ისინი ყველანაირად ტანჯავდნენ ქრისტიანებს, ქრისტეზე უარის თქმას და მაჰმადიანური სარწმუნოების აღიარებას აიძულებდნენ. ერთხელ სასტიკმა მბრძანებელმა თავისთან იხმო ეპისკოპოსი ქრისტიან მოძღვრებთან ერთად და უთხრა:
-მისმინე, ეპისკოპოსო, შენი ქრისტე ამბობს: „უკეთუ გაქუნდეს სარწმუნოება მართალი და ჩემ მიერ ჰრქუათ მთასა ამას აღიფხუარ და შთავარდი ზღუასა, იყოს ეგრეთ“ (მათე 21, 21) ჰოდა, აქვეა მთა ადარი. თუ ქრისტე, რომელსაც ემონებით, ჭეშმარიტი ღმერთია და თქვენი სარწმუნოება, რომელიც ყველაზე უკეთესი გგონიათ, მართლაც სხვებზე უკეთესია, მიდით ადარის მთასთან და თქვენი უფლის სახელით მიმართეთ. თუ ისმენს თქვენსას, ადგილიდან დაიძვრება და ნილოსის მდინარეში ჩაიძირება, მაშინ გაგათავისუფლებთ და როგორც გინდათ, ისე ემსახურეთ თქვენს ღმერთს - ქრისტეს. ამ სასწაულით ჩვენც ვიწამებთ მას, მაგრამ თუ ასე არ მოხდა, მთელი თქვენი სიმდიდრე მეფის საგანძურში შევა, თქვენ კი ქალაქის გარეთ სიმყრალეში გაგყრითო.
ეპისკოპოსმა უპასუხა, რაც შენ თქვი, ჭეშმარიტებაა. თუმცა, ჩვენნაირ უღირსთა მიერ ასეთი სასწაულის მოხდენა შეუძლებელია, მაგრამ იმ გმობის გამო, რომელსაც შენ ჩვენს უფალ იესო ქრისტეზე ამბობ, გაგვიშვი რამდენიმე დღით, რომ ვილოცოთ ჩვენი უფალი ღმერთის წინაშე. მწამს, რომ თავის მონათა ვედრებას არ უგულებელყოფს, რადგან წერია: „ნება მოშიშთა მისთა ჰყოს და ვედრებისა მათისა ისმინოს და აცხოვნეს იგინი, ვითარცა ესუენ მას“.
ეს რომ ურჯულო ბარბაროსმა მოისმინა, სიცილით მიუგო, მე კი მეგონა, შემევედრებოდით, ამ საქმეზე უარს იტყოდით და თქვენი შემოსავლის ნაწილს ახლავე საკუთარი ნებით ჩააბარებდით მეფის საგანძურის მცველს. თქვენ კი კადნიერებას იჩენთ და ისეთი რამის შესრულება გინდათ, რაც თვით მაჰმადსაც კი არ შეუძლია, თუმც მთელი არაბეთი და ბარბაროსები სარწმუნოებით ერთხმად სცემენ თაყვანსო. მან განრისხებულმა გაუშვა ისინი და ჩაიწერა, რამდენი დღე ითხოვეს.
ეპისკოპოსმა შემოიკრიბა ქალაქისა და მის შემოგარენში მყოფი ყველა ქრისტიანი - ბავშვებისა და დედების გარდა სამი ათას კაცამდე, უამბო მათ მოძალადის ძლევამოსილებისა და ვერაგი განზრახვის შესახებ, შემდეგ დაიწყო გამუდმებული ლოცვა იმ მთასთან და სხვებსაც უბრძანა, ყველანი ერთხმად მხურვალედ შევედრებოდნენ ღმერთს და ლოცვაში ეთიათ ღამე.
ამის შემდეგ ეპისკოპოსთან მივიდა ის ქალი და უამბო ოქრომჭედლის ამბავი. მან აღიარა ღვთისმსახურის წინაშე თავისი თავდაპირველი ცოდვიანი ზრახვა და უთხრა, რომ ოქრომჭედლის ქცევის შედეგად, იმის გამო, რომ იგი არ შეცდა ქალის მეძაობით და მაცდუნებელი სიტყვებით, არ დაინდო თავი და მარჯვენა თვალი ამოითხარა, მან ქრისტეს მიმართ მტკიცე სარწმუნოება შეიძინა.
ეს რომ მოისმინა, ეპისკოპოსი გაკვირდა, მოიკითხა ოქრომჭედელი და იქ შეკრებილთა შორის რომ ვერ ნახა, ხალხი გაგზავნა მასთან. როცა იგი მოიყვანეს, ეპისკოპოსმა უთხრა: ძმაო, დიდი განსაცდელი აზვირთებულა ჩვენს თავს; ჩვენი, ყველას ვალია, რომ ვილოცოთ და ვევედროთ უფალს, რაც შეუძლებელია კაცთათვის, ღმერთის მიერ ყოველივე შესაძლებელიაო.
მესამე დღეს ადარის მთასთან მივიდნენ, სამჯერ ლიტანიობით შემოუარეს და შემდეგ მის წინ შედგნენ. ეპისკოპოსმა იხმო ოქრომჭედელი და უთხრა:
-შვილო, ახლა კი დროა, რომ გვაჩვენო სარწმუნოების ძალა, რათა შერცხვეს მოძალადე, რომელიც მაჰმადის იქადის, განმტკიცდეს ქრისტეს ეკლესიის სვეტები და შეწყდეს ქრისტიანთა გლოვა.
ოქრომჭედელმა მდაბლად სცა თაყვანი წმინდა ეპისკოპოსს და მივიდა მთასთან. იგი ევედრებოდა ღმერთს:
-იესო ქრისტე, ღმერთო ჩვენო, ისმინე შენი მონების ვედრება და ნუ დააღუპინებ შენს მტრებს შენსავე სამწყსოს. ნუ გამართლდებიან ჩვენი მოძულენი, რომელნიც გვეუბნებიან, სად არის თქვენი ღმერთიო, რადგან შენ ხარ ჩვენი ღმერთი, რომელმაც აღუთქვი შენს მოციქულებს: „უკუეთუ გაქუნდეს სარწმუნოება, არა შეორგულდეთ... და ჰრქუათ თუ მთასა ამას: აღიფხვარ ამიერ და შთავარდი ზღვასა - იყოს ეგრე“ (მათე 21, 21). ჰოი, უფალო, არა ჩვენთვის, არამედ რათა იდიდოს სახელი შენი!
როცა ამას ამბობდა, აღსრულდა სასწაული... გარემო შეიძრა და ადგილიდან აღიფხვრა ადარის მთა. ხალხი დაემხო და ქალაქში ყვირილი და მოთქმა ატყდა, ინგრეოდა სასახლეები და გალავნები. გარეთ გამორბოდნენ ბარბაროსები და ხედავდნენ ამ საშინელ სასწაულს - როგორ გადაადგილდებოდა მთა თავისი ადგილიდან ნილოსის მდინარისაკენ. ყველანი ძირს ემხობოდნენ და ევედრებოდნენ ქრისტიანებს, რომ გაეჩერებინათ იგი და სხვა ქალაქები და სასახლეები გადაერჩინათ დანგრევისაგან.
ეპისკოპოსმა უპასუხა:
-არა ძმებო, რაც ხდება, ეს ჩვენი ნება არ ყოფილა, ეს თქვენს გამო ხდება - სიცოცხლის მიმნიჭებელი ღმერთის გმობას რომ ამბობდით და გვამცირებდით. თქვენგან დამდაბლებულებს გვისმინა უფალმა და ისეთი რისხვა მოავლინა, რომ შეიძლება არა მარტო ქალაქები დაანგრიოს, არამედ ყველანი ამოგვწყვიტოს. მაშინ მათ ერთხმად აღუთქვეს, რომ მოინათლებოდნენ. მთა თითქმის მისული იყო მდინარე ნილოსთან, როცა ეპისკოპოსი შეევედრა ღმერთს და გააჩერა იგი. ქალაქში შეწყდა მიწისძვრა და მრავალმა ბარბაროსმა ირწმუნა იესო ქრისტე. ისინი მოინათლნენ და ცრუ წინასწარმეტყველი მუჰამედი შეაჩვენეს. მოქცეულმა მაჰმადიანებმა კი პირობა დადეს, რომ აღარ დატანჯავდნენ ქრისტიანებს, არამედ ადიდებდნენ ქრისტე ღმერთს უკუნითი უკუნისამდე.

link