წყარო:
მამობრივი დარიგებანი
თემა:
მღვიძარება, სიფხიზლე
მღვიძარების შესახებ - ბერი ეფრემ ფილოთეველი (არიზონელი)
მღვიძარების შესახებ - ბერი ეფრემ ფილოთეველი (არიზონელი)
დრო მცირეა და როდის ამოიწურება, არ ვიცით. ამიტომ უნდა ვიბრძოლოთ, ყოველი ბოროტი გულისსიტყვა მრისხანებითა და მხურვალე ლოცვით განვაგდოთ ჩვენგან; ხოლო თუ ცრემლსაც დავღვრით, დიდ სარგებელს ვნახავთ, რადგან ცრემლები სულს განწმენდს და თოვლზე მეტად განასპეტაკებს. მამაცურად მოვემზადოთ, რადგან ბრძოლა მიმართულია ბნელეთის ძალების წინააღმდეგ, რომელიც ჩვენი მოკავშირე არასოდეს გახდება და არც თავდასხმებს შეამცირებს. ამიტომ ვიფხიზლოთ, რული ნუ მოგვერევა, რადგან ჩვენს საუკუნო ცხოვრებას საფრთხე ემუქრება. თუ გამარჯვებას დავკარგავთ, მაშინ ჩვენს სულებს დავკარგავთ, საუკუნო განსვენებასა და უფლისმიერ სიხარულს დავკარგავთ და ჩვენს თავს მივუსჯით მეორე სიკვდილს – საუკუნო განშორებას უფალთან. ნუ იყოფინ.
მღვიძარებასთან ერთად გულისსიტყვების მიმართ სიფხიზლე გამოვიჩინოთ, რადგან მათგან იწყება დაცემა. ასე რომ, ამ დასაწყისს – გულისსიტყვებს, მხნედ შევებრძოლოთ და ჩვენი უდებების გამო გაძლიერების საშუალება არ მივცეთ, არამედ მოსვლისთანავე მოვიშოროთ წარმოსახვა და მრისხანედ ავიღოთ ხელში სულის მახვილი – სიტყვა ღვთისა, ანუ „უფალო იესო ქრისტე, შემიწყალე მე". როცა ტკბილ იესოს ვუხმობთ, ის მაშინვე მოდის ჩვენს დასახმარებლად, ეშმაკები კი მეყსეულად გვშორდებიან. ოღონდაც უდებებით ნუ ვილოცებთ, არამედ მხურვალე სულით (რომ. 12, 11), გულის სიღრმიდან შევღაღადოთ: „მოძღვარო, მიხსენი, ვიღუპები“ (ლუკ. 8, 24) . მცირე შრომა დაგვჭირდება, თუკი ბრძოლას თავიდანვე შევუდგებით, ხოლო თუ გულისსიტყვებს მივუშვებთ და მომძლავრდებიან, მაშინ ბრძოლა გაძნელდება, ბევრჯერ დავმარცხდებით და დავიჭრებით, მაგრამ როცა წამოვდგებით და უფალს მოვუხმობთ, კეთილი საჭეთმპყრობელი იესო ისევ მოვა და ჩვენს ხომალდს წყნარი და მშვიდი ნავსაყუდელისკენ მიმართავს.
გულისსიტყვებზეა დამოკიდებული, უსარგებლოები და ბიწიერები ვიქნებით, თუ წინსვლა გვექნება და უკეთესები გავხდებით. ამიტომ ჩვენს გულს მამაცი გუშაგი – გონება, ანუ ყურადღება – დავუყენოთ მცველად და ის სიმხნევით, ლოცვით, მდუმარებითა და თავისბრალობით იქნება აღჭურვილი. თუ ასე ვიღვაწებთ, შედეგად ტკბილ მშვიდობას, სიხარულს, სიწმინდეს, სულიერ სიბრძნისმოყვარეობას და ლოცვას მივიღებთ, რომელიც სურნელოვანი საკმეველივით კეთილსურნელებით აავსებს ღვთის ტაძარს – შინაგან ადამიანს. „არა უწყითა, რამეთუ ტაძარნი ღმრთისანი ხართ, და სული ღმრთისაი დამკვიდრებულ არს თქუენ შორის?“ (1 კორ. 3, 16) ამას იმიტომ გწერთ, რომ თქვენი სულები მღვიძარებისთვის გამოვაფხიზლო, უფლისმიერი შინაგანი მშვიდობა იპოვოთ და გაიხაროთ. ამინ. იყავნ.
2. ჩვენი ძალის შესაბამისად ვიღვაწოთ ხორციელი მარხვით. რაც შეეხება გრძნობების მარხვით მოზღუდვას, ანუ გრძნობებით, გონებითა და გულით მარხვას, მაშინ მთელი ძალით უნდა შევებრძოლოთ ჩვენი სულების მტერს. შვილო, გრძნობის ორგანოები – საცნობელნი დაიცავი, განსაკუთრებით კი თვალი. ის რვაფეხას საცეცებივით ყველაფერს იჭერს, რაც მის წინ მოძრაობს, ყველაზე ადვილად კი ცოდვის ნანადირევს მიიტაცებს. თვალებმა სულიერი ციხე-სიმაგრეები დასცა და დაღუპა. დავითმა თვალის გაუფრთხილებლობის გამო მკვლელობა და მრუშობა ჩაიდინა მიუხედავად იმისა, რომ ღვთის დიდი წინასწარმეტყველი იყო, მადლითა და წინასწარჭვრეტის უნარით დაჯილდოებული.
შვილო, რადგან ისეთ გარემოცვაში იმყოფები, რომელიც, შესაძლოა, სხვადასხვაგვარი ცოდვის მიზეზი გახდეს, გაუფრთხილდი შენს გრძნობებს, განსაკუთრებით, გონებას – მმართველს, „უსირცხვილო ფრინველს“, – როგორც მას აბბა ისააკი უწოდებს. გონება მოყვასის ქმედებათა საიდუმლოებებში იჭრება. ის საძაგელი მხატვარია, როცა სიბილწეებს გამოსახავს. ამიტომ, რადაც არ უნდა დაგიჯდეს, იზრუნე, რომ გონება სუფთად დაიცვა, ცოდვის ყოველი გულისსიტყვა და წარმოდგენა მაშინვე განაგდე მრისხანებით და გულმხურვალე ლოცვით. „გული გიწყრებოდენ და ნუ სცოდავთ" (ეფეს. 4, 26).
3. განუწყვეტლივ იფხიზლეთ გონების დასაცავად, რადგან უკვდავი სულის სიცოცხლე და სიკვდილი იმაზეა დამოკიდებული, გვაქვს თუ არა გულმოდგინება.
ყველაფერი გონების წარმოსახვითი ნაწილიდან იღებს სათავეს. არ არსებობს ცოდვა ან სათნოება, რომლის სათავე და საწყისი წერტილი გონების წარმოსახვითი ნაწილი არ იყოს. მაშასადამე, ამ გონებრივ საწყისზე გულმოდგინე ზრუნვით ცხონების წმინდა მიზანს მივაღწევთ.
სულიერი მღვიძარების ძირითადი მნიშვნელობა შემდეგია: წმინდად დავიცვათ გონება ვნებიანი წარმოდგენებისგან, მტრის ყოველ თავდასხმას კი წინ აღვუდგეთ შეპასუხებითა და იესოს წმინდა სახელით.
მღვიძარების გარეშე სულისა და სხეულის სიწმინდეს ვერ მოვიპოვებთ, შესაბამისად, ვერც ღმერთს ვიხილავთ გონებისა და გულის გრძნობით.
თუ უფალი ადამიანის სულს არ მოიხილავს, ის ცოდვის წყვდიადში დარჩება. მაგრამ თუ ჩვენ, როგორც მონაზვნებმა, თავი მივუძღვენით მაცხონებელ მიზანს – მივაღწიოთ ქრისტესმიერ შინაგან განწმენდას ვნებებისგან, მღვიძარების უმნიშვნელოვანეს გაკვეთილში ძალიან კარგად განსწავლა გვმართებს, რადგან მისი მეშვეობით გულით შევიგრძნობთ და მივუახლოვდებით ღმერთს.
ამ მაცხონებელ გაკვეთილს – მღვიძარებას, რომელიც წმინდაყოფს ადამიანს გააფთრებით ებრძვის ეშმაკი, ყველა ძალას ხმარობს, რომ ხელი შეუშალოს მას და თავს გვესხმის მრავალგვარი გულისსიტყვითა და საცდურით.
მაგრამ ჩვენც, რადაც არ უნდა დაგვიჯდეს, მის მოსაგერიებლად ყველა ძალა ვიხმაროთ, რომ შინაგანი განწმენდისთვის ჯილდო მოვიპოვოთ და ღვაწლისდამდებელმა ქრისტე ღმერთმა გვირგვინით შეგვამკოს. ჩვენი საერთო მტრის სატანური თავდასხმების ნუ შეგეშინდებათ, არამედ გაბედულად და ღვთის სასოებით იბრძოლეთ. ღმერთი თქვენს ძალებზე მეტ განსაცდელს არ დაუშვებს.
მაშ, გამხნევდით, შვილებო, ქრისტეს ტკბილი სასოებითა და ღვთისმშობლის უძლეველი საფარველით წინ გასწიეთ და მტკიცედ მწამს, რომ ყველა კეთილად მოღვაწე და გვირგვინშემოსილთან ერთად საუკუნო ცხოვრებას მოვიპოვებთ ზეციურ მოზეიმე ეკლესიაში. ამინ. იყავნ.
4. ერთი წმინდანი ეშმაკებს განდევნიდა. დემონებს მისი ეშინოდათ. მორჩილმა მას ჰკითხა: „მამაო, რატომ ეშინიათ შენი ეშმაკებს?“ – „გეტყვი, შვილო, – უთხრა მოძღვარმა, – გულისსიტყვების სახით ხორციელი ბრძოლა მქონდა, მაგრამ გულისსიტყვებთან დათმობაზე წასვლის უფლება საკუთარი თავისთვის არასოდეს მიმიცია. მუდამ ისე ვიბრძოდი, რომ ფრონტის ხაზი გულისსიტყვის თავდასხმაზე გადიოდა, ხოლო თავდასხმის შემდეგ ეშმაკისთვის წინ წასვლის საშუალება არასოდეს მიმიცია. ამ უწყვეტი ბრძოლისთვის ღმერთმა, ჩემი უღირსების მიუხედავად, ისეთი კურთხევა და მადლი მომცა, რომ ეშმაკებს ეშინიათ და ადამიანებისგან განიდევნებიან".
დაფიქრდით: ეს მამა განსაცდელს კარს მიღმა, დაკაკუნებისთანავე აღკვეთდა, კარს საერთოდ არ უღებდა. რატომ? რა ჰქონდა შიგნით, რითაც წინ აღუდგებოდა? [ღვთის, მარადიული ნეტარების, სიკვდილის, საუკუნო სატანჯველის და ა. შ.] წმინდა ხსენება; ამით იყო დაკავებული მისი გონება. ბოროტი გარედან უკაკუნებდა, რომ შიგნით შეეღწია, მაგრამ მისთვის, მისი ბოროტი აზრებისთვის იქ ადგილი არ არსებობდა, ბერი ეშმაკს ღვთის ხსენებით აჩერებდა. ამ მუდმივმა გამარჯვებებმა წმინდანს მადლი მიანიჭა, რის გამოც ეშმაკებს მისი ეშინოდათ და ადამიანებს განეშორებოდნენ.
ქების ღირსია ის ადამიანი, ვინც ღვთის მადლით მიაღწია იმას, რომ ეშმაკს თავდასხმისთანავე აჩერებს.
არ არსებობს არც ერთი მოკვდავი, არც ერთი სულიერი და მოღვაწე ადამიანი, მტერი რომ არ ესხმოდეს თავს. ყოველი ადამიანი გაივლის განსაცდელს. თუ კარს და ფანჯრებს ღიას ტოვებენ, როგორც, ჩვეულებრივ, ისეთ ერის ადამიანებს ემართებათ, რომლებიც ღვთის შემეცნებისგან შორს არიან, მაშინ მტერი შიგნით აღწევს და იმარჯვებს.
სულიერი ადამიანები იღვწიან, რომ მტერს არც კარი გაუხსნან, არც ფანჯარა, პატარა ჭუჭრუტანაც კი არ დარჩეთ ღია.
საქმით ცოდვა, რომელსაც გულში კი არა, სიტყვით, საქციელით ჩავდივართ, ხშირად გვიძნელდება, რადგან მას ბევრმა ვითარებამ უნდა შეუწყოს ხელი. გონებით ცოდვის ჩადენა კი ძალზე ადვილია. ამ სახით ადამიანს შეუძლია ნებისმიერ დროს, ნებისმიერ ადგილზე სცოდოს ისე, რომ ვერავინ გაიგოს. ცოდვის საქმით ჩადენას კი ხშირად ეშლება ხელი – ერთი მხრივ, იმის გამო, რომ მრავალი ხელშემწყობი პირობაა საჭირო, მეორე მხრივ – სირცხვილის გამო. ამის საპირისპიროდ, შინაგან, გონებით ცოდვას შეუძლია დაარწმუნოს ადამიანი შინაგანად ჩაიდინოს დანაშაული ისე, რომ სხვებისთვის შეუმჩნეველი დარჩეს.
შინაგანი ცოდვა უხილავია. მას ადამიანები ვერ ხედავენ, მაგრამ ხედავს ღმერთი.
და თუ ადამიანების არ გვეშინია და არ გვრცხვენია, რადგან ცოდვა მათთვის დაფარულია, ღვთის მაინც უნდა გვეშინოდეს, რადგან გონებით ჩადენილი ზნეობრივი დანაშაული მის წინაშე აღესრულება.
ბევრი ადამიანი მოტყუებული რჩება. ამის ძირი ქედმაღლობაა, ის აკეთებს ყველაზე ცუდ საქმეს.
ღალატი ჯერ შინაგანად ხდება, შემდეგ კი გამოვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილების მეშვეობით და გარეგნულ ცოდვად იქცევა.
მაშასადამე, როგორც ვთქვით, საჭიროა მუდმივი მოუდუნებელი ყურადღება და სიფხიზლე. შინაგანი მცველი, გუშაგი უნდა გვყავდეს, რომელიც შიგნით შემავალ და გამომავალ გულისსიტყვებს გააკონტროლებს, ვინაობას შეუმოწმებს, რომ სულის სახელმწიფოში ჯაშუშები არ შეიპარონ და სამოქალაქო ომი არ გამოიწვიონ.
სულიერი თვალი ძალიან სუფთა და მახვილი უნდა იყოს, მტერი შორიდანვე რომ დაინახოს და შესაბამისი ზომები მიიღოს.
როგორი გულისსიტყვა აღარ გვესხმის თავს მუდმივად! ყოველ ვნებას თავისი გულისსიტყვები მოაქვს. თუ სულს გამჭრიახი თვალი აქვს, გულისსიტყვებს შორიდანვე აღუდგება წინ და როგორც კი რომელიმე ამხედრებული ვნების „სიმყრალეს“ იგრძნობს, მაშინვე ემზადება, გუშაგებს აყენებს, მიწაყრილებს თხრის და მზადაა ამ ვნების თავდასხმის მოსაგერიებლად.
ადამიანები ვნების ტყვეები ხდებიან. ვნება კი შხამიანი გველივითაა. დიდი გველები სისინით აფრქვევენ შხამს, გესლავენ ყველაფერ ცოცხალს მათ გარშემო და შემდეგ მსხვერპლს შთანთქავენ. ასევეა ცოდვის გველიც. ის შორიდანვე აფრქვევს შხამს – ტკბობას, რაც გონებისა და სულიერი ძალების პარალიზებას იწვევს. ადამიანს ვნება ატყვევებს და საკუთარი ნების საწინააღმდეგოდ ბოროტებისკენ მიიქცევა.
ამ დატყვევებულ მდგომარეობაში მყოფი ადამიანები ამტკიცებენ: „არ შემიძლია ამ დროს წინააღმდეგობის გაწევა და რაიმეს გაკეთება“. ამაზე პასუხი ეს არის: უნდა ვიღონოთ ყველაფერი, რომ გონება და გული არ დატყვევდეს, არ განიარაღდეს. გამოცდილებიდან გამომდინარე, როგორც კი სულიერი გველი შხამს მიმოაფრქვევს, შორიდანვე უნდა გავფრთხილდეთ, სანამ ჩვენამდე მოაღწევდეს და გონებასა და სულს მოგვიშხამავდეს, რადგან თუ დაგვგესლა, საერთოდ დავკარგავთ მოქმედების უნარს.
როცა ადამიანი წარმოდგენას დაუთმობს, მაშინ მას ცოდვის გულისსიტყვები სძლევს. ამრიგად, მთელი ბოროტება სწორედ წარმოდგენიდან მოდის! და თუ ადამიანის სულიერი, გონებრივი ხომალდი ბევრჯერ ჩაძირულა და სიამოვნებისმოყვარე წარმოდგენისგან არაერთგზის დაჭრილა, კვლავ დაბრუნებული სატანა მსგავს წარმოდგენებს მათ გონებაში წარმოაჩენს და ადამიანი მაშინვე ტყვევდება. ამიტომ, ვნებები და წარმოდგენები რომ არ გამყარდეს და მომძლავრდეს, მონაზონი დათმობაზე არ უნდა წავიდეს.
5. სულის თვალი ფართოდ გაახილე. დაიცავი საცნობელნი, როგორც სხეულის (განსაკუთრებით თვალები), ისე სულის (კერძოდ, გონება – გაფანტვისგან), რადგან ამ საცნობელთა მეშვეობით შემოდის სულში სულიერ დაავადებათა ყველა შხამიანი მიკრობი. ამგვარად, დაუდევარი ქრისტიანი დროთა განმავლობაში მრავალი სნეულებით ავადდება და კარგავს თავისი უკვდავი სულის ფასდაუდებელ ჯანმრთელობას.
6. კეთილად იღვაწე, შვილო, საუკუნო ცხოვრებისთვის. კარგი დასაწყისით კეთილ დასასრულს მოიპოვებ. შენი გონება იესო ქრისტეს ხსენებით იყოს მოცული და ის გახდება შენთვის ყველაფერი – სიხარულიც, მშვიდობაც, გლოვაც და მაცოცხლებელ ცრემლთა სიმრავლეც, რაც შენს სულს თოვლზე უსპეტაკესს და ღრუბელზე უმსუბუქესს გახდის.
შვილო, როცა მდუმარებ და ყურადღებით ამბობ ლოცვას, ანუ როცა გონება ლოცვისკენაა მიპყრობილი და სხვა არაფერზე ფიქრობს, მაშინ ის თანდათან იესოს სიტკბოებას მიუახლოვდება. ამისთვის დიდად დაგეხმარება გამუდმებით თავის დამდაბლება. ყოველთვის გაკიცხე საკუთარი თავი და ნურასოდეს გაამართლებ. ნებისმიერ საკითხში და ყოველი განსაცდელის დროს შენი ძმა გაამართლე და თქვი, რომ მუდამ შენ ცდები. ამას ეწოდება სიმდაბლე.
7. ფრთხილად იყავი, შვილო, წარმოდგენებთან და ცოდვიან ფიქრებთან. ყველაფერი გულისსიტყვაზეა დამოკიდებული. მცველი დაუყენე შენს გონებას, რომ მის წარმოსახვით ნაწილში უზნეო სურათებმა ვერ შეაღწიოს, რადგან მაშინვე ჩნდება საფრთხე, რომ სულმა სცოდოს და დაამწუხროს ის, ვინც ჩვენთვის ჯვარს ეცვა ოდესღაც სამარცხვინო, ახლა კი პატიოსანი ჯვრის ძელზე.
იოლად ხდება სულიერი მრუშობა. როცა ჩვენ შიგნით შემოსულ ბილწ გულისსიტყვებსა და მათ მსგავს წარმოდგენებს გაბატონების უფლებას ვაძლევთ, ეს სხვა არაფერია, თუ არა სულიერი მრუშობა.
დაიცავი თვალი, შვილო, თუ გსურს სიძვის ეშმაკი დაამარცხო. არანაკლებ სახიფათოა უმსგავსო სურათებისა და ჟურნალ-გაზეთების თვალიერება.
8. ყველაზე დიდი ტაძარი, სადაც სიხარულით იმკვიდრებს ღმერთი, მისივე ხელით ნატიფად შექმნილი ჩვენი არსება, ჩვენი სულია, თუ ის წმინდაა.
გულის სიწმინდე გონების ბოროტი აზრებისგან გათავისუფლებით მიიღწევა. სწორედ მათგან იღებს სათავეს ის ბოროტი და ვნებიანი გრძნობები, რომლებიც სხეულს ვნებით აღაგზნებს. შესაბამისად, სულიც და ხორციც იბილწება და გარკვეულწილად იკარგება ორივეს სიწმინდე და უბიწოება.
თავდაპირველი ბოროტი და ვნებიანი აზრი, უწინარეს ყოვლისა კი მისი ვნებიანი წარმოდგენა, ყოველგვარი ცოდვის სათავეა. შეუძლებელია რაიმე ცოდვის საქმით ჩადენა, თუ მას ბოროტი აზრი არ უსწრებს წინ წარმოსახვის სახით.
მაშასადამე, იმისთვის, რომ უდიდეს სიკეთეს – სიწმინდეს მივაღწიოთ, ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით, საჭიროა განვიწმინდოთ გონება ცოდვიანი წარმოდგენებისა და ფიქრებისგან. მხოლოდ ამ შემთხვევაში ექნება სიწმინდეს მყარი საფუძველი.
თუ შინაგან გულისსიტყვებზე ზრუნვის გარეშე გვსურს აღვკვეთოთ ბოროტი ქცევა, ამაოდ ვშრომობთ. როცა სულის სიწმინდეზე ვიზრუნებთ, მასში დამკვიდრდება ღმერთი დიდებისა და სული იქცევა უფლის წმინდა, ბრწყინვალე ტაძრად, რომელიც ღვთისადმი უწყვეტი ლოცვის საკმევლის სურნელებას აფრქვევს.
9. რა სარგებელი გვექნება, თუ დღედაღამ ფიზიკურ შრომასა და ჯაფაში ვიქნებით, შინაგანად კი იმ ფესვების ამოძირკვაზე არ ვიზრუნებთ, საიდანაც ყოველგვარი ბოროტება აღმოცენდება?!
აუცილებელია მღვიძარება და უწყვეტი ლოცვა, რომ ჩვენში დაბუდებული ბოროტებისგან გავთავისუფლდეთ და ის სულიერი სიკეთით შევცვალოთ.
გაფრთხილდით, რომ საქმემ დღის განმავლობაში ბაგეებით ლოცვა არ მოგპაროთ. ხმამაღლა იმეორეთ ჩვენი იესოს ყოვლადდიდებული, ტკბილი სახელი და უფალი თქვენს საშველად და სანუგეშებლად მოსვლას არ დააყოვნებს. და რა არის ისეთი, რისი გამოსწორება და განახლებაც არ შეუძლია კურთხეულ ლოცვას!
თავი აიძულეთ იესოს ლოცვისთვის. რატომ უნდა იხეტიალოს გონებამ აქეთიქით და არ მიემართებოდეს იესოსკენ, ვისთვისაც ყველაფერი დავტოვეთ და ყველაფერს ვითმენთ?!
10. შვილო, დაიცავი გონება ბოროტი აზრებისგან. ისინი მოსვლისთანავე იესო ქრისტეს ლოცვით განდევნე. როგორც ფუტკრები იფანტებიან, როცა მათ კვამლით ახრჩოლებენ, ასევე გვშორდება სულიწმიდა ბილწი გულისსიტყვების კვამლის სიმყრალის გამო. როგორც ფუტკრებს იზიდავს ნექტრით სავსე ყვავილები, ისე უახლოვდება სულიწმიდაც იმ გულსა და გონებას, რომლებიც სათნოებებისა და კეთილი აზრების ტკბილ ნექტარს გამოყოფენ.
გონებამ წარმოდგენების გარეშე უნდა მიაპყროს ყურადღება ლოცვის სიტყვებს, რომლებსაც ან თვითონ ამბობს, ან ბაგეები წარმოთქვამს. ყველა მეთოდის მიზანი, ეპიცენტრი არის ის, რომ წარმოსახვის გარეშე ვილოცოთ და ყურადღება გონებით ან ბაგეებით წარმოთქმული სიტყვებისკენ მივმართოთ.
11. გამოცდილებით ვიცი, რომ ღვთისმოსაობა მდუმარების, ლოცვის, განსჯის, განმწმენდი ცრემლის, ჭეშმარიტი სინანულის და ღვთაებრივ საგანთა ჭვრეტის საშუალებით განაახლებს მოღვაწის როგორც სულს, ისე სხეულს. რა თქმა უნდა, ამას ფიზიკური ღვაწლიც ეხმარება, როცა ადამიანი სხეულით ძლიერია. წინააღმდეგ შემთხვევაში კი ამ ღვაწლს მადლიერება და თავისბრალობა ცვლის.
ყოვლისმომცველი ღვთისმოსაობა და მღვიძარება – ეს ყველაფერია. ეს ქრისტესმიერი ცხოვრების მქონე სულის ჭეშმარიტი ნიშან-თვისებაა. ამის გარეშე, ცალსახად, მხოლოდ ასკეტიზმით ადამიანი მცირე სარგებელს ნახულობს, ან გარშემომყოფთა ქებისა და საკუთარი გულისსიტყვებისგან გაამაყებული სრულიად იღუპება. ვისაც არ აქვს სიფხიზლე – ფასდაუდებელი, ყოვლისმომცველი სულიერი ნათელი – ამაოდ შრომობს. ამის გამო, როგორც წიგნებიდანაც ვიცით, მრავალი მეუდაბნოე ასკეტი დაიღუპა.
ღვაწლი ხის ფოთლებს ჰგავს, მღვიძარება კი – ნაყოფს. „ნაყოფთა მათთაგან იცნნეთ იგინი“ (მათ. 7, 16). სწორედ ამ ნაყოფის გამოღება გვაქვს ნაბრძანები. ღმერთმა გაგვინათოს გონება, თუ როგორ ვიაროთ, რადგან შემცირდნენ ჭეშმარიტი წინამძღოლები და ყველა თავის გზას მიუყვება. დაე, ღმერთი გახდეს ყოველი ჩვენგანისთვის უცდომელი გზის მაჩვენებელი.
12. ჩემო შვილებო, როცა ჩვენი სულების მტერი, ეშმაკი, რაიმე სამწუხაროს მოგაგონებთ, შეეცადეთ მაშინვე მოიშოროთ გონებიდან, რადგან ყოველგვარ დაყოვნებას დამღუპველი შედეგი მოჰყვება.
ლოცვითა და მღვიძარებით ეშმაკს საბოლოოდ ვამარცხებთ. მღვიძარების არსი ის არის, რომ გონებით მუდამ ვიფხიზლოთ ბილწი ეშმაკების ვნებიანი გულისსიტყვებისა და წარმოდგენების წინააღმდეგ. აქ სიკვდილ-სიცოცხლის საკითხი წყდება – ან გამოვსწორდებით, ან უარესები გავხდებით. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სული, რომელიც გონიერად ლოცულობს, სძულს და უგულებელყოფს სხვადასხვა მზაკვარ გულისსიტყვებს, დროთა განმავლობაში განიწმინდება და უბიწო ხდება.
13. მოვიგერიოთ გულისსიტყვის თავდასხმა და გამოჩენისთანავე შევეწინააღმდეგოთ ცოდვას, რომელიც თითქოს უმნიშვნელო გულისსიტყვის სახით მოდის. ასე, ქრისტეს მადლით, თავს დავაღწევთ ძალზე მწარე და რთულ გამოცდილებას. თავიდან ცოდვა მზაკვარ მელასავით შეუმჩნევლად გვეპარება, შთაგვაგონებს და გვარწმუნებს, რომ ჭიანჭველაა და ისევე არ არის საჭირო მისთვის ყურადღების მიქცევა, როგორც ჭიანჭველასთან ომი. სულიც უდებებაში ვარდება და დუნდება. სულ მცირე ხანში კი ერთი ბეწო ჭიანჭველა მოუთვინიერებელ ლომად იქცევა და სულს დიდი შრომა მოუწევს.
14. ხორციელ ბრძოლაში ადამიანი მხოლოდ მაშინ გადარჩება, თუ მტერს ზურგს შეაქცევს, ანუ წარმოდგენებსა და გულისსიტყვებს გამოჩენისთანავე გაექცევა. ნუ გამოიძიებ წარმოდგენებს, ნურც საუბარს გაუბამ მათ! წარმოსახვა დიდი და საშინელი მახეა. რასაც ადამიანი თვალით და შეხებით თავს აარიდებს, იმას ძალზე ადვილად ახლოს მოუტანს წარმოსახვა.
იბრძოლე, რომ გონება სრულიად გაათავისუფლო ყველა ამქვეყნიური საგნისა და მოვლენის წარმოსახვისგან, რაც შენი მონასტრის გარეთ არის. მხოლოდ ერთმა ფიქრმა უნდა შეცვალოს ყველაფერი – ჩვენი სათაყვანებელი იესოს ხსოვნამ.
თუ შენს სენაკში რაიმე ნივთი ვინმეს გაგონებს, აუცილებლად უნდა მოიშორო, რომ ყველა საშუალებით თავიდან აიცილო ბრძოლის საბაბი.
ეცადე გონებიდან წაშალო შენი წარსული და როცა ის შენს მოსაშთობად აღდგება, უხმე იესოს, რომელიც ყოველთვის მზად არის შეგეწიოს.
მღვიძარებასთან ერთად გულისსიტყვების მიმართ სიფხიზლე გამოვიჩინოთ, რადგან მათგან იწყება დაცემა. ასე რომ, ამ დასაწყისს – გულისსიტყვებს, მხნედ შევებრძოლოთ და ჩვენი უდებების გამო გაძლიერების საშუალება არ მივცეთ, არამედ მოსვლისთანავე მოვიშოროთ წარმოსახვა და მრისხანედ ავიღოთ ხელში სულის მახვილი – სიტყვა ღვთისა, ანუ „უფალო იესო ქრისტე, შემიწყალე მე". როცა ტკბილ იესოს ვუხმობთ, ის მაშინვე მოდის ჩვენს დასახმარებლად, ეშმაკები კი მეყსეულად გვშორდებიან. ოღონდაც უდებებით ნუ ვილოცებთ, არამედ მხურვალე სულით (რომ. 12, 11), გულის სიღრმიდან შევღაღადოთ: „მოძღვარო, მიხსენი, ვიღუპები“ (ლუკ. 8, 24) . მცირე შრომა დაგვჭირდება, თუკი ბრძოლას თავიდანვე შევუდგებით, ხოლო თუ გულისსიტყვებს მივუშვებთ და მომძლავრდებიან, მაშინ ბრძოლა გაძნელდება, ბევრჯერ დავმარცხდებით და დავიჭრებით, მაგრამ როცა წამოვდგებით და უფალს მოვუხმობთ, კეთილი საჭეთმპყრობელი იესო ისევ მოვა და ჩვენს ხომალდს წყნარი და მშვიდი ნავსაყუდელისკენ მიმართავს.
გულისსიტყვებზეა დამოკიდებული, უსარგებლოები და ბიწიერები ვიქნებით, თუ წინსვლა გვექნება და უკეთესები გავხდებით. ამიტომ ჩვენს გულს მამაცი გუშაგი – გონება, ანუ ყურადღება – დავუყენოთ მცველად და ის სიმხნევით, ლოცვით, მდუმარებითა და თავისბრალობით იქნება აღჭურვილი. თუ ასე ვიღვაწებთ, შედეგად ტკბილ მშვიდობას, სიხარულს, სიწმინდეს, სულიერ სიბრძნისმოყვარეობას და ლოცვას მივიღებთ, რომელიც სურნელოვანი საკმეველივით კეთილსურნელებით აავსებს ღვთის ტაძარს – შინაგან ადამიანს. „არა უწყითა, რამეთუ ტაძარნი ღმრთისანი ხართ, და სული ღმრთისაი დამკვიდრებულ არს თქუენ შორის?“ (1 კორ. 3, 16) ამას იმიტომ გწერთ, რომ თქვენი სულები მღვიძარებისთვის გამოვაფხიზლო, უფლისმიერი შინაგანი მშვიდობა იპოვოთ და გაიხაროთ. ამინ. იყავნ.
2. ჩვენი ძალის შესაბამისად ვიღვაწოთ ხორციელი მარხვით. რაც შეეხება გრძნობების მარხვით მოზღუდვას, ანუ გრძნობებით, გონებითა და გულით მარხვას, მაშინ მთელი ძალით უნდა შევებრძოლოთ ჩვენი სულების მტერს. შვილო, გრძნობის ორგანოები – საცნობელნი დაიცავი, განსაკუთრებით კი თვალი. ის რვაფეხას საცეცებივით ყველაფერს იჭერს, რაც მის წინ მოძრაობს, ყველაზე ადვილად კი ცოდვის ნანადირევს მიიტაცებს. თვალებმა სულიერი ციხე-სიმაგრეები დასცა და დაღუპა. დავითმა თვალის გაუფრთხილებლობის გამო მკვლელობა და მრუშობა ჩაიდინა მიუხედავად იმისა, რომ ღვთის დიდი წინასწარმეტყველი იყო, მადლითა და წინასწარჭვრეტის უნარით დაჯილდოებული.
შვილო, რადგან ისეთ გარემოცვაში იმყოფები, რომელიც, შესაძლოა, სხვადასხვაგვარი ცოდვის მიზეზი გახდეს, გაუფრთხილდი შენს გრძნობებს, განსაკუთრებით, გონებას – მმართველს, „უსირცხვილო ფრინველს“, – როგორც მას აბბა ისააკი უწოდებს. გონება მოყვასის ქმედებათა საიდუმლოებებში იჭრება. ის საძაგელი მხატვარია, როცა სიბილწეებს გამოსახავს. ამიტომ, რადაც არ უნდა დაგიჯდეს, იზრუნე, რომ გონება სუფთად დაიცვა, ცოდვის ყოველი გულისსიტყვა და წარმოდგენა მაშინვე განაგდე მრისხანებით და გულმხურვალე ლოცვით. „გული გიწყრებოდენ და ნუ სცოდავთ" (ეფეს. 4, 26).
3. განუწყვეტლივ იფხიზლეთ გონების დასაცავად, რადგან უკვდავი სულის სიცოცხლე და სიკვდილი იმაზეა დამოკიდებული, გვაქვს თუ არა გულმოდგინება.
ყველაფერი გონების წარმოსახვითი ნაწილიდან იღებს სათავეს. არ არსებობს ცოდვა ან სათნოება, რომლის სათავე და საწყისი წერტილი გონების წარმოსახვითი ნაწილი არ იყოს. მაშასადამე, ამ გონებრივ საწყისზე გულმოდგინე ზრუნვით ცხონების წმინდა მიზანს მივაღწევთ.
სულიერი მღვიძარების ძირითადი მნიშვნელობა შემდეგია: წმინდად დავიცვათ გონება ვნებიანი წარმოდგენებისგან, მტრის ყოველ თავდასხმას კი წინ აღვუდგეთ შეპასუხებითა და იესოს წმინდა სახელით.
მღვიძარების გარეშე სულისა და სხეულის სიწმინდეს ვერ მოვიპოვებთ, შესაბამისად, ვერც ღმერთს ვიხილავთ გონებისა და გულის გრძნობით.
თუ უფალი ადამიანის სულს არ მოიხილავს, ის ცოდვის წყვდიადში დარჩება. მაგრამ თუ ჩვენ, როგორც მონაზვნებმა, თავი მივუძღვენით მაცხონებელ მიზანს – მივაღწიოთ ქრისტესმიერ შინაგან განწმენდას ვნებებისგან, მღვიძარების უმნიშვნელოვანეს გაკვეთილში ძალიან კარგად განსწავლა გვმართებს, რადგან მისი მეშვეობით გულით შევიგრძნობთ და მივუახლოვდებით ღმერთს.
ამ მაცხონებელ გაკვეთილს – მღვიძარებას, რომელიც წმინდაყოფს ადამიანს გააფთრებით ებრძვის ეშმაკი, ყველა ძალას ხმარობს, რომ ხელი შეუშალოს მას და თავს გვესხმის მრავალგვარი გულისსიტყვითა და საცდურით.
მაგრამ ჩვენც, რადაც არ უნდა დაგვიჯდეს, მის მოსაგერიებლად ყველა ძალა ვიხმაროთ, რომ შინაგანი განწმენდისთვის ჯილდო მოვიპოვოთ და ღვაწლისდამდებელმა ქრისტე ღმერთმა გვირგვინით შეგვამკოს. ჩვენი საერთო მტრის სატანური თავდასხმების ნუ შეგეშინდებათ, არამედ გაბედულად და ღვთის სასოებით იბრძოლეთ. ღმერთი თქვენს ძალებზე მეტ განსაცდელს არ დაუშვებს.
მაშ, გამხნევდით, შვილებო, ქრისტეს ტკბილი სასოებითა და ღვთისმშობლის უძლეველი საფარველით წინ გასწიეთ და მტკიცედ მწამს, რომ ყველა კეთილად მოღვაწე და გვირგვინშემოსილთან ერთად საუკუნო ცხოვრებას მოვიპოვებთ ზეციურ მოზეიმე ეკლესიაში. ამინ. იყავნ.
4. ერთი წმინდანი ეშმაკებს განდევნიდა. დემონებს მისი ეშინოდათ. მორჩილმა მას ჰკითხა: „მამაო, რატომ ეშინიათ შენი ეშმაკებს?“ – „გეტყვი, შვილო, – უთხრა მოძღვარმა, – გულისსიტყვების სახით ხორციელი ბრძოლა მქონდა, მაგრამ გულისსიტყვებთან დათმობაზე წასვლის უფლება საკუთარი თავისთვის არასოდეს მიმიცია. მუდამ ისე ვიბრძოდი, რომ ფრონტის ხაზი გულისსიტყვის თავდასხმაზე გადიოდა, ხოლო თავდასხმის შემდეგ ეშმაკისთვის წინ წასვლის საშუალება არასოდეს მიმიცია. ამ უწყვეტი ბრძოლისთვის ღმერთმა, ჩემი უღირსების მიუხედავად, ისეთი კურთხევა და მადლი მომცა, რომ ეშმაკებს ეშინიათ და ადამიანებისგან განიდევნებიან".
დაფიქრდით: ეს მამა განსაცდელს კარს მიღმა, დაკაკუნებისთანავე აღკვეთდა, კარს საერთოდ არ უღებდა. რატომ? რა ჰქონდა შიგნით, რითაც წინ აღუდგებოდა? [ღვთის, მარადიული ნეტარების, სიკვდილის, საუკუნო სატანჯველის და ა. შ.] წმინდა ხსენება; ამით იყო დაკავებული მისი გონება. ბოროტი გარედან უკაკუნებდა, რომ შიგნით შეეღწია, მაგრამ მისთვის, მისი ბოროტი აზრებისთვის იქ ადგილი არ არსებობდა, ბერი ეშმაკს ღვთის ხსენებით აჩერებდა. ამ მუდმივმა გამარჯვებებმა წმინდანს მადლი მიანიჭა, რის გამოც ეშმაკებს მისი ეშინოდათ და ადამიანებს განეშორებოდნენ.
ქების ღირსია ის ადამიანი, ვინც ღვთის მადლით მიაღწია იმას, რომ ეშმაკს თავდასხმისთანავე აჩერებს.
არ არსებობს არც ერთი მოკვდავი, არც ერთი სულიერი და მოღვაწე ადამიანი, მტერი რომ არ ესხმოდეს თავს. ყოველი ადამიანი გაივლის განსაცდელს. თუ კარს და ფანჯრებს ღიას ტოვებენ, როგორც, ჩვეულებრივ, ისეთ ერის ადამიანებს ემართებათ, რომლებიც ღვთის შემეცნებისგან შორს არიან, მაშინ მტერი შიგნით აღწევს და იმარჯვებს.
სულიერი ადამიანები იღვწიან, რომ მტერს არც კარი გაუხსნან, არც ფანჯარა, პატარა ჭუჭრუტანაც კი არ დარჩეთ ღია.
საქმით ცოდვა, რომელსაც გულში კი არა, სიტყვით, საქციელით ჩავდივართ, ხშირად გვიძნელდება, რადგან მას ბევრმა ვითარებამ უნდა შეუწყოს ხელი. გონებით ცოდვის ჩადენა კი ძალზე ადვილია. ამ სახით ადამიანს შეუძლია ნებისმიერ დროს, ნებისმიერ ადგილზე სცოდოს ისე, რომ ვერავინ გაიგოს. ცოდვის საქმით ჩადენას კი ხშირად ეშლება ხელი – ერთი მხრივ, იმის გამო, რომ მრავალი ხელშემწყობი პირობაა საჭირო, მეორე მხრივ – სირცხვილის გამო. ამის საპირისპიროდ, შინაგან, გონებით ცოდვას შეუძლია დაარწმუნოს ადამიანი შინაგანად ჩაიდინოს დანაშაული ისე, რომ სხვებისთვის შეუმჩნეველი დარჩეს.
შინაგანი ცოდვა უხილავია. მას ადამიანები ვერ ხედავენ, მაგრამ ხედავს ღმერთი.
და თუ ადამიანების არ გვეშინია და არ გვრცხვენია, რადგან ცოდვა მათთვის დაფარულია, ღვთის მაინც უნდა გვეშინოდეს, რადგან გონებით ჩადენილი ზნეობრივი დანაშაული მის წინაშე აღესრულება.
ბევრი ადამიანი მოტყუებული რჩება. ამის ძირი ქედმაღლობაა, ის აკეთებს ყველაზე ცუდ საქმეს.
ღალატი ჯერ შინაგანად ხდება, შემდეგ კი გამოვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილების მეშვეობით და გარეგნულ ცოდვად იქცევა.
მაშასადამე, როგორც ვთქვით, საჭიროა მუდმივი მოუდუნებელი ყურადღება და სიფხიზლე. შინაგანი მცველი, გუშაგი უნდა გვყავდეს, რომელიც შიგნით შემავალ და გამომავალ გულისსიტყვებს გააკონტროლებს, ვინაობას შეუმოწმებს, რომ სულის სახელმწიფოში ჯაშუშები არ შეიპარონ და სამოქალაქო ომი არ გამოიწვიონ.
სულიერი თვალი ძალიან სუფთა და მახვილი უნდა იყოს, მტერი შორიდანვე რომ დაინახოს და შესაბამისი ზომები მიიღოს.
როგორი გულისსიტყვა აღარ გვესხმის თავს მუდმივად! ყოველ ვნებას თავისი გულისსიტყვები მოაქვს. თუ სულს გამჭრიახი თვალი აქვს, გულისსიტყვებს შორიდანვე აღუდგება წინ და როგორც კი რომელიმე ამხედრებული ვნების „სიმყრალეს“ იგრძნობს, მაშინვე ემზადება, გუშაგებს აყენებს, მიწაყრილებს თხრის და მზადაა ამ ვნების თავდასხმის მოსაგერიებლად.
ადამიანები ვნების ტყვეები ხდებიან. ვნება კი შხამიანი გველივითაა. დიდი გველები სისინით აფრქვევენ შხამს, გესლავენ ყველაფერ ცოცხალს მათ გარშემო და შემდეგ მსხვერპლს შთანთქავენ. ასევეა ცოდვის გველიც. ის შორიდანვე აფრქვევს შხამს – ტკბობას, რაც გონებისა და სულიერი ძალების პარალიზებას იწვევს. ადამიანს ვნება ატყვევებს და საკუთარი ნების საწინააღმდეგოდ ბოროტებისკენ მიიქცევა.
ამ დატყვევებულ მდგომარეობაში მყოფი ადამიანები ამტკიცებენ: „არ შემიძლია ამ დროს წინააღმდეგობის გაწევა და რაიმეს გაკეთება“. ამაზე პასუხი ეს არის: უნდა ვიღონოთ ყველაფერი, რომ გონება და გული არ დატყვევდეს, არ განიარაღდეს. გამოცდილებიდან გამომდინარე, როგორც კი სულიერი გველი შხამს მიმოაფრქვევს, შორიდანვე უნდა გავფრთხილდეთ, სანამ ჩვენამდე მოაღწევდეს და გონებასა და სულს მოგვიშხამავდეს, რადგან თუ დაგვგესლა, საერთოდ დავკარგავთ მოქმედების უნარს.
როცა ადამიანი წარმოდგენას დაუთმობს, მაშინ მას ცოდვის გულისსიტყვები სძლევს. ამრიგად, მთელი ბოროტება სწორედ წარმოდგენიდან მოდის! და თუ ადამიანის სულიერი, გონებრივი ხომალდი ბევრჯერ ჩაძირულა და სიამოვნებისმოყვარე წარმოდგენისგან არაერთგზის დაჭრილა, კვლავ დაბრუნებული სატანა მსგავს წარმოდგენებს მათ გონებაში წარმოაჩენს და ადამიანი მაშინვე ტყვევდება. ამიტომ, ვნებები და წარმოდგენები რომ არ გამყარდეს და მომძლავრდეს, მონაზონი დათმობაზე არ უნდა წავიდეს.
5. სულის თვალი ფართოდ გაახილე. დაიცავი საცნობელნი, როგორც სხეულის (განსაკუთრებით თვალები), ისე სულის (კერძოდ, გონება – გაფანტვისგან), რადგან ამ საცნობელთა მეშვეობით შემოდის სულში სულიერ დაავადებათა ყველა შხამიანი მიკრობი. ამგვარად, დაუდევარი ქრისტიანი დროთა განმავლობაში მრავალი სნეულებით ავადდება და კარგავს თავისი უკვდავი სულის ფასდაუდებელ ჯანმრთელობას.
6. კეთილად იღვაწე, შვილო, საუკუნო ცხოვრებისთვის. კარგი დასაწყისით კეთილ დასასრულს მოიპოვებ. შენი გონება იესო ქრისტეს ხსენებით იყოს მოცული და ის გახდება შენთვის ყველაფერი – სიხარულიც, მშვიდობაც, გლოვაც და მაცოცხლებელ ცრემლთა სიმრავლეც, რაც შენს სულს თოვლზე უსპეტაკესს და ღრუბელზე უმსუბუქესს გახდის.
შვილო, როცა მდუმარებ და ყურადღებით ამბობ ლოცვას, ანუ როცა გონება ლოცვისკენაა მიპყრობილი და სხვა არაფერზე ფიქრობს, მაშინ ის თანდათან იესოს სიტკბოებას მიუახლოვდება. ამისთვის დიდად დაგეხმარება გამუდმებით თავის დამდაბლება. ყოველთვის გაკიცხე საკუთარი თავი და ნურასოდეს გაამართლებ. ნებისმიერ საკითხში და ყოველი განსაცდელის დროს შენი ძმა გაამართლე და თქვი, რომ მუდამ შენ ცდები. ამას ეწოდება სიმდაბლე.
7. ფრთხილად იყავი, შვილო, წარმოდგენებთან და ცოდვიან ფიქრებთან. ყველაფერი გულისსიტყვაზეა დამოკიდებული. მცველი დაუყენე შენს გონებას, რომ მის წარმოსახვით ნაწილში უზნეო სურათებმა ვერ შეაღწიოს, რადგან მაშინვე ჩნდება საფრთხე, რომ სულმა სცოდოს და დაამწუხროს ის, ვინც ჩვენთვის ჯვარს ეცვა ოდესღაც სამარცხვინო, ახლა კი პატიოსანი ჯვრის ძელზე.
იოლად ხდება სულიერი მრუშობა. როცა ჩვენ შიგნით შემოსულ ბილწ გულისსიტყვებსა და მათ მსგავს წარმოდგენებს გაბატონების უფლებას ვაძლევთ, ეს სხვა არაფერია, თუ არა სულიერი მრუშობა.
დაიცავი თვალი, შვილო, თუ გსურს სიძვის ეშმაკი დაამარცხო. არანაკლებ სახიფათოა უმსგავსო სურათებისა და ჟურნალ-გაზეთების თვალიერება.
8. ყველაზე დიდი ტაძარი, სადაც სიხარულით იმკვიდრებს ღმერთი, მისივე ხელით ნატიფად შექმნილი ჩვენი არსება, ჩვენი სულია, თუ ის წმინდაა.
გულის სიწმინდე გონების ბოროტი აზრებისგან გათავისუფლებით მიიღწევა. სწორედ მათგან იღებს სათავეს ის ბოროტი და ვნებიანი გრძნობები, რომლებიც სხეულს ვნებით აღაგზნებს. შესაბამისად, სულიც და ხორციც იბილწება და გარკვეულწილად იკარგება ორივეს სიწმინდე და უბიწოება.
თავდაპირველი ბოროტი და ვნებიანი აზრი, უწინარეს ყოვლისა კი მისი ვნებიანი წარმოდგენა, ყოველგვარი ცოდვის სათავეა. შეუძლებელია რაიმე ცოდვის საქმით ჩადენა, თუ მას ბოროტი აზრი არ უსწრებს წინ წარმოსახვის სახით.
მაშასადამე, იმისთვის, რომ უდიდეს სიკეთეს – სიწმინდეს მივაღწიოთ, ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით, საჭიროა განვიწმინდოთ გონება ცოდვიანი წარმოდგენებისა და ფიქრებისგან. მხოლოდ ამ შემთხვევაში ექნება სიწმინდეს მყარი საფუძველი.
თუ შინაგან გულისსიტყვებზე ზრუნვის გარეშე გვსურს აღვკვეთოთ ბოროტი ქცევა, ამაოდ ვშრომობთ. როცა სულის სიწმინდეზე ვიზრუნებთ, მასში დამკვიდრდება ღმერთი დიდებისა და სული იქცევა უფლის წმინდა, ბრწყინვალე ტაძრად, რომელიც ღვთისადმი უწყვეტი ლოცვის საკმევლის სურნელებას აფრქვევს.
9. რა სარგებელი გვექნება, თუ დღედაღამ ფიზიკურ შრომასა და ჯაფაში ვიქნებით, შინაგანად კი იმ ფესვების ამოძირკვაზე არ ვიზრუნებთ, საიდანაც ყოველგვარი ბოროტება აღმოცენდება?!
აუცილებელია მღვიძარება და უწყვეტი ლოცვა, რომ ჩვენში დაბუდებული ბოროტებისგან გავთავისუფლდეთ და ის სულიერი სიკეთით შევცვალოთ.
გაფრთხილდით, რომ საქმემ დღის განმავლობაში ბაგეებით ლოცვა არ მოგპაროთ. ხმამაღლა იმეორეთ ჩვენი იესოს ყოვლადდიდებული, ტკბილი სახელი და უფალი თქვენს საშველად და სანუგეშებლად მოსვლას არ დააყოვნებს. და რა არის ისეთი, რისი გამოსწორება და განახლებაც არ შეუძლია კურთხეულ ლოცვას!
თავი აიძულეთ იესოს ლოცვისთვის. რატომ უნდა იხეტიალოს გონებამ აქეთიქით და არ მიემართებოდეს იესოსკენ, ვისთვისაც ყველაფერი დავტოვეთ და ყველაფერს ვითმენთ?!
10. შვილო, დაიცავი გონება ბოროტი აზრებისგან. ისინი მოსვლისთანავე იესო ქრისტეს ლოცვით განდევნე. როგორც ფუტკრები იფანტებიან, როცა მათ კვამლით ახრჩოლებენ, ასევე გვშორდება სულიწმიდა ბილწი გულისსიტყვების კვამლის სიმყრალის გამო. როგორც ფუტკრებს იზიდავს ნექტრით სავსე ყვავილები, ისე უახლოვდება სულიწმიდაც იმ გულსა და გონებას, რომლებიც სათნოებებისა და კეთილი აზრების ტკბილ ნექტარს გამოყოფენ.
გონებამ წარმოდგენების გარეშე უნდა მიაპყროს ყურადღება ლოცვის სიტყვებს, რომლებსაც ან თვითონ ამბობს, ან ბაგეები წარმოთქვამს. ყველა მეთოდის მიზანი, ეპიცენტრი არის ის, რომ წარმოსახვის გარეშე ვილოცოთ და ყურადღება გონებით ან ბაგეებით წარმოთქმული სიტყვებისკენ მივმართოთ.
11. გამოცდილებით ვიცი, რომ ღვთისმოსაობა მდუმარების, ლოცვის, განსჯის, განმწმენდი ცრემლის, ჭეშმარიტი სინანულის და ღვთაებრივ საგანთა ჭვრეტის საშუალებით განაახლებს მოღვაწის როგორც სულს, ისე სხეულს. რა თქმა უნდა, ამას ფიზიკური ღვაწლიც ეხმარება, როცა ადამიანი სხეულით ძლიერია. წინააღმდეგ შემთხვევაში კი ამ ღვაწლს მადლიერება და თავისბრალობა ცვლის.
ყოვლისმომცველი ღვთისმოსაობა და მღვიძარება – ეს ყველაფერია. ეს ქრისტესმიერი ცხოვრების მქონე სულის ჭეშმარიტი ნიშან-თვისებაა. ამის გარეშე, ცალსახად, მხოლოდ ასკეტიზმით ადამიანი მცირე სარგებელს ნახულობს, ან გარშემომყოფთა ქებისა და საკუთარი გულისსიტყვებისგან გაამაყებული სრულიად იღუპება. ვისაც არ აქვს სიფხიზლე – ფასდაუდებელი, ყოვლისმომცველი სულიერი ნათელი – ამაოდ შრომობს. ამის გამო, როგორც წიგნებიდანაც ვიცით, მრავალი მეუდაბნოე ასკეტი დაიღუპა.
ღვაწლი ხის ფოთლებს ჰგავს, მღვიძარება კი – ნაყოფს. „ნაყოფთა მათთაგან იცნნეთ იგინი“ (მათ. 7, 16). სწორედ ამ ნაყოფის გამოღება გვაქვს ნაბრძანები. ღმერთმა გაგვინათოს გონება, თუ როგორ ვიაროთ, რადგან შემცირდნენ ჭეშმარიტი წინამძღოლები და ყველა თავის გზას მიუყვება. დაე, ღმერთი გახდეს ყოველი ჩვენგანისთვის უცდომელი გზის მაჩვენებელი.
12. ჩემო შვილებო, როცა ჩვენი სულების მტერი, ეშმაკი, რაიმე სამწუხაროს მოგაგონებთ, შეეცადეთ მაშინვე მოიშოროთ გონებიდან, რადგან ყოველგვარ დაყოვნებას დამღუპველი შედეგი მოჰყვება.
ლოცვითა და მღვიძარებით ეშმაკს საბოლოოდ ვამარცხებთ. მღვიძარების არსი ის არის, რომ გონებით მუდამ ვიფხიზლოთ ბილწი ეშმაკების ვნებიანი გულისსიტყვებისა და წარმოდგენების წინააღმდეგ. აქ სიკვდილ-სიცოცხლის საკითხი წყდება – ან გამოვსწორდებით, ან უარესები გავხდებით. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სული, რომელიც გონიერად ლოცულობს, სძულს და უგულებელყოფს სხვადასხვა მზაკვარ გულისსიტყვებს, დროთა განმავლობაში განიწმინდება და უბიწო ხდება.
13. მოვიგერიოთ გულისსიტყვის თავდასხმა და გამოჩენისთანავე შევეწინააღმდეგოთ ცოდვას, რომელიც თითქოს უმნიშვნელო გულისსიტყვის სახით მოდის. ასე, ქრისტეს მადლით, თავს დავაღწევთ ძალზე მწარე და რთულ გამოცდილებას. თავიდან ცოდვა მზაკვარ მელასავით შეუმჩნევლად გვეპარება, შთაგვაგონებს და გვარწმუნებს, რომ ჭიანჭველაა და ისევე არ არის საჭირო მისთვის ყურადღების მიქცევა, როგორც ჭიანჭველასთან ომი. სულიც უდებებაში ვარდება და დუნდება. სულ მცირე ხანში კი ერთი ბეწო ჭიანჭველა მოუთვინიერებელ ლომად იქცევა და სულს დიდი შრომა მოუწევს.
14. ხორციელ ბრძოლაში ადამიანი მხოლოდ მაშინ გადარჩება, თუ მტერს ზურგს შეაქცევს, ანუ წარმოდგენებსა და გულისსიტყვებს გამოჩენისთანავე გაექცევა. ნუ გამოიძიებ წარმოდგენებს, ნურც საუბარს გაუბამ მათ! წარმოსახვა დიდი და საშინელი მახეა. რასაც ადამიანი თვალით და შეხებით თავს აარიდებს, იმას ძალზე ადვილად ახლოს მოუტანს წარმოსახვა.
იბრძოლე, რომ გონება სრულიად გაათავისუფლო ყველა ამქვეყნიური საგნისა და მოვლენის წარმოსახვისგან, რაც შენი მონასტრის გარეთ არის. მხოლოდ ერთმა ფიქრმა უნდა შეცვალოს ყველაფერი – ჩვენი სათაყვანებელი იესოს ხსოვნამ.
თუ შენს სენაკში რაიმე ნივთი ვინმეს გაგონებს, აუცილებლად უნდა მოიშორო, რომ ყველა საშუალებით თავიდან აიცილო ბრძოლის საბაბი.
ეცადე გონებიდან წაშალო შენი წარსული და როცა ის შენს მოსაშთობად აღდგება, უხმე იესოს, რომელიც ყოველთვის მზად არის შეგეწიოს.
|
|
