თემა: სიცრუე, ფიცი, სასწაულები
ფიცის გამო დასჯილი.
ერთი კიეველი დიდებული, სახელად იოანე, კიევო პეჩორის ლავრაში ანგელოზებრივი სახით შეიმოსა და თან წაიყვანა თავისი ყრმა შვილი, სახელად ზაქარია. როდესაც მოახლოებული სიკვდილი იგრძნო, იოანემ მასზე მზრუნველობა ღვთაებრივ განგებულებას მიანდო; ერთ ბერს კი, სახელად სერგის (რომელიც ბერად შედგომამდე აგრეთვე დიდგვაროვანი იყო და შემდეგ მასთან ერთად აღიკვეცა), დაუტოვა ათასი გრივი ვერცხლი და ასი გრივი ოქრო, რათა მისი შვილის სრულწლოვანებამდე შეენახა და შემდეგ ყრმისთვის მიეცა. ამ განკარგულების შემდეგ იოანე გარდაიცვალა.
როდესაც ზაქარია 18 წლის გახდა, სერგის თავისი მამის მემკვიდრეობა მოსთხოვა. მაგრამ განდეგილმა, რომელიც მომხვეჭელობის მონა გახდა, გაიოცა, თითქოსდა არ იცოდა, რას სთხოვდა ახალგაზრდა. როდესაც დაინახა, რომ ზაქარია უკანდახევას არ აპირებდა, მოსაჩვენებლად გაბრაზდა და უთხრა:
-მამაშენმა მთელი ქონება ღმერთს მისცა; მას სთხოვე და არა მე; განა მე დამნაშავე ვარ, რომ იოანემ თავისი უგუნურებით ღატაკები გაამდიდრა და თავისი ერთადერთი შვილი ღატაკად დატოვა?
ასეთი ვერაგობის შემხედვარე ზაქარიამ ტირილი დაიწყო. იგი ევედრებოდა სერგის, რათა მისთვის, უკიდურეს შემთხვევაში, ქონების ნახევარი ან რაღაც ნაწილი მაინც მიეცა; ბოლოს კი უკვე მეათედის მიცემას ევედრებოდა, მაგრამ ამაოდ. ზაქარიას ისღა დარჩენოდა, რომ თავისი უდანაშაულობა ღვთის წინაშე ფიცით დაემტკიცებინა.
მაგრამ ამაოდ, ვნებას ისეთი დამღუპველი თვისება აქვს, რომ თუ ადამიანს ერთხელ ფეხი დაუცდა, კვლავ იმეორებს. და აი, ვერცხლისმოყვარე მეუდაბნოემ მოიხმო მოწამედ ძმები და ზაქარიასთან ერთად წავიდა პეჩორის ტაძარი; იქ დადგა ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის სასწაულმოქმედი ხატის წინ, სადაც ადრე ახალგაზრდა ზაქარიასთან ერთად ზეცასა და მიწას იფიცებდა, რომ ზაქარიას მამას არასოდეს მიუცია მისთვის არც ოქრო და არც ვერცხლი. მაგრამ როგორც კი დააპირა, რომ ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის სამოსს მთხვეოდა, რაღაც უხილავმა ძალამ შეაჩერა დამნაშავე: იგი ადგილიდან ვერ იძროდა, ფეხები თითქოს გაუქვავდა, თვითონ კი მთელი სხეულით კანკალებდა... ბოლოს, როდესაც დაინახა, რაოდენ საშინელი იყო ღვთის მართლმსაჯულება, წამოიძახა:
-ღირსნო მამანო ანტონი და თეოდოსი, ევედრეთ ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელსა და სიკვდილის ანგელოზს, ნუ დამღუპავენ... შენ კი, ჩემი ძმისა და მეგობრის შვილო, აიღე შენი ოქრო და შემინდე მე ცოდვილს!
ბერები შეძრწუნდნენ და სერგის სენაკისკენ გაემართნენ, თან ღმერთს ადიდებდნენ
როდესაც ზაქარია 18 წლის გახდა, სერგის თავისი მამის მემკვიდრეობა მოსთხოვა. მაგრამ განდეგილმა, რომელიც მომხვეჭელობის მონა გახდა, გაიოცა, თითქოსდა არ იცოდა, რას სთხოვდა ახალგაზრდა. როდესაც დაინახა, რომ ზაქარია უკანდახევას არ აპირებდა, მოსაჩვენებლად გაბრაზდა და უთხრა:
-მამაშენმა მთელი ქონება ღმერთს მისცა; მას სთხოვე და არა მე; განა მე დამნაშავე ვარ, რომ იოანემ თავისი უგუნურებით ღატაკები გაამდიდრა და თავისი ერთადერთი შვილი ღატაკად დატოვა?
ასეთი ვერაგობის შემხედვარე ზაქარიამ ტირილი დაიწყო. იგი ევედრებოდა სერგის, რათა მისთვის, უკიდურეს შემთხვევაში, ქონების ნახევარი ან რაღაც ნაწილი მაინც მიეცა; ბოლოს კი უკვე მეათედის მიცემას ევედრებოდა, მაგრამ ამაოდ. ზაქარიას ისღა დარჩენოდა, რომ თავისი უდანაშაულობა ღვთის წინაშე ფიცით დაემტკიცებინა.
მაგრამ ამაოდ, ვნებას ისეთი დამღუპველი თვისება აქვს, რომ თუ ადამიანს ერთხელ ფეხი დაუცდა, კვლავ იმეორებს. და აი, ვერცხლისმოყვარე მეუდაბნოემ მოიხმო მოწამედ ძმები და ზაქარიასთან ერთად წავიდა პეჩორის ტაძარი; იქ დადგა ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის სასწაულმოქმედი ხატის წინ, სადაც ადრე ახალგაზრდა ზაქარიასთან ერთად ზეცასა და მიწას იფიცებდა, რომ ზაქარიას მამას არასოდეს მიუცია მისთვის არც ოქრო და არც ვერცხლი. მაგრამ როგორც კი დააპირა, რომ ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის სამოსს მთხვეოდა, რაღაც უხილავმა ძალამ შეაჩერა დამნაშავე: იგი ადგილიდან ვერ იძროდა, ფეხები თითქოს გაუქვავდა, თვითონ კი მთელი სხეულით კანკალებდა... ბოლოს, როდესაც დაინახა, რაოდენ საშინელი იყო ღვთის მართლმსაჯულება, წამოიძახა:
-ღირსნო მამანო ანტონი და თეოდოსი, ევედრეთ ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელსა და სიკვდილის ანგელოზს, ნუ დამღუპავენ... შენ კი, ჩემი ძმისა და მეგობრის შვილო, აიღე შენი ოქრო და შემინდე მე ცოდვილს!
ბერები შეძრწუნდნენ და სერგის სენაკისკენ გაემართნენ, თან ღმერთს ადიდებდნენ