წყარო:
მამობრივი დარიგებანი
მონაზვნობის, ქალწულებისა და უბიწოების შესახებ
მონაზვნობის, ქალწულებისა და უბიწოების შესახებ
არაფერია მონაზვნობაზე უფრო გამორჩეული. მონაზვნობა განღმრთობას', ორმხრივ – ხორციელ და სულიერ სიწმინდეს, ღმერთთან თანაზიარობას ნიშნავს. მონაზვნობა ადამიანში არსებული ღვთის სასუფევლის შეცნობა, შეგნება და აღმოჩენაა. „ვინ არს ბრძენ და გულისხმა-ჰყვნეს ესე?" (ფსალმ. 106, 43) ჭეშმარიტად კეთილგონიერია, ვინც შეიცნო, რომ მონაზვნობაში ღვთის განსაკუთრებული მადლი – განღმრთობა და სიწმინდეა; სოფლის, საკუთარი ნების, თავისუფლების დატოვებით იგი შეუდგა მონაზვნურ ცხოვრებას, გამუდმებული ძიებითა და ბრძოლით იპოვა იესო და ვნებათაგან გათავისუფლებული ვნებებზე გამეფდა.
მონაზვნობის გარეშე ვერავინ აღწევს უვნებობას”. მღვიძარების, თავშეკავებისა და განუწყვეტელი ლოცვის გარეშე ვერავინ განიწმენდს გონებას'. მონაზვნობის გარეშე ვერავინ აღიტაცება ჭვრეტაში. ისე ვერავინ მიუახლოვდება და შეერწყმება იესოს, როგორც ის, ვინც არ მიატოვებს [უფალს] და მის გვერდით დარჩება. მაშინ ის ნეტარების ღირსი გახდება: „ნეტარ არიან, რომელთა ისმინონ სიტყუაი ღმრთისაი“ (ლუკ. 11, 28).
თუ გული არ განიწმინდა, იქ უცოდველი იესო არ დაივანებს. მაგრამ განა შესაძლებელია ერში მყოფმა ადამიანმა გული განიწმინდოს? მამებმა ეს იცოდნენ, ამიტომ სოფელი მიატოვეს და უდაბნოში დაემკვიდრნენ. იქ დაეუფლნენ ბრძოლის ხელოვნებას, გამარჯვების გვირგვინები დაიმსახურეს და მიიღეს კიდეც.
ამრიგად, ადამიანი სულიერი ბრძოლისა და ღვაწლისთვისაა მოწოდებული, რომლის დროსაც მისი მოკავშირე ღმერთია და თანაშემწე – მოძღვარი. მტერი კი – ეშმაკი, სოფელი და ხორცი – თავს მედგარი წინააღმდეგობით დაიცავს, რომ შეაშინოს მებრძოლი, მაგრამ თუ ის მტკიცედ მიჰყვება სულიერი წინამძღოლის რჩევებსა და მითითებებს, უთუოდ გაიმარჯვებს და საუკუნო დიდების გვირგვინით დაჯილდოვდება.
მონაზვნობა ზებუნებრივია. მონაზვნის ცხოვრებაა ზებუნებრივი, რადგან იგი სრულიად უარყოფს ბუნებას; მშობლებთან და ნათესავებთან წყვეტს ჩვეულ კავშირს. მათ არა რაიმე ანგარების გამო, არამედ მხოლოდ და მხოლოდ იმისთვის შორდება, რომ ღმერთს ემსახუროს და მთლიანად მას მიუძღვნას თავი.
მისი ახალი ცხოვრების მიზანი ხორციელი აზროვნების მოკვდინება და ბრძოლით ანგელოზთასწორი სიწმინდის მოპოვებაა. ღამით ძილი ბუნებრივია, მაგრამ მონაზვნობა ადამიანს მღვიძარებას ავალდებულებს, რათა იგი „ვითარცა ბუი ნატამალსა” (ფსალმ. 101, 7) გახდეს. ადამიანისთვის ასევე ბუნებრივია თავისუფლება, მაგრამ როგორც კი მონაზვნურ ცხოვრებას იწყებს, ღვთისადმი სიყვარულის გამო, საკუთარი ნების მოკვდინება ევალება. საერთოდ, მონაზვნური და საერო ცხოვრება ერთმანეთისგან სრულიად განსხვავებულია. სწორედ ამ ზებუნებრივი ხასიათის გამო მონაზვნურ ცხოვრებას ანგელოზებრივი უწოდეს.
ადამიანის მონაზვნური ცხოვრებისკენ მოწოდება ღვთის დიდი მადლის გამოვლინებაა და აქ უმეტესი მადლი სულიერი მეგზურის პოვნაა. ერის მიტოვება ადვილია, მაგრამ ღვთის განსაკუთრებული წყალობა შესაბამისი წინამძღოლის პოვნაა, რადგან მორჩილის წარმატება თუ წარუმატებლობა მასზე იქნება დამოკიდებული.
სწორად მიმართული სიკვდილის ხსენება სოფლისგან განშორების დასაწყისში, ისევე როგორც მთელ შემდგომ მონაზვნურ ცხოვრებაში, ადამიანს დიდ ძალას აძლევს. ეს ხსენება მონაზვნისთვის უძლეველ სულიერ ფილოსოფიად იქცევა, რითაც ყოველივე წარმავალის უარისმყოფელი ჭეშმარიტებას მოიპოვებს.
ცივი საფლავები მოინახულე და ყური მიუგდე, რას გეტყვიან მათი მკვიდრნი: „რა სარგებელ არს კაცისა, უკუეთუ შეიძინოს სოფელი ესე ყოველი და სული თვისი იზღვიოს?“ (მარკ. 8, 31) „ამაოება ამაოებათა, ყოველივე ამაო" (ეკლ. 1, 2).
სიკვდილის უძნელეს და საშინლად მტანჯველ ჟამს ადამიანის შემწე მისი საქმეების გარდა არავინაა. ჭეშმარიტად არავინაა, გარდა ღვთისა. თუ მას ვემსახურებით, სულისა და ხორცის გაყრის საშინელ წუთებში შემწე და ხელისაღმპყრობელი გვეყოლება. „ვითარი ღუაწლი აქუს სულსა, გან-რაი-ვიდოდეს ხორცთაგან!“ ეს ღვაწლი მუდმივად გახსოვდეს, იფიქრე და ფრთხილად იყავი, რადგან ჰაერის საზვერეებიც გასავლელი გვაქვს. ისინი ზემოთ აღმავალი სულების სვლას აფერხებენ, დასაბრკოლებლად მათ ცხოვრების საქმეებს წარმოუდგენენ და ასე ითრევენ ჯოჯოხეთში.
ყურადღებით იყავი, ამის შემდეგ ხომ სამსჯავროს წინაშე წარვდგებით და თან რა სამსჯავროს წინაშე! მაშინ „შეგცოდე“ და „მოწყალე მექმენ მე ცოდვილსა“ აღარ გაჭრის, არამედ დაიბეჭდება ყოველი პირი, რადგან სათქმელი აღარაფერი გვექნება.
მოვალენი ვართ ვიფიქროთ ამაზე და კიდევ უფრო მეტზე, რათა უკეთ ჩავწვდეთ, თუ რისთვის ვართ მოწოდებულნი და მისი აღსრულება ვიჩქაროთ, რადგან არ ვიცით, რას გვიმზადებს ხვალინდელი დღე, უცნობია სიკვდილის ჟამი. მხოლოდ ღვთის გამო ქმნილი სიკეთე დარჩება და თან წაჰყვება ადამიანს.
განა არ სჯობს, კაცმა მთელი ცხოვრება ღვთისთვის იშრომოს და როცა ღმერთთან წავა, ამ შრომის მონაგები თან წაიღოს?! ჭეშმარიტად, ეს არის ბრძენი ვაჭარი, რომელმაც ძვირფასი მარგალიტი იპოვა.
შენი უფლისა და ღვთის ხმას თუ გაიგონებ, გულს ნუ გაიქვავებ და ისმინე, რას გეტყვის: „იტყოდის იგი მშვიდობასა... წმიდათა მისთა ზედა და მათ ზედაცა, რომელთა მოუქცევიან გულნი მისა მიმართ" (ფსალმ. 84, 8).
მთელი გულით გისურვებ, რომ შენში ღვთაებრივი ტრფიალებით ღვთისადმი ლტოლვა დაუცხრომელი გახდეს და ამით ფრთაშესხმულმა, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მეოხებით, რომელიც აქაურობის" იღუმენიაა, ანგელოზთასწორ მშვენიერებას მიაღწიო. ამინ. იყავნ.
2. ზეციურზე იფიქრეთ, ზეციური ეძიეთ, რადგან ჩვენი მოქალაქეობა, პავლე მოციქულის სიტყვების თანახმად, ზეცაშია (ფილიპ. 3, 20).
ჰოი, რა ბედნიერებას მალავს მონაზვნობა! ჰოი, ზეციურო საშვებელო, რა წარმტაცი ხარ მონაზვნობასა და ისიქიაში მცხოვრები, ამაო სოფელს განშორებული ადამიანისთვის! რარიგ მიიზიდება მყუდროებაში გონება ზეციურისკენ; შემეცნებიდან შემეცნებაში, ჭვრეტიდან ჭვრეტაში გადადის, ღვთაებრივი ტრფიალებით მოცული, გულში ზეაღმავალი, მხოლოდ ღმერთს განიცდის! ჰოი, ღვთის სიმდიდრისა და შემეცნების სიღრმე! უდაბნოში მოხეტიალე შეუმჩნეველი მონაზვნები, ჭეშმარიტად, ღვთისმიერი ფილოსოფოსები იყვნენ. მიწაზე დააბიჯებდნენ, მაგრამ ჭვრეტითა და ღვთაებრივი ტრფიალებით ზეცაში იმყოფებოდნენ.
ჰოი, მონაზვნობავ, რა დიდებული ხარ! როცა ამქვეყნიურ აურზაურს განშორებული ადამიანი დამშვიდდება და გაწაფული მოძღვრის წინამძღოლობითა და ზედამხედველობით მონაზონი ხდება, მაშინ ის მონაზვნობის შინაგან დიდებას მიეახლება.
ჩვენი ბრძოლა უფლებათა, მთავრობათა, ბნელ და უბოროტეს ძალთა (ეფეს. 6, 12), ძალზე გამოცდილ ლეგიონთა, ხორცისა და ვნებათა სამყაროს წინააღმდეგაა მიმართული. ეს ჭრილობებს ჰგავს, რომლებიც საშინლად გვტკივა და მათ განსაკურნებლად ხერხი, დრო, მოთმინება და გულმოდგინებაა საჭირო.
ნახეთ, როგორი იყო წმინდა მამების მოღვაწეობის პირველი წლები! გულგრილობით, შემაძრწუნებელი იმედგაცრუებითა და მრავალი გამანადგურებელი განსაცდელით იტანჯებოდნენ. მოთმინება მტკიცედ შეინარჩუნეს, თავის იძულება არ შეუწყვეტიათ და ისინი მადლმა მოიხილა იმის შესაბამისად, რაც მანამდე დაითმინეს.
3. მამა ეფრემი სწერს მონაზვნებს ქალწულებრივი ცხოვრების შესახებ:
ქალწულებრივი ცხოვრება ჰგავს ნავს, რომელიც მუდამ განუწყვეტელი და ძლიერი ქარიშხლის წინააღმდეგ იბრძვის, ნავსაყუდელს ვერ პოულობს და ტალღებისგან მუდმივად ირყევა. იმის გამო, რომ ქალწული საკუთარ თავში ხორციელი აზროვნების ალს ატარებს, დროებითი ზავიც კი დაუშვებელია, იარაღით ხელში გამუდმებული ბრძოლაა საჭირო.
მაშინ, როცა გათხოვილი ქალი ქარიშხლის ამოვარდნისთანავე ნავსაყუდელს ანუ ცოლქმრულ კავშირს მიაშურებს და საფრთხეს ამით აარიდებს თავს, ქალწული მოვალეა არაფრად ჩააგდოს გრიგალი, ღია ზღვაში გავიდეს, სულის ხომალდის საჭეს მაგრად ჩაეჭიდოს და ხორცის გაშმაგებულ ტალღებს შეებრძოლოს; გამუდმებით უხმოს იესოს, სანამ უფალი არ მოვა საშველად და ზღვას არ შერისხავს სიტყვებით: „დადუმდი, დაეყუდე!” (მარკ. 4, 39)
ჰოი, რარიგ ამაღლებულია სიწმინდე! როგორ ბრწყინავს მისი ნათელი სამოსელი და რა უდიდესი კადნიერება აქვს, რადგან ადამიანს არა მარტო ანგელოზებს ამსგავსებს, არამედ უფრო მაღლაც კი აჰყავს.
ანგელოზები უშრომლად არიან უბიწონი, რადგან ეს მათი ბუნებაა, ქალწული კი ბუნებაზე აღმატებულ გზას ადგება; არა მარტო იმისთვის იღვწის, რომ ბუნებას სხვა მიმართულება მისცეს, არამედ მთელი ცხოვრების მანძილზე მუდმივად იბრძვის და ძალისხმევას არ იშურებს საშინელი დემონების წინააღმდეგ; დემონები საზარელ კბილებს აღრჭიალებენ, რომ ის უფლისკენ მიმავალ გზას ააცდინონ, ანუ ქრისტეს წმინდა სასძლო ღვთის სიყვარულს განაშორონ და ვნებიანი ტკბობის წუმპის მთქვლეფავი ღორის მსგავს პირუტყვად აქციონ.
შვილებო, დაე, გავისარჯოთ, ვიღვაწოთ; დაე, ვისწრაფოთ უმაღლესი მოწოდების ჯილდოს მოსაპოვებლად; ღვაწლისდამდებელი ქრისტე ჩვენ გვერდითაა, თითოეულის ბრძოლას თანაგრძნობით ადევნებს თვალყურს, რომ როცა გაცხადდება, მასთან მსგავსებით დავტკბეთ (1 იოან. 3, 2), როგორც წარმართთა მოციქულმა პავლემ დაწერა: „რაჟამს ქრისტე გამოცხადნეს, ცხოვრება იგი ჩუენი, მაშინ თქუენცა მის თანა გამოსცხადნეთ დიდებით" (კოლ. 3, 4).
ქალიშვილები საყვარელ მშობლებს, დაძმას და ნათესავებს ტოვებენ, მოკვდავ ქმარს ქორწინებით უკავშირდებიან და მის სისუსტეებს, ჭირვეულობას, ვნებებს, ხანდახან ცემას და შეურაცხყოფასაც ითმენენ – თუკი ასეთი შეხვდათ – და არ შორდებიან მას ქორწინების საიდუმლოს, მატერიალური უზრუნველყოფის ან ხორციელი გულისთქმის დაკმაყოფილების გამო.
თქვენ უხრწნელი სიძის – ქრისტეს სასძლონი ხდებით, სულიერი ქორწინებით ქრისტესთან შეერთებისთვის მშობლებს და ამაო სოფლის ყოველგვარ სიკეთეს ტოვებთ. სიყვარულით მიჰყვებით იესოს, რომელმაც თქვენთვის ჯვარი და სიკვდილი დაითმინა და ენით აღუწერელი მზითევი, ცათა სასუფეველი გაჩუქათ; გლახაკებსა და ბიწიერებს დედოფლის გვირგვინი დაგადგათ, რომ ზეცაში იმპერატორებზე აღმატებული დიდება და მხიარულება მოიპოვოთ.
რამდენად განსაკუთრებულია ქალწულების მადლი და როგორ აღემატება ქრისტესთან სულიერი ქორწინების საიდუმლო ხორციელ ქორწინებას! და ეს იმიტომ, რომ სიძე ზეციერი, უბიწო, მარადიული ღმერთია!
თუ ჩვეულებრივი ქორწინებისას ქალი მოთმინების გმირად გამოჩნდება, როცა იტანს ცოლქმრული ცხოვრების ჭირს, მწუხარებას, სირთულეებს, მეუღლის მხრიდან შეურაცხყოფას, ვნებებსა და ცემას, შვილების აღზრდისა და მათზე ზრუნვის სიძნელეებს, რაც ადამიანურ ძალებს აღემატება, მაშინ, ჰოი, რა სასჯელს დავიმსახურებთ ჩვენ, თუ მოთმინებას, თავის იძულებას, მორჩილებასა და ყველაფერს, რასაც უტკბესი იესოს უღელი მოითხოვს, გათხოვილ ქალზე მეტად არ გამოვიჩენთ! ამრიგად, მოვალენი ვართ ვაჩვენოთ ჩვენი აღმატებული მოწოდების, მომავალი საუკუნო ზეციური მონაგებისა და ჯილდოების ღირსი მოქალაქეობა.
დავმდაბლდეთ და სიძეს – ქრისტეს შევღაღადოთ: „ჩემი გლახაკი სულის სიძეო, სულელი ქალწულების მსგავსად ნუ დაგვიხშობ შენი ზეციური სასძლოს კარს, არამედ ღირსგვყავ, რომ ჩვენს ლამპრებს ჭარბად ჰქონდეს კეთილი საქმეების, სიყვარულის, სიმდაბლის, სინანულის, ცრემლის, მორჩილების, მოთმინების, სიწმინდის, გულისხმისყოფისა და სხვა სათნოებების ზეთი, რომელიც შენს მოსვლამდე ჩაუქრობლად შეინახავს სინათლეს; რათა ზეციურ ქორწილში მთელი კრებულით შევიდეთ, შენი მადლის ბრწყინვალე და მოელვარე სამოსით შენთან ერთად მოზეიმენი და მოხარულნი უკუნითი უკუნისამდე. ამინ. იყავნ".
4. მამა ეფრემი სწერს მონაზვნებს:
ჩემო კურთხეულო შვილებო, გააცნობიერეთ უფლის მიერ მომადლებული ნიჭი – გახდეთ მისი ძის სასძლოები. ამიტომ განუზომელი სიმდაბლით მოდით, მიუძღვენით სული ტკბილ იესოს და გულწრფელი სიყვარულით დადეთ წმინდა აღთქმა, რომ სიკვდილამდე მისი სიყვარულის ერთგულნი დარჩებით.
გისურვებთ, სანთელივით დადნეთ იესოს მსახურებაში და თქვენმა საქმეებმა საკმეველივით აფრქვიოს კეთილსურნელება, რომ უფალმა მათი სულიერი სურნელი შეიგრძნოს.
ამგვარი თავის მიძღვნა [უფლისთვის] ღვარძლიან ეშმაკს გააშმაგებს და თქვენ წინააღმდეგ ბრძოლაში ჩააბამს. ოღონდ ნუ შეშინდებით, რადგან შემწედ საყვარელი იესო გეყოლებათ. გამხნევდით და ნუ გეშინიათ: უფალი უხილავი ხელით შემუსრავს უხილავ მტრებს.
ღვთისა და წინამძღვრების მიმართ რკინისებური რწმენა და სრული მორჩილება გქონდეთ და ღვთის შეწევნა და მათი ლოცვა-კურთხევა სასწაულებრივად დაგიფარავთ.
5. დამწყებ მონაზონს:
დედაზე მეტად თქვენი სიძე – ქრისტე შეიყვარეთ, რომ ზეცაში ნეტარებდეთ. ნუ იზრუნებთ რაიმე მიწიერზე, მხოლოდ იმაზე იფიქრეთ, როგორ სათნოეყოთ უმშვენიერეს სიძეს – ქრისტეს. რადგან სულიერი ქორწინება საუკუნოდ გასტანს, ხოლო ამქვეყნიური, საერო, ცოტა ხანს გაგრძელდება, შემდეგ კი ცხოვრების სატანჯველი, წვალება და შრომა დაიწყება.
ვინც მონაზვნურ ცხოვრებაში გაირჯება, ყველაფრისთვის უხვ და მარადიულ სასყიდელს მიიღებს, თუმცა მშობლების, დაძმების და სხვათა დატოვებისთვის ამქვეყნადაც ასწილად მოგვეგება. იესო ქრისტესმიერ კრებულს' შეგვძენს, სადაც სიყვარული სულიერია, სიყვარულის მიზანი კი ჩვენს სულიერ წინსვლაში შეწევნაა; ხოლო ხორციელს მხოლოდ ფიზიკური და ამაო უყვარს.
საერო ცხოვრებაში შრომა და ტანჯვა ამაოა, მონაზვნურ ყოფაში კი ეს ღმერთის მოპოვებაში გვეხმარება.
ოჰ, რა მშვენიერია, როცა კრებულში სიყვარულია, როცა კრებული ერთი სულია ბევრ სხეულში! ჭეშმარიტად ზეციური ცხოვრებით ცხოვრობენ, მაგრამ დროდადრო ღმერთი უშვებს შემთხვევას, რომელსაც შფოთი და გულგრილობა მოაქვს. ეს ჩვენი სიკეთისთვის ხდება, რათა გამოვიწვრთნათ და ჩვენი სათნოება ან უძლურება გამოჩნდეს. ამიტომ სულიერი კანონი გვეუბნება: ხან სიხარული, ხან გლოვა; ხან ზამთარი, ხან ზაფხული; ხან ომი, ხან მშვიდობა. ყოვლისმცოდნე ღმერთმა სულიერი გზა ასე განსაზღვრა.
6. სულიერ შვილს, მომავალ მონაზონს:
„მესმა ზეცით ხმაი... და ხმაი იგი... ვითარცა მეათძალეთაი, რომელნი სცემდეს ათძალთა მათთა და გალობდეს გალობასა ახალსა წინაშე საყდრისა... და ვერვინ შემძლებელ იყო ცნობად გალობისა მის... ესენი არიან, რომელნიიგი დედათა თანა არა შეიგინნეს, რამეთუ ქალწულ არიან... რომელნი შეუდგენ კრავსა მას, სადაცა ვიდოდის“ (გამოცხ. 14, 2-4).
სასიამოვნო ამბავი შევიტყვე. ეს მადლის ჟამს ნიშნავს; უმშვენიერესი და უტკბესი იესოს სასძლოები ხდებით, იმ სულების სიძისა, რომელთაც სხვა სიყვარულს ის არჩიეს, ვინც მათთვის ყოვლადწმიდა სისხლი დაღვარა!
ოჰ, ჩვენო კურთხეულო დაო, რა მშვენიერი არჩევანია ღვთის ძესთან უკუნითი უკუნისამდე [სულიერი] ქორწინება. მას თავისი სასძლო უსაზღვრო სიყვარულით უყვარს და ენით გამოუთქმელ საქორწილო სრა-სასახლეს უმზადებს ზეცაში; იქ, სადაც სიძის უტკბეს და მომხიბლავ სახეს უკუნითი უკუნისამდე უცქერს, რომელიც თავის სასძლოს – სულს სულიერი ამბროზიის მსგავსად ზეციური ნეტარების სიტკბოებით აღავსებს! კაცობრივ გონებას ანარეკლის სახითაც კი არ ძალუძს იმ სიკეთის გადმოცემა, რომელიც სულს ელის.
და თუ ახლა ზეციური ნეტარების უშრეტი წყაროს ერთი წვეთიც კი სულს ღვთიური სიტკბოებით აღავსებს, რაღა იქნება მაშინ, როცა ღვთის მოწყალება სულს ამ წყაროსთან მოუხმობს და ნებას დართავს თავისუფლად, განუწყვეტლივ, რამდენსაც მოისურვებს, შესვას!
ჰოი, უფალო ჩემო, იესო, შენი სიყვარულით დამატკბე და შენზე დაწინდულ სულს ზეციური სასძლოს მშვენიერების ანარეკლი უჩვენე, რომ უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე მოგყვებოდეს, სანამ ჭეშმარიტების ნამდვილ სურათს იხილავს! ამინ. იყავნ, ჩემო იესო.
ჰოი, დაუშრეტელო ოკეანევ, ჰოი, სიყვარულო ღვთისა, ვინ იგემა შენი წყლისგან და ვინ შეძლო შენი მშვენიერების სიღრმეზე საუბარი?! ჰოი, გამოუთქმელო მშვენიერებავ, ვინ იხილა შენი ღვთაებრივი სახე და არ დადუმდა, რადგან სიყვარულის ცრემლების შეკავება ვეღარ შეძლო!
დიდია ჩვენი სიხარული, რადგან ქრისტესმიერ კრებულს კიდევ ერთი სული ემატება. უფლის სიყვარულით გაერთიანებულნი – ყველა, როგორც ერთი – უმშვენიერეს სიძეს, ქრისტეს ერთგულად შევუდგეთ. ყოველმა ჩვენგანმა თავისი ჯვარი მოთმინებით იტვირთოს, ვიდრე იესო სიხარულის ანგელოზს მოგვივლენს, რომელიც თითოეულ სულს უმშვენიერეს სასძლოში, საუკუნო ქორწილის გამოუთქმელ სიხარულში შეუძღვება!
როცა ღვთისთვის სათნო იქნება თქვენ მიერ ანგელოზებრივი სქემის მიღება, გახსოვდეთ, რომ ეშმაკი ათასნაირი გულისსიტყვით შეგაწუხებთ და ამის გამო დაგჭირდებათ, ვინმემ სულიერი გამოცდილება გაგიზიაროთ. გულისსიტყვების გულწრფელად აღიარება ნუ შეგრცხვებათ, ნურაფერს დამალავთ და დიდ შეწევნას მიიღებთ.
7. სულიერი შვილისადმი:
ჩემო გოგონა, გისურვებ უფალმა ღვთის მხურვალე სიყვარული მოგმადლოს, ერთიანად აღენთო და მონაზვნური ცხოვრების ნეტარ, ანგელოზებრივ გზაზე სიხარულით იარო. სული, რომელიც ამ გზას ღირსეულად გაივლის, ქრისტეს სასძლო გახდება, ანგელოზებზე უმეტეს ბრწყინვალებას შეიძენს, რადგან ადამიანის სული ღვთის ხატად და მსგავსადაა შექმნილი.
ჩემო გოგონა, ნურასოდეს გაცვლი ზეციერ სიძეს ხორციელ ადამიანზე, შემოქმედს – მიწიერ ქმნილებაზე, ღვთაებრივ ბუნებას – ადამიანურ ბუნებაზე. არსებობს განა უფრო აღმატებული ბედნიერება – ადამიანს სულის სიძედ სიცოცხლეშივე ძე ღვთისა ჰყავდეს?! ის მას ანგელოზებრივ ქალწულებას საუკუნოდ შეუნარჩუნებს და ზეცაში, ანგელოზებრივ საშვებელთა ღვთაებრივ სამკვიდრებელში მარადიულ ცხოვრებას მიჰმადლებს.
განა სხვას რას აკეთებენ გოგონები, როცა მშობლებს, დაძმებს ტოვებენ და თხოვდებიან? ასევე იქცევა ის, ვინც მონაზონი ხდება. მაშასადამე, მონაზვნობას შემდგარნი გათხოვილებზე აღმატებულ მსხვერპლს არ გაიღებენ, მხოლოდ ერთშია განსხვავება: პირველნი ვნებიან და უძლურ, მიწიერ ადამიანს მიჰყვებიან, ხოლო მეორენი ზეციერ სიძეზე – წმინდა და უვნებო ღმერთზე ქორწინდებიან. ის ქალიშვილები და ყმაწვილები, რომლებიც ქრისტესთვის მონაზვნურ ცხოვრებას ირჩევენ, რამდენად უფრო მოგებულნი არიან აქ, ამ სოფელში, და იქაც – ზეცაში საუკუნოდ!
ადამიანს, რომელსაც მონაზვნობა სურს, ეშმაკი მრავალ დაბრკოლებას შეუქმნის, რომ მონაზონი არ გახდეს. ბოროტს მისი ერში დატოვება უნდა, რათა ცოდვაში უფრო იოლად ჩაითრიოს. ამიტომ, ჩემო გოგონა, ეშმაკის ხრიკები გაითვალისწინე, ბრძნულად მოიქეცი და როცა ახლოს არ ვიქნები, გულისსიტყვები თუ განსაცდელები იღუმენიასთან გულწრფელად აღიარე, ის კი ღვთიური განათლებით ძალიან შეგეწევა.
მუდმივად იმეორე იესოს ლოცვა, რადგან ეს ყველაფერში დაგეხმარება, ყოველგვარ დაბრკოლებას განაქარვებს და წმინდა მიზანს მიაღწევ. საკუთარ თავს გაუფრთხილდი, ყოველგვარი ხორციელი შეგინებისგან წმინდად დაიცავი იგი, რადგან ზეციერ სიძეს ყველაზე მეტად ადამიანის ხორციელი და სულიერი სიწმინდე უყვარს.
ჩემო გოგონა, გისურვებ, უფალი შეიყვარო, უფალმა იესომ კი შენ შეგიყვაროს და საუკუნოდ შენი სულის საყვარელ სიძედ იქცეს. ამინ.
8. სხვა სულიერი შვილისადმი:
ჩემო პატარა... ჩვენი ღვთისმშობლის წილხვედრი წმინდა მთიდან მამობრივ მოკითხვას გითვლი. თან ლოცვა-კურთხევის ლამაზ თაიგულსაც გიგზავნი ქალწულების გზაზე შენს განსამტკიცებლად.
ყოველი ადამიანი მარტოდმარტო შეხვდება სიკვდილის საშინელ წამს და მისი ერთადერთი შემწე სიმდაბლის საქმეები იქნება.
ერს განშორებული მონაზვნის ანაფორაზე მდაბალი განა რა არის? სოფლის სიხარულს მოცილებული მონაზონი საკუთარ ცოდვებს დასტირის, რათა სულმა მშვიდი სინდისისგან შობილი ნამდვილი სიხარული იპოვოს.
მონაზვნური ცხოვრება ძალიან ლამაზი და ტკბილია. ოღონდ, საუბედუროდ, ჩვენი უძლურება და ვნებები ხანდახან მას რთულად წარმოგვიდგენენ.
რაც უფრო მეტად შეიმეცნებს და შეიგრძნობს ღმერთს ადამიანი, მით უფრო მიმზიდველად ხედავს მონაზვნურ ცხოვრებას, რადგან ზეციურ მადლსა და უფლის ტკბილ სიყვარულს განიცდის და იგემებს.
ამ ღვთიური და ზეციური ნიჭის მომცემელს ეს ქვეყანა უგულებელყოფს, რის გამოც სოფელი უბედური და ცოდვისგან კეთროვანია. ანგელოზებს კი, რომლებიც უფალს ჭვრეტენ, რარიგ უყვართ და ემსახურებიან მას! ასეთი ჭვრეტისა და სიყვარულის თანაზიარია მონაზონიც, რომელიც შეიგრძნობს უფალს. ხოლო „სოფელმან იგი ვერ იცნა“ (იოან. 1, 10) და ამიტომ გული ჭირითა და მწუხარებით აქვს სავსე.
რაც უფრო უახლოვდება, განიცდის და ჭვრეტს თავისი სულის სიძეს მონაზონი, მით უფრო მშვენიერი ხდება მისი შინაგანი სამყარო. სულის თვალით ხედავს, სულიერი გრძნობით განიცდის და ამიტომ გრძნობს ასე კარგად თავს! ამაო და მაცდური სოფლის სიხარულსა და სიამოვნებას გლოვობს, საწყალი ადამიანები ებრალება, რომლებიც ამას ემყარებიან, ამაზე არიან დამოკიდებულნი, ბოლოს კი უსაშველოდ გამწარდებიან.
შენ კი, ჩემო კარგო შვილო, გისურვებ ცისა და ქვეყნის ღმერთმა თავისი ღვთაებრივი გულით გაკურთხოს, ხოლო ბოლოს რას მოგმადლებს, მეც არ ვიცი.
9. სულიერ შვილს:
შვილო, მივიღე შენი წერილი-აღსარება. ვმადლობ სახიერ ღმერთს იმისთვის, რომ ღვთაებრივი ნათლის სხივები სულებს ისევ და ისევ განანათლებს, რათა მემკვიდრეობით მიიღონ მამობრივი ძალაუფლება, რაც სულის არსებითი საკითხია; ვგულისხმობ გონიერი ლოცვით სულის ღმერთთან ურთიერთობას.
ღმერთი უსაზღვრო გონია, ადამიანური გონება კი შეზღუდულია. როცა ადამიანის პატარა გონება გონიერი ლოცვით უსაზღვრო გონებას – ღმერთს – უერთდება, ის ღვთაებრივ და ნეტარ ენერგიას ეზიარება და თვითონაც ნეტარი ხდება. ამის გამო კაცი გამოუთქმელ სიხარულს, სიტკბოებასა და მხიარულებას შეიგრძნობს, უტკბესი ცრემლები კი მის სულს ათბობს და ღვთაებრივი ნუგეშით აღავსებს.
ლოცვა ქრისტიანის მტკიცე იარაღია, განსაკუთრებით მონაზვნისა, ვინც ღვთიური მხედრობის მებრძოლის ტიტულს ატარებს და სოფლის, ხორცისა და ეშმაკის წინააღმდეგ უთანასწორო ბრძოლის სახელოვანი დროშა ფიცით აღუმართავს. უჩინარ გმირებად ვართ მოწოდებულნი, ხილულნი მხოლოდ დაუძინებელი თვალისთვის, რომელსაც ღმერთი ჰქვია.
„უკუეთუ გნებავს, რათა სრულ იყო, წარვედ და განყიდე მონაგები შენი და მიეც გლახაკთა და გაქუნდეს საუნჯე ცათა შინა და მოვედ და შემომიდეგ მე“ (მათ. 19, 21). გოლგოთის აღმართზე გამომყევი, რომ ერთად ვეცვათ ჯვარს, ერთად შევვედროთ სული, ერთად აღვდგეთ და ერთად ვიცოცხლოთ.
„რომელსა ჰნებავს შემოდგომად ჩემდა, უარყავნ თავი თვისი და აღიღენ ჯუარი თვისი (მათ. 16, 24) ყოველდღიურად. დაე, ვისაც ვუყვარვარ, შემომიდგეს, რადგან ყველაფერი ნაგევია. „ყოველივე სიზმარისა უმაცთურეს არს... არა დაადგრების სიმდიდრე, არცა თანაწარყუების დიდება, რამეთუ მოიწია სიკუდილი, და ესე ყოველი მყის იავარყო“.
შვილო, დაე, სიკვდილის დაფარული ჟამი, ღვთის საშინელი სამსჯავრო, ცოდვილთა სატანჯველი, სამოთხის საუკუნო შვება მდუმარებისას განსჯისთვის გქონდეს გულში. შენი ცხონება ამაზეა დამოკიდებული.
თუ ვინმე სოფელს განეშორება, მის სიმყრალეს შეიცნობს; ხოლო ერში მოხეტიალეს ამქვეყნიურ გულისთქმათა და სიამოვნებათა ძონძები, როგორც დიდების სამოსელი, ისე შეუმოსავს.
ღვთისმეტყველებას, ჭეშმარიტ ღვთისმეტყველებას უნივერსიტეტებში ვერ დაეუფლები. ეს მხოლოდ სოფლის უგულებელყოფით, შფოთისა და ერის ორომტრიალისგან განშორებით, მშვიდ და მყუდრო ადგილზე მოღვაწეობითა და ლოცვის წეს-განგებითაა შესაძლებელი. ხოლო როცა ადამიანი გონებას განიწმენდს და ხორცის აღძვრისგან გათავისუფლდება, ის ჭეშმარიტი ღვთისმეტყველების ნათელს – თვითშემეცნებას მოიპოვებს. „თუ კაცი ღვთისმეტყველია, კარგად ლოცულობს და თუ კარგად ლოცულობს – ღვთისმეტყველია““.
მდუმარებაში გონება მშვიდდება. მიწიერი გულისსიტყვებისგან თავისუფალი გონება საკუთარ თავს ბუნებრივად უბრუნდება. საკუთარი თავიდან კი ლოცვით – „უფალო იესო ქრისტე, შემიწყალე მე“ – ღვთისკენ მიიქცევა.
უფლის სახლში მისვლა და დამკვიდრება გაცილებით უფრო საამოა, ვიდრე ცოდვილთა სოფელში ცხოვრება (ფსალმ. 83, 10), სადაც ხორცის თაყვანისცემის საცდურია და ჯოჯოხეთი დიდ ნადავლს მოიხვეჭს.
შვილო, სოფლის სიყვარული ღვთის მტრობაა. ღმერთი თუ გიყვარს და გსურს მას სრულყოფილად და ნაყოფიერად ემსახურო, დიდი ქალაქის უსულო შენობები მიატოვე და საყვარელ და სასურველ უფლის სამკვიდრებელში მოდი, სადაც მეცნიერებათა მეცნიერებას, ეშმაკზე, სოფელსა და საკუთარ თავზე გამარჯვების ხელოვნებას ისწავლი. ეს არის საუკუნო ჯილდოებისა და ადგილებისთვის შეუპოვარი ბრძოლის მეცნიერება.
10. სულიერი შვილისადმი:
„ჰოი, სიღრმე სიმდიდრისა და სიბრძნისა და მეცნიერებისა ღმრთისა!“ (რომ. 11, 33) – ღაღადყო პავლე მოციქულმა, როცა ღვთაებრივი ნათლის ჭვრეტამ მოიცვა და ღვთისადმი სიყვარულით ანთებული საკუთარი გული იხილა.
რა არის ღმერთზე უტკბესი! განა ამაო არაა ყოველივე კაცობრივი? განა საფლავის მიწა არ ფარავს ყველაფერს? სად არის ახალგაზრდობა, სად არის მშვენიერება, სად არის დიდება და სიმდიდრე? განა ყოველივე მტვრად და ნაცრად არ იქცევა? ვინ იყო მეფე და ვინ მეომარი, ვინ მდიდარი და ვინ გლახაკი? განა მხოლოდ ძვლებს არ ვხედავთ? სად გაქრა მეფეთა სასახლეები, მდიდართა ფუფუნება, გემოთმოყვარეთა მდიდრული ნადიმი და ლხინი? სად არის უზნეოთა სიამოვნებით განცხრომა? განა მატლმა და სიმყრალემ არ შთანთქა ისინი? ჭეშმარიტად „ამაოება ამაოებათა, ყოველივე ამაო!" (ეკლ. 1, 2).
ამას ფილოსოფიურად მივუდგეთ; თავი ვაიძულოთ, რომ მთელი გულით შევიყვაროთ სახელოვანი ქალწულების უბიწო და წმინდა გზა, რომ ხორცთან გაყრის შემდეგ ზეცაში აღმავალი სული ქალწულების სილამაზით და მშვენიერებით შეიმკოს და იესომ – უბიწო სულთა სიძემ – შეიყვაროს.
შვილო, კეთილად იღვაწე. მუდამ გახსოვდეს იესოს წმინდა სახელი. იმ გზაზე, რომელზეც მიაბიჯებ, თავდახრილმა ჩურჩულით თქვი, ან გონებაში იმეორე: „უფალო იესო ქრისტე, შემიწყალე მე“. გახსოვდეს, რომ სიკვდილის ჟამი უცნობია, ოხვრით ამბობდე: „ოჰ, სად მომისწრებს სიკვდილი? მზად ვიქნები? ქრისტესთვის გაწეული მსახურება საკმარისი იქნება ჩემი ცოდვების გამოსასყიდად?“ მუდამ გახსოვდეს ღირსთა ცხოვრებები, რომ შენში მონაზვნობის სურვილი უფრო მეტად აღენთოს.
11. სხვა სულიერი შვილისადმი:
ვლოცულობ, რომ ყველაფერში ღმერთი იყოს შენი წინამძღოლი. როცა ვინმე მონასტერში მიდის, სათნოებები და ვნებები თან მიაქვს. ის მონაზვნობისთვის იმიტომ არის მოწოდებული, რომ სათნოებები გაამრავლოს და ვნებები ამოძირკვოს. ვნებების ამოძირკვისას მათი სიძლიერის თუ სიმრავლის შესაბამის სიძნელეებს აწყდება. მიზნის მისაღწევად საჭიროა თავის უარყოფა, მიზანი კი ცოდვის სამარცხვინო ვნებათაგან გათავისუფლებაა.
ოპერაციის დროს არავინ მხიარულობს, არამედ ტკივილს განიცდის, მაგრამ გონივრულად განსჯის, რომ ოპერაცია და ტკივილი სულის სიჯანსაღეს შესძენს.
მონაზვნურ გზაზე მადლის სიტკბო ვნებათა სიმწარესთან იქნება შეზავებული. ხან დღე იქნება, ხან ღამე; ხან გაზაფხული, ხანაც ზამთარი. ასე განაჩინა ღვთის განგებულებამ ხორცისა და სულის გადარჩენა.
მონაზვნურ ცხოვრებაში სულიერი ცოდნის მატება თანდათანობით ამსუბუქებს გოლგოთის ჯაფას, რადგან კეთილი კვირინელი – ნათელი შემეცნების ნუგეში – მოდის და ვნებათა სიმძიმეს ტვირთულობს. იესოს მიმდევარი კი ვნებების მოკვდინებისკენ მსუბუქად მიაბიჯებს. ჰოი, შვილო, მას აღდგომა მოელის. თანაც რა აღდგომა! ცათა სასუფევლის განცდა! იგი ღვთის მემკვიდრეა და თანამკვიდრი ქრისტესი! მაშინ დაიწინდება სული, რომ სიკვდილის შემდეგ ქრისტეს სასძლომ შეუგინებელ საქორწილო განსასვენებელში საუკუნოდ იმხიარულოს! მაშინ საკუთარ თავს სიხარულისა და ჭვრეტის ოკეანეში მოცურავეს იხილავს. ყველა ამ სულიერ სიკეთეს კი მაშინ მოიგებს, როცა ვნებათა ამოსაძირკვად მოთმინებითა და სიმდაბლით კეთილად იღვაწებს.
შვილო, მომავალ ღვაწლში წარმატებას გისურვებ.
12. სხვა წერილი იმავე სულიერი შვილისადმი:
მთელი სულით გისურვებ, სახიერმა ღმერთმა უძლეველი საფარველით დაგიფაროს და როგორც უშეცდომო კომპასმა, შენი წმინდა დანიშნულების პოლუსამდე მიგიყვანოს. ეს კი იესოს ფერხთით მჯდომი წმინდა მარიამის მსგავსად, საკუთარი თავის ღვთისთვის მიძღვნაა. და მაშინ მოისმენ მადლის სიტყვას, რომელიც შენს გულში ამეტყველდება.
ღვთის გარდა ნურავისი გეშინია. ღმერთი გულებს გამოიკვლევს და თითოეულს საქმეთამებრ მიაგებს.
ცხონების ბრძოლით იბრძოლე. იფიქრე, რომ სიცოცხლე სარწმუნო არ არის, რომ ჩვენი მამებივით წარმავალნი, მსხემნი' და მწირნი ვართ, მოვედით, ვნახავთ და წავალთ. „რამეთუ მოიწია სიკუდილი, და ესე ყოველი მყის იავარყო"?. იბრძოლე, რომ მთელი სულით მოიძულო წარმავალი სიკეთე, ბრძენი ვაჭარივით ივაჭრე და აგარაკი შეიძინე, სადაც დაფლულია საუნჯე, ძვირფასი მარგალიტი. მიწა მოთხარე, მოძებნე ის და მადლით გამდიდრდები.
აგარაკი მონაზვნობაა და მან, ვინც ყველა თავისი ნებასურვილი, ზოგადი სიამე და თავისუფლება გაყიდა, აგარაკი შეიძინა და მიწა მოთხარა, ანუ მონაზვნობაში იშრომა, – ნუგეშინისმცემელი სულის მადლი იპოვა და ღვთის სიყვარულით და სასოებით გამდიდრდა.
მონაზვნობაზე მშვენიერი არაფერია, როცა ის ღირსი მამების მიერ დადგენილი წესის მიხედვით ხორციელდება. ვინც ნამდვილი სიხარული ჭარბად მოიპოვა, უფლისმიერ მხიარულობს ნეტარი სასოებით, რომ ღმერთთან ერთად საუკუნო ნეტარებასა და გამოუთქმელ სიხარულში იცხოვრებს!
ჰოი, სიღრმე ღვთისა! ჰოი, გამოუთქმელი და უტკბესი სიმდიდრე! თუკი, მჭევრმეტყველების მიუხედავად, პავლე მოციქულმა ვერ შეძლო გადმოეცა უბრალო სურათი, რომელიც სამოთხეში აღტაცებისას იხილა და იგრძნო, მე, უდღეური, როგორღა შევძლებ ღვთის საშვებელთა დიდებულების გადმოცემას?!
„განიცადეთ და იხილეთ, რამეთუ ტკბილ არს უფალი“ (ფსალმ. 33, 8). იესოს და ჩემო შვილო, გაფრთხილდი, სოფლის რაიმე მოჩვენებითმა სიკეთემ იესოს არ განგაშოროს. არამედ მთელი შენი სწრაფვა ზეცისკენ მიმართე, რადგან ჩვენი მოქალაქეობა ზეცაშია.
ყველაფერი უგულებელყავი, მიწად და მტვრად ჩათვალე. ამქვეყნად სარწმუნო არაფერია.
ცოდვას, როგორც ცეცხლსა და შხამიან გველს, ისე გაექეცი და ლოცვით იესოსკენ ისწრაფე, ის კი სასწაულებრივად გიხსნის. იესოსთვის ყველაფერი მსხვერპლად გაიღე, რადგან იგი ღირსია მსხვერპლად შევწიროთ ყოველგვარი სიყვარული.
13. მონაზვნური ცხოვრების მსურველებისადმი:
როგორ შევძლებ ქალწულების მიუწვდომელი სიმდიდრის შეფასებას?! ქრისტეს გვერდით რომელი თიხის ენა შეძლებს ხოტბა შეასხას ქალწულების დიდებას?!
ქალწულება ანგელოზთა სადარია. ის მიწიერ ადამიანს ქრისტესა და ღვთისმშობელს მიამსგავსებს, რადგან ორივენი ქალწულები იყვნენ. პირველქმნილი ადამიანებიც ცოდვით დაცემამდე ქალწულები იყვნენ, მცნების დარღვევის შემდეგ კი შეუღლდნენ. მაშასადამე, პირველად ქალწულება იქნა დადგენილი, ხოლო ქორწინება ურჩობის შედეგია. და ვისაც სურს სამოთხეში მყოფი პირველქმნილების სათნოებას მიაღწიოს, ქალწულებითა და სიწმინდით უნდა იცხოვროს.
ქალწულებასა და უბიწოებას ღვთის წინაშე დიდი კადნიერება აქვს. ამიტომ სიცოცხლის მსხვერპლად გაღებაც რომ გახდეს საჭირო, ქალწულება თვალისჩინივით დაიცავით. მის შესანარჩუნებლად მუდმივად იმეორეთ იესოს ლოცვა და მოერიდეთ ცოდვის მიზეზებს, თვალს გაუფრთხილდით.
14. მინდა, ახლა უფრო შეიყვარო ქრისტე, რაკი მასთან დაწინდვას დათანხმდი. ჩემო გოგონა, ნახე, როგორი სიყვარული გიჩვენა მან – ერიდან გამოგიყვანა და ახლა ერთ მყუდრო მონასტერში ლოცვითა და გალობით ცხოვრობ; რაც მთავარია, საუკუნო ცხოვრების დამკვიდრებისა და ღვთის ანგელოზებთან ერთად გალობის იმედი გაქვს! განუწყვეტლივ მადლობდე ღმერთს, რომელმაც ამდენი კურთხევა სიყვარულით მოგმადლა.
15. შვილო, სიწმინდეზე უნდა ვიზრუნოთ, რადგან იგი მონაზვნურ სულს აღანთებს, ის საუკეთესო მოწმობაა, რომ მონაზვნური მოქალაქეობა ანგელოზებრივია. სიწმინდეს სულიწმიდა მოხედავს, მასში დაემკვიდრება და მონაზონს სამოთხის განცდა დაეუფლება. ეშმაკი თავს ესხმის სიწმინდეს, ხელი რომ შეუშალოს სულიწმიდის მიერ მის მოხილვას.
ამიტომაც გვაწუხებენ, შვილო, ბოროტი გულისსიტყვები, რომ სულიწმიდის ჭურჭელი არ გავხდეთ და არ ვიგრძნოთ, რომ მონაზვნური ცხოვრება ანგელოზებრივია. მაშ ასე, მოდი, ვიბრძოლოთ, რათა ღვთის მადლით სულისა და ხორცის სიწმინდე მოვიპოვოთ.
16. სქემაში აღკვეცის დროს მადლი ზოგს დიდად მოიხილავს, ზოგს – მცირედ, თუმცა ეს მონაზვნის მომავალ ცხოვრებაზე არ მეტყველებს.
ანგელოზებრივი სქემის მადლი თავიდან ზოგმა საერთოდ ვერ იგრძნო, თუმცა შემდგომ ძალიან დიდ წარმატებას მიაღწია. სხვებთან კი საწინააღმდეგო მოხდა. მონაზვნის მიზანი გულის სიწმინდეა, საიდანაც სრული სიყვარული აღმოცენდება.
ამაზე ვიფიქროთ და ვნახოთ, გვაქვს თუ არა მოთმინება და სიმამაცე ეშმაკთან ბრძოლისთვის, წმინდა სიყვარული, განკითხვისა და ძვირისზრახვისგან თავისუფალი ენა.
მონაზონს ორი სიხარული აქვს: ერთი, როცა მონაზონი ხდება და მეორე, როცა სიკვდილს უახლოვდება. მონაზვნის ცხოვრება განა სხვა რა არის, თუ არა მუდმივი მოწამეობა? ამიტომ, სიკვდილი სიხარულია, რადგან ის ფიქრობს, რომ ტანჯვასა და ბოროტის ბრძოლას თავს დააღწევს.
ახლა, სანამ ახალგაზრდა ხარ და ვნებებს ფესვები არ გაუდგამს, თავი განიკურნე, რომ სიბერეში განსვენება პოვო. რადგან კეთილი ცხოვრება კეთილ სიბერესა და კეთილ აღსასრულს მოიტანს.
17. თუ ჩემი სიყვარული გაქვთ, გთხოვთ, ეკრძალეთ საკუთარ თავს, ნუ დაივიწყებთ მიზანს, რომლისთვისაც ერიდან გამოხვედით და რომლის მისაღწევადაც ბრძოლა გვმართებს. რა სარგებელს ვნახავთ, თუ რაიმე ამსოფლიურს მივაღწევთ და ფასდაუდებელ უკვდავ სულს დავაზარალებთ?
ჩვენი, მონაზვნების მიზანი ზეაღსვლა და ზეცაში მოქალაქეობაა. ანგელოზთა მსგავსად სიწმინდეში მცხოვრებნი უმაღლესზე ვფიქრობთ და არ შეგვფერის ყოვლადძლიერი იარაღის – ლოცვის მიტოვება და ყოველი უჯერო გულისსიტყვის წინაშე უკან დახევა.
მონაზვნის სხეული ღვთის ტაძარია და მოვალენი ვართ, ეს წმინდა ტაძარი ყოველგვარი სიწმინდით გავამშვენოთ, რომ ღვთისთვის სათნო გახდეს. ის, ვინც ამ ტაძარს შეაგინებს, უფალს დაამწუხრებს. ფრთხილად იყავით სიწმინდესთან მიმართებაში.
ანგელოზების მსგავსად, ქალწულება იმათი განსაკუთრებული ნიშანიცაა, ვინც გადაწყვიტა თავი ღვთისთვის მიეძღვნა. ეშმაკს, როგორც არაწმინდასა და ღვთისგან გაუცხოებულს, უსაზღვროდ სძულს ქალწულება, ამდენი უხამსი გულისსიტყვაც იმიტომ მოაქვს, რომ უბიწოების მშვენიერება შეაგინოს და მას ანგელოზებრივი ბრწყინვალება დააკარგვინოს.
18. წმინდა მთა, 1957 წლის ოქტომბერი
ქრისტესმიერ საყვარელო ძმაო... ღმერთმა გაკურთხოს და ცხონების უცდომელ გზაზე განგანათლოს. შენს წერილში მეკითხებოდი, უფალმა მონაზვნობისკენ მოგიწოდა თუ არა, რომ მისი მოწოდების გარეშე არაფერი მოიმოქმედო და ერში შენი მოვალეობები არ მიატოვო.
ძმაო, ვინც დაიტევს, დაიტიოს. „არა ყოველთა დაიტიონ სიტყუაი ეგე“ (მათ. 19, 11). ღვთისგან მოწოდების დამახასიათებელი ნიშნებია, როცა ადამიანი საკუთარ თავში ცოცხალ სურვილს, მოშურნეობას, მონაზვნობის მიმართ ერთგვარ ტრფიალებას გრძნობს. როცა ყველაფერ ამას საკუთარ თავში დაინახავს, დარწმუნდება, რომ ღმერთი მონაზვნობას შთააგონებს. მოწოდების მიუხედავად, ის არჩევანში სრულიად თავისუფალია. თუ ამის სურვილი აქვს, ნებაყოფლობით, იძულების გარეშე შეუძლია მიიღოს მონაზვნობა, რომელსაც ქალწულებრივი ცხოვრება ეწოდება.
ეს მოხმობა ღვთის მადლია, რომელიც ადამიანმა არ უნდა მიატოვოს და არც ჩააქროს. რადგან თუკი მას ორი-სამი წლით ერში დარჩენით უგულებელყოფს, სურვილი უეჭველად ჩაქრება და ასეთი მაღალი მიზნისთვის აღარ აენთება.
საჭიროა, ამ ადამიანმა ერში ყოფნისას თავისი ფიზიკური შესაძლებლობის შესაბამისად დიაკრისით იმარხულოს, მღვიძარებაში იყოს, ილოცოს, მოწყალება გასცეს, მოერიდოს ყველაფერს, რაც გულისსიტყვის სიწმინდეს შეაგინებს, მავნე ურთიერთობებს, ქალებთან საუბრებს, რომ განმარტოებისა და განსჯის საშუალება ჰქონდეს. ეს ყველაფერი გააძლიერებს მონაზვნობის სურვილს და მისი მხურვალების შენარჩუნებას შეეწევა, სანამ მიზნის აღსრულების შესაბამისი დრო მოვა და ის გადაწყვეტილებას მიიღებს. როგორც ვთქვით, ადამიანი არჩევანში სრულიად თავისუფალია, მიუხედავად იმისა, რომ დამახასიათებელი ნიშნებით მისი მოწოდება აშკარაა.
ის, ვინც ღმერთს აღუთქვამს, რომ მონაზონი გახდება, ცხადია, მას დადებული აღთქმის შესრულება მოეთხოვება. როგორც ეკლესიის დიდი მამები ამბობენ, აღთქმის დამდები მოვალეა მონაზონი გახდეს. როცა ვინმე რაიმე აღთქმის დადებას აპირებს, კარგად უნდა დაფიქრდეს, რადგან აღთქმის უარყოფას კარგი შედეგი არ მოჰყვება. ეს ჩაითვლება ღვთის უგულებელყოფად, ვის წინაშეც აღთქმა დაიდო.
ქალწულებრივი ცხოვრება ამაღლებულია, რადგან ადამიანი საკუთარ თავს ბოლომდე უყოყმანოდ გადადებს, რომ სათნოეყოს ღმერთს და დროთა განმავლობაში საღვთო ღვაწლით უფალს მიმსგავსებული სულითა და ხორცით განიწმინდოს, ხელახლა იშვას, ქრისტეს ერთგული ახალი ადამიანი გახდეს, რომელსაც ქრისტესმიერი ცხოვრებისთვის დამახასიათებელი თვისებები ექნება, როგორც შვილებს აქვთ მშობლების ნაკვთები, რაც მათ კანონიერ შვილობაზე მიუთითებს.
ძმაო, როცა მოინდომებ, შეგიძლია წმინდა მთა მოილოცო და ყველაფერი ახლოდან ნახო, თუ ისურვებ, რამდენ ხანსაც გინდა, ჩვენთან ან ნებისმიერ სხვა ადგილას დარჩი. ჩვენს პატარა სახლს ორი მცირე სენაკი აქვს: ერთში მე ვიცხოვრებ, მეორეში – შენ და უკეთ დაინახავ, როგორ მოიქცე. ჩემი მოძღვრისგან გამოცდილების სულიერ სიტყვებს მოისმენ და ერთი სიტყვით, გონება საკმაოდ გაგინათდება – მიხვდები, რა აკეთო.
დასაწყისში ქრისტესმიერ ცხოვრებას დიდი შრომა სჭირდება და თან სხვადასხვა განსაცდელი ახლავს, მაგრამ დროთა განმავლობაში ისინი მცირდება და სულიერი ნუგეში მოდის – ღვთის მადლის მოხილვის ჟამს სულიერ ტკბობასა და სიხარულს განიცდი.
უფალი ამბობს, რომ მრავალი ჭირით ვცხონდებით, საჭიროა ჩვენი სული მოთმინებაში განმტკიცდეს და ვინც ბოლომდე დაითმენს, ის მოიპოვებს მარადიულ ცხოვრებას.
19. წმინდა მთა, 1957 წლის ნოემბერი
ჩემო ქრისტესმიერ საყვარელო ძმაო... სულიწმიდის მადლი მუდამ გფარავდეს. გუშინ შენი წერილი მივიღე. ძალიან გამიხარდა, რომ მონაზვნობის ნამდვილ არსს ჩასწვდი და კარგად ხარ. ღვთის ნებით, ჯანმრთელობა შერყეული მაქვს.
ჩემს ნათქვამში სოფლის დატოვების შესახებ იმას ვგულისხმობ, რომ თუ ადამიანი ერში რჩება და ორი-სამი წელი აყოვნებს, გულგრილი ხდება და ამის შემდეგ ძალღონეს კარგავს მონაზვნობისთვის. თუ მიზნის მიღწევაში უდებებას გამოვიჩენთ, ეს მხურვალე მადლი დაგვშორდება.
„ეკალსა და კუროსთავსა აღმოგიცენებდეს შენ“, – ამბობს წმინდა წერილი (დაბ. 3, 18). ამრიგად, ეკალი და კუროსთავი, ანუ ვნებები და ცუდი ჩვევები, გულის ნიადაგზე აღმოცენდება. მათი ეკლიანი ფესვები მრავალი შრომით, ოფლითა და ცრემლით ამოიძირკვება, რომ გულის ნიადაგი განიწმინდოს და იქ თესლი – ღვთის სიტყვა – დაითესოს.
„უფალო იესო ქრისტე, შემიწყალე მე“. წმინდა მამათა აზრით, ლოცვა არის თესლი, რომელიც დამწყები მონაზვნის გულში ჩაითესება. თავიდან, სანამ აღმოცენდება, გაიზრდება, მოიმკება და პურს – ცხოვრების პურს მოგვცემს, ის დიდ შრომასა და ბრძოლას მოითხოვს. ეს პური თესლის ნაყოფია, ლოცვის სიტკბოება და ქრისტეს სიყვარულია, რომელსაც მონაზონი იგემებს. იგი ცოცხალი წყალია, რომელიც გულს მორწყავს, გააგრილებს და ააყვავებს. ეს კი მე, უდებს, არ მაბადია.
„დედაკაცო... მოვალს ჟამი... ოდეს ჭეშმარიტნი თაყუანისმცემელნი თაყუანისსცემდენ მამასა სულითა და ჭეშმარიტებითა“ (იოან. 4, 21-23). რა მშვენივრად განმარტავს უფალი გონიერ ლოცვას!
ერში მყოფმა, როგორც შეგიძლია, იბრძოლე, იკითხე, ილოცე, იესოს ლოცვა იმეორე, რადგან მისი ძალა უდიდესია. მოწყალებას ესწრაფვე, უსაზღვროა მისი სიძლიერე. მეც, ერში ყოფნისას, მიზნის მისაღწევად ღვთის შეწევნა რომ მქონოდა, სიღარიბის მიუხედავად, შეძლებისდაგვარად მოწყალებას გავცემდი.
ნახე, ღმერთი მოწყალეებს როგორ ადიდებს – კორნილიოს ასისთავს უფლის ანგელოზი გამოეცხადა და უთხრა: „ლოცვანი შენნი და ქველის საქმენი შენნი აღვიდეს სახსენებელად შენდა წინაშე უფლისა“ (საქმე. 10, 4). იმავეს ეუბნება მეფეს წინასწარმეტყველი დანიელიც: „მეფე... ცოდვანი შენნი მოწყალებითა იხსნენ და უსამართლოებანი შენნი შეწყნარებითა დავრდომილთა" (დან. 4, 24).
ძმაო, დაე, წმინდა ასკეტების მსგავსად, ღვთის საშინელ სამსჯავროზე შემზარავი სიტყვისგება გვახსოვდეს – პირველად მე, უგრძნობს.
სიკვდილის ჟამს მტირალ აბბა აღათონს მონასტრის ძმებმა ჰკითხეს:
– შენც ტირი, აბბა?
– შვილებო, დამიჯერეთ, მართალია, ღვთისთვის სათნოყოფას მთელი ძალ-ღონით ვცდილობდი, მაგრამ არ ვიცი, ჩემი საქმე უფლისთვის სათნო იყო თუ არა.
აბბა ანტონი დიდიც ტიროდა.
– შენც ტირი, აბბა? – ჰკითხეს მას.
– შვილებო, მერწმუნეთ, რაც მონაზონი გავხდი, სიკვდილის შიში არ მომშორებია!
საკუთარ თავზე მეც ვფიქრობ. მცონარე და უწმინდური რა პასუხს გავცემ ღმერთს, რადგან ვნებებმა საქორწილო სამოსელი შემომაძარცვეს.
როცა წმინდა მიხეილ მალეინი ახალმოსული მონაზონი იყო, მონასტრიდან მის წასაყვანად მამა მივიდა და მისი გალობა მოისმინა: „სულო ჩემო, სააქაო წარმავალია, საიქიო მარადიული. ვხედავ საყდარზე მსაჯულს და სამსჯავროს წინ ცეცხლოვან მდინარეს, წიგნები გადაშლილა და ადამიანთა საიდუმლონი გაცხადებულა“.
ძმაო, შენს გზაზე მრავალ წინააღმდეგობას შეხვდები, მაგრამ მხნეობას ნუ დაკარგავ. მოერიდე ყველაფერს, რაც ღვთისკენ მიმავალ გზაზე დაგაბრკოლებს. ამსოფლიური სულის მქონე თანატოლებთან მეგობრობა გაწყვიტე. ნუ გეშინია: როცა ღმერთი ჩვენთანაა, ზიანს ვერავინ მოგვაყენებს.
ჩემი სენაკი ძალიან მყუდროა. როცა მოხვალ, ძალიან მოგეწონება. ვცხოვრობ უკიდურეს მდუმარებასა და უზრუნველობაში. მოძღვარმა მაკურთხა, აქვე, სიმყუდროვეში, დილაობით ცოტა რამ ვიხმიო". იშვითად მოდის ვინმე. მცირე ულუფას მარტო ვიღებ. ვცდილობ, ღვთის შეწევნით, გამუდმებით ვიმეორო იესოს ლოცვა. მარტო ვიღვიძებ. ღამისთევას მარტო ვატარებ. ამრიგად, ვისაც მდუმარებაში, უზრუნველობასა და ლოცვაში ცხოვრება სურს, აქ ძალიან მოეწონება.
გელოდები დიდი სიხარულით. ძალიან გთხოვ, წერილის მოწერა არ მოგერიდოს.
ქრისტესმიერი სიყვარულით შენთვის მლოცველი
მდაბალი მღვდელი – ეფრემი იოსებისა.
20. შვილო, თავშეკავება, მარხვა, ღამისთევა, ამქვეყნიურის უარყოფა – ის საშუალებაა, რომლითაც გულის სიწმინდეს მივაღწევთ, ხოლო გულის სიწმინდის დამახასიათებელი თვისებებიდან უმთავრესი სიყვარულია.
ამრიგად, გულის განწმენდა ჩვენი მიზანია. სიწმინდის გარეშე ღმერთს ვერ ვიხილავთ, თავს არ გვიჩვენებს. წმინდა გული თუ არ გვაქვს, როგორ შევძლებთ გავიგოთ, მივაღწიეთ თუ არა მიზანს? მივუახლოვდით თუ არა მას? პავლე მოციქული ამბობს: „სიყუარულსა არა ჰშურნ, სიყუარული არა მაღლოინ, არა განლაღნის, არა სარცხვინელ იქმნის, არა ეძიებნ თავისასა, არა განრისხნის, არად შეჰრაცხის ბოროტი, არა უხარინ სიცრუესა ზედა, არამედ უხარინ ჭეშმარიტებასა ზედა. ყოველსა თავსიდებნ, ყოველი ჰრწამნ, ყოველსა ესავნ, ყოველსა მოითმენნ. სიყუარული არასადა დავარდების" (1 კორ. 13, 4-8). პავლე მოციქულის მიერ მხურვალედ წარმოთქმული ეს მახასიათებელი ნიშნები ცხადყოფს, რამდენად წარემატება ადამიანი სიწმინდეში.
როდესაც მიწათმოქმედი ყანის გასუფთავებას იწყებს, ჯერ ქვებს და ეკლებს მოაშორებს მიწას, შემდეგ ხნავს, თესავს და ელოდება, რომ ღმერთი წვიმას, მზეს, ქარს გამოუგზავნის. ერთი მიზანი აქვს – ხორბალი მოიმკას, თავისი ნაშრომით დატკბეს.
მეზღვაური, ვაჭარი შორს მიდის, თავს ქარიშხალსა და სხვადასხვა საფრთხეში იმისთვის იგდებს, რომ უფრო გამდიდრდეს და ქონების გამრავლებით განისვენოს.
მონაზონი მშობლების, და-ძმების, ნათესავების სიშორეს ითმენს, განსვენებას იკლებს, ღამეებს ათევს, ლოცულობს, მორჩილებას აღასრულებს, გულისსიტყვებს ებრძვის. რა მიზანი აქვს? გულის სიწმინდეს რომ მიაღწიოს და ღმერთი იხილოს! განწმენდის გარეშე ღმერთს ვერ იხილავს.
ღმერთი რა არის? ღმერთი სიყვარულია. შესაბამისად, ადამიანს, რომელიც ჭეშმარიტ, სულიერ, უმწიკვლო სიყვარულს მოკლებულია, ღვთიურის შეცნობა არ შეუძლია.
21. ჩემო გოგონა, ათასი კურთხევა მოგმადლოს უტკბესმა ჯვარცმულმა, რომელსაც ქალწულება – ანგელოზთა ქალწულების სულიერი და – ასე ძალიან უყვარს.
ზეციერი მამა ქალწულია, მისი ძე – უფალი ჩვენი იესო – ქალწული, ქრისტეს საყვარელი მოწაფე იოანე – ქალწული, მაგრამ რა ადგილი მივუჩინო ქალწულ მარიამს, ჩვენს ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელს, რომელიც მებრძოლ ქალწულთა მცველი ზღუდეა?!
ჩემო გოგონა, გისურვებ, ცხოვრებაში ეს უწმინდესი სათნოება, ანგელოზებრივი სამკაული – ქალწულება – აირჩიო.
ყოველგვარი დანაკარგის თავიდან შეძენა შესაძლებელია ქალწულების გარდა. ეს არის უწმინდესი ცხოვრება უსჯულოებათა და უხამს შეცოდებათა გარეშე. ანგელოზთა მხედრობა ხარობს, როცა თუნდაც ერთი თანამოღვაწე ემატება. საშურია ეს ადგილი. შვილო, განა შენც არ ისურვებდი ამ ადგილის დაკავებას? იმედი მაქვს, ეს მადლის საქმე შენში დიდებით გასრულდება ჯვარცმული უფლის სადიდებლად.
ჰო, შვილო, ჩვენი იესო შეიყვარე და მთელი ცხოვრების მანძილზე მხოლოდ მას ემსახურე. დაე, იესო იყოს შენი გულის სიხარული და როგორც არ უნდა მოიწადინოს ამაო სოფელმა შენი იძულება, ეს წმინდა სიყვარული მიწიერ სიამოვნებათა სიყალბეზე არასოდეს გაცვალო.
იესოს დაემოწაფე, სახარებისეული მენელსაცხებლე დედების მსგავსად, შენს მოძღვარს მრავალსასყიდლიანი ნელსაცხებელი – ქალწულებრივი სიწმინდე – მიართვი.
ყოველივე მიწიერი სიზმარივით ქრება. მუდმივად და უცვლელად ამ სოფელში არაფერი რჩება. მაშ, წარმავალი და დროებითი მარადიულზე მეტად რატომ უნდა შევიყვაროთ?
სიკვდილი ყოველ წამს გვემუქრება, რომ საიქიოში ღვთის სამსჯავროზე გაგვგზავნის. მაშ, რა დაგვრჩენია გარდა იმისა, რომ მოვემზადოთ ღვთის წინაშე კეთილი სიტყვისგებისთვის ჩვენი ცოდვების გამო!
ყოველი აზრი, რომელიც კარგი კი არა, ცოდვიანია, მოსვლისთანავე განაგდე. ჩვენი იესოს სახელი მუდამ გახსოვდეს, რადგან მისი უწმინდესი სახელი ყოველგვარ ცოდვას დაგაძლევინებს.
მონაზვნობის გარეშე ვერავინ აღწევს უვნებობას”. მღვიძარების, თავშეკავებისა და განუწყვეტელი ლოცვის გარეშე ვერავინ განიწმენდს გონებას'. მონაზვნობის გარეშე ვერავინ აღიტაცება ჭვრეტაში. ისე ვერავინ მიუახლოვდება და შეერწყმება იესოს, როგორც ის, ვინც არ მიატოვებს [უფალს] და მის გვერდით დარჩება. მაშინ ის ნეტარების ღირსი გახდება: „ნეტარ არიან, რომელთა ისმინონ სიტყუაი ღმრთისაი“ (ლუკ. 11, 28).
თუ გული არ განიწმინდა, იქ უცოდველი იესო არ დაივანებს. მაგრამ განა შესაძლებელია ერში მყოფმა ადამიანმა გული განიწმინდოს? მამებმა ეს იცოდნენ, ამიტომ სოფელი მიატოვეს და უდაბნოში დაემკვიდრნენ. იქ დაეუფლნენ ბრძოლის ხელოვნებას, გამარჯვების გვირგვინები დაიმსახურეს და მიიღეს კიდეც.
ამრიგად, ადამიანი სულიერი ბრძოლისა და ღვაწლისთვისაა მოწოდებული, რომლის დროსაც მისი მოკავშირე ღმერთია და თანაშემწე – მოძღვარი. მტერი კი – ეშმაკი, სოფელი და ხორცი – თავს მედგარი წინააღმდეგობით დაიცავს, რომ შეაშინოს მებრძოლი, მაგრამ თუ ის მტკიცედ მიჰყვება სულიერი წინამძღოლის რჩევებსა და მითითებებს, უთუოდ გაიმარჯვებს და საუკუნო დიდების გვირგვინით დაჯილდოვდება.
მონაზვნობა ზებუნებრივია. მონაზვნის ცხოვრებაა ზებუნებრივი, რადგან იგი სრულიად უარყოფს ბუნებას; მშობლებთან და ნათესავებთან წყვეტს ჩვეულ კავშირს. მათ არა რაიმე ანგარების გამო, არამედ მხოლოდ და მხოლოდ იმისთვის შორდება, რომ ღმერთს ემსახუროს და მთლიანად მას მიუძღვნას თავი.
მისი ახალი ცხოვრების მიზანი ხორციელი აზროვნების მოკვდინება და ბრძოლით ანგელოზთასწორი სიწმინდის მოპოვებაა. ღამით ძილი ბუნებრივია, მაგრამ მონაზვნობა ადამიანს მღვიძარებას ავალდებულებს, რათა იგი „ვითარცა ბუი ნატამალსა” (ფსალმ. 101, 7) გახდეს. ადამიანისთვის ასევე ბუნებრივია თავისუფლება, მაგრამ როგორც კი მონაზვნურ ცხოვრებას იწყებს, ღვთისადმი სიყვარულის გამო, საკუთარი ნების მოკვდინება ევალება. საერთოდ, მონაზვნური და საერო ცხოვრება ერთმანეთისგან სრულიად განსხვავებულია. სწორედ ამ ზებუნებრივი ხასიათის გამო მონაზვნურ ცხოვრებას ანგელოზებრივი უწოდეს.
ადამიანის მონაზვნური ცხოვრებისკენ მოწოდება ღვთის დიდი მადლის გამოვლინებაა და აქ უმეტესი მადლი სულიერი მეგზურის პოვნაა. ერის მიტოვება ადვილია, მაგრამ ღვთის განსაკუთრებული წყალობა შესაბამისი წინამძღოლის პოვნაა, რადგან მორჩილის წარმატება თუ წარუმატებლობა მასზე იქნება დამოკიდებული.
სწორად მიმართული სიკვდილის ხსენება სოფლისგან განშორების დასაწყისში, ისევე როგორც მთელ შემდგომ მონაზვნურ ცხოვრებაში, ადამიანს დიდ ძალას აძლევს. ეს ხსენება მონაზვნისთვის უძლეველ სულიერ ფილოსოფიად იქცევა, რითაც ყოველივე წარმავალის უარისმყოფელი ჭეშმარიტებას მოიპოვებს.
ცივი საფლავები მოინახულე და ყური მიუგდე, რას გეტყვიან მათი მკვიდრნი: „რა სარგებელ არს კაცისა, უკუეთუ შეიძინოს სოფელი ესე ყოველი და სული თვისი იზღვიოს?“ (მარკ. 8, 31) „ამაოება ამაოებათა, ყოველივე ამაო" (ეკლ. 1, 2).
სიკვდილის უძნელეს და საშინლად მტანჯველ ჟამს ადამიანის შემწე მისი საქმეების გარდა არავინაა. ჭეშმარიტად არავინაა, გარდა ღვთისა. თუ მას ვემსახურებით, სულისა და ხორცის გაყრის საშინელ წუთებში შემწე და ხელისაღმპყრობელი გვეყოლება. „ვითარი ღუაწლი აქუს სულსა, გან-რაი-ვიდოდეს ხორცთაგან!“ ეს ღვაწლი მუდმივად გახსოვდეს, იფიქრე და ფრთხილად იყავი, რადგან ჰაერის საზვერეებიც გასავლელი გვაქვს. ისინი ზემოთ აღმავალი სულების სვლას აფერხებენ, დასაბრკოლებლად მათ ცხოვრების საქმეებს წარმოუდგენენ და ასე ითრევენ ჯოჯოხეთში.
ყურადღებით იყავი, ამის შემდეგ ხომ სამსჯავროს წინაშე წარვდგებით და თან რა სამსჯავროს წინაშე! მაშინ „შეგცოდე“ და „მოწყალე მექმენ მე ცოდვილსა“ აღარ გაჭრის, არამედ დაიბეჭდება ყოველი პირი, რადგან სათქმელი აღარაფერი გვექნება.
მოვალენი ვართ ვიფიქროთ ამაზე და კიდევ უფრო მეტზე, რათა უკეთ ჩავწვდეთ, თუ რისთვის ვართ მოწოდებულნი და მისი აღსრულება ვიჩქაროთ, რადგან არ ვიცით, რას გვიმზადებს ხვალინდელი დღე, უცნობია სიკვდილის ჟამი. მხოლოდ ღვთის გამო ქმნილი სიკეთე დარჩება და თან წაჰყვება ადამიანს.
განა არ სჯობს, კაცმა მთელი ცხოვრება ღვთისთვის იშრომოს და როცა ღმერთთან წავა, ამ შრომის მონაგები თან წაიღოს?! ჭეშმარიტად, ეს არის ბრძენი ვაჭარი, რომელმაც ძვირფასი მარგალიტი იპოვა.
შენი უფლისა და ღვთის ხმას თუ გაიგონებ, გულს ნუ გაიქვავებ და ისმინე, რას გეტყვის: „იტყოდის იგი მშვიდობასა... წმიდათა მისთა ზედა და მათ ზედაცა, რომელთა მოუქცევიან გულნი მისა მიმართ" (ფსალმ. 84, 8).
მთელი გულით გისურვებ, რომ შენში ღვთაებრივი ტრფიალებით ღვთისადმი ლტოლვა დაუცხრომელი გახდეს და ამით ფრთაშესხმულმა, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მეოხებით, რომელიც აქაურობის" იღუმენიაა, ანგელოზთასწორ მშვენიერებას მიაღწიო. ამინ. იყავნ.
2. ზეციურზე იფიქრეთ, ზეციური ეძიეთ, რადგან ჩვენი მოქალაქეობა, პავლე მოციქულის სიტყვების თანახმად, ზეცაშია (ფილიპ. 3, 20).
ჰოი, რა ბედნიერებას მალავს მონაზვნობა! ჰოი, ზეციურო საშვებელო, რა წარმტაცი ხარ მონაზვნობასა და ისიქიაში მცხოვრები, ამაო სოფელს განშორებული ადამიანისთვის! რარიგ მიიზიდება მყუდროებაში გონება ზეციურისკენ; შემეცნებიდან შემეცნებაში, ჭვრეტიდან ჭვრეტაში გადადის, ღვთაებრივი ტრფიალებით მოცული, გულში ზეაღმავალი, მხოლოდ ღმერთს განიცდის! ჰოი, ღვთის სიმდიდრისა და შემეცნების სიღრმე! უდაბნოში მოხეტიალე შეუმჩნეველი მონაზვნები, ჭეშმარიტად, ღვთისმიერი ფილოსოფოსები იყვნენ. მიწაზე დააბიჯებდნენ, მაგრამ ჭვრეტითა და ღვთაებრივი ტრფიალებით ზეცაში იმყოფებოდნენ.
ჰოი, მონაზვნობავ, რა დიდებული ხარ! როცა ამქვეყნიურ აურზაურს განშორებული ადამიანი დამშვიდდება და გაწაფული მოძღვრის წინამძღოლობითა და ზედამხედველობით მონაზონი ხდება, მაშინ ის მონაზვნობის შინაგან დიდებას მიეახლება.
ჩვენი ბრძოლა უფლებათა, მთავრობათა, ბნელ და უბოროტეს ძალთა (ეფეს. 6, 12), ძალზე გამოცდილ ლეგიონთა, ხორცისა და ვნებათა სამყაროს წინააღმდეგაა მიმართული. ეს ჭრილობებს ჰგავს, რომლებიც საშინლად გვტკივა და მათ განსაკურნებლად ხერხი, დრო, მოთმინება და გულმოდგინებაა საჭირო.
ნახეთ, როგორი იყო წმინდა მამების მოღვაწეობის პირველი წლები! გულგრილობით, შემაძრწუნებელი იმედგაცრუებითა და მრავალი გამანადგურებელი განსაცდელით იტანჯებოდნენ. მოთმინება მტკიცედ შეინარჩუნეს, თავის იძულება არ შეუწყვეტიათ და ისინი მადლმა მოიხილა იმის შესაბამისად, რაც მანამდე დაითმინეს.
3. მამა ეფრემი სწერს მონაზვნებს ქალწულებრივი ცხოვრების შესახებ:
ქალწულებრივი ცხოვრება ჰგავს ნავს, რომელიც მუდამ განუწყვეტელი და ძლიერი ქარიშხლის წინააღმდეგ იბრძვის, ნავსაყუდელს ვერ პოულობს და ტალღებისგან მუდმივად ირყევა. იმის გამო, რომ ქალწული საკუთარ თავში ხორციელი აზროვნების ალს ატარებს, დროებითი ზავიც კი დაუშვებელია, იარაღით ხელში გამუდმებული ბრძოლაა საჭირო.
მაშინ, როცა გათხოვილი ქალი ქარიშხლის ამოვარდნისთანავე ნავსაყუდელს ანუ ცოლქმრულ კავშირს მიაშურებს და საფრთხეს ამით აარიდებს თავს, ქალწული მოვალეა არაფრად ჩააგდოს გრიგალი, ღია ზღვაში გავიდეს, სულის ხომალდის საჭეს მაგრად ჩაეჭიდოს და ხორცის გაშმაგებულ ტალღებს შეებრძოლოს; გამუდმებით უხმოს იესოს, სანამ უფალი არ მოვა საშველად და ზღვას არ შერისხავს სიტყვებით: „დადუმდი, დაეყუდე!” (მარკ. 4, 39)
ჰოი, რარიგ ამაღლებულია სიწმინდე! როგორ ბრწყინავს მისი ნათელი სამოსელი და რა უდიდესი კადნიერება აქვს, რადგან ადამიანს არა მარტო ანგელოზებს ამსგავსებს, არამედ უფრო მაღლაც კი აჰყავს.
ანგელოზები უშრომლად არიან უბიწონი, რადგან ეს მათი ბუნებაა, ქალწული კი ბუნებაზე აღმატებულ გზას ადგება; არა მარტო იმისთვის იღვწის, რომ ბუნებას სხვა მიმართულება მისცეს, არამედ მთელი ცხოვრების მანძილზე მუდმივად იბრძვის და ძალისხმევას არ იშურებს საშინელი დემონების წინააღმდეგ; დემონები საზარელ კბილებს აღრჭიალებენ, რომ ის უფლისკენ მიმავალ გზას ააცდინონ, ანუ ქრისტეს წმინდა სასძლო ღვთის სიყვარულს განაშორონ და ვნებიანი ტკბობის წუმპის მთქვლეფავი ღორის მსგავს პირუტყვად აქციონ.
შვილებო, დაე, გავისარჯოთ, ვიღვაწოთ; დაე, ვისწრაფოთ უმაღლესი მოწოდების ჯილდოს მოსაპოვებლად; ღვაწლისდამდებელი ქრისტე ჩვენ გვერდითაა, თითოეულის ბრძოლას თანაგრძნობით ადევნებს თვალყურს, რომ როცა გაცხადდება, მასთან მსგავსებით დავტკბეთ (1 იოან. 3, 2), როგორც წარმართთა მოციქულმა პავლემ დაწერა: „რაჟამს ქრისტე გამოცხადნეს, ცხოვრება იგი ჩუენი, მაშინ თქუენცა მის თანა გამოსცხადნეთ დიდებით" (კოლ. 3, 4).
ქალიშვილები საყვარელ მშობლებს, დაძმას და ნათესავებს ტოვებენ, მოკვდავ ქმარს ქორწინებით უკავშირდებიან და მის სისუსტეებს, ჭირვეულობას, ვნებებს, ხანდახან ცემას და შეურაცხყოფასაც ითმენენ – თუკი ასეთი შეხვდათ – და არ შორდებიან მას ქორწინების საიდუმლოს, მატერიალური უზრუნველყოფის ან ხორციელი გულისთქმის დაკმაყოფილების გამო.
თქვენ უხრწნელი სიძის – ქრისტეს სასძლონი ხდებით, სულიერი ქორწინებით ქრისტესთან შეერთებისთვის მშობლებს და ამაო სოფლის ყოველგვარ სიკეთეს ტოვებთ. სიყვარულით მიჰყვებით იესოს, რომელმაც თქვენთვის ჯვარი და სიკვდილი დაითმინა და ენით აღუწერელი მზითევი, ცათა სასუფეველი გაჩუქათ; გლახაკებსა და ბიწიერებს დედოფლის გვირგვინი დაგადგათ, რომ ზეცაში იმპერატორებზე აღმატებული დიდება და მხიარულება მოიპოვოთ.
რამდენად განსაკუთრებულია ქალწულების მადლი და როგორ აღემატება ქრისტესთან სულიერი ქორწინების საიდუმლო ხორციელ ქორწინებას! და ეს იმიტომ, რომ სიძე ზეციერი, უბიწო, მარადიული ღმერთია!
თუ ჩვეულებრივი ქორწინებისას ქალი მოთმინების გმირად გამოჩნდება, როცა იტანს ცოლქმრული ცხოვრების ჭირს, მწუხარებას, სირთულეებს, მეუღლის მხრიდან შეურაცხყოფას, ვნებებსა და ცემას, შვილების აღზრდისა და მათზე ზრუნვის სიძნელეებს, რაც ადამიანურ ძალებს აღემატება, მაშინ, ჰოი, რა სასჯელს დავიმსახურებთ ჩვენ, თუ მოთმინებას, თავის იძულებას, მორჩილებასა და ყველაფერს, რასაც უტკბესი იესოს უღელი მოითხოვს, გათხოვილ ქალზე მეტად არ გამოვიჩენთ! ამრიგად, მოვალენი ვართ ვაჩვენოთ ჩვენი აღმატებული მოწოდების, მომავალი საუკუნო ზეციური მონაგებისა და ჯილდოების ღირსი მოქალაქეობა.
დავმდაბლდეთ და სიძეს – ქრისტეს შევღაღადოთ: „ჩემი გლახაკი სულის სიძეო, სულელი ქალწულების მსგავსად ნუ დაგვიხშობ შენი ზეციური სასძლოს კარს, არამედ ღირსგვყავ, რომ ჩვენს ლამპრებს ჭარბად ჰქონდეს კეთილი საქმეების, სიყვარულის, სიმდაბლის, სინანულის, ცრემლის, მორჩილების, მოთმინების, სიწმინდის, გულისხმისყოფისა და სხვა სათნოებების ზეთი, რომელიც შენს მოსვლამდე ჩაუქრობლად შეინახავს სინათლეს; რათა ზეციურ ქორწილში მთელი კრებულით შევიდეთ, შენი მადლის ბრწყინვალე და მოელვარე სამოსით შენთან ერთად მოზეიმენი და მოხარულნი უკუნითი უკუნისამდე. ამინ. იყავნ".
4. მამა ეფრემი სწერს მონაზვნებს:
ჩემო კურთხეულო შვილებო, გააცნობიერეთ უფლის მიერ მომადლებული ნიჭი – გახდეთ მისი ძის სასძლოები. ამიტომ განუზომელი სიმდაბლით მოდით, მიუძღვენით სული ტკბილ იესოს და გულწრფელი სიყვარულით დადეთ წმინდა აღთქმა, რომ სიკვდილამდე მისი სიყვარულის ერთგულნი დარჩებით.
გისურვებთ, სანთელივით დადნეთ იესოს მსახურებაში და თქვენმა საქმეებმა საკმეველივით აფრქვიოს კეთილსურნელება, რომ უფალმა მათი სულიერი სურნელი შეიგრძნოს.
ამგვარი თავის მიძღვნა [უფლისთვის] ღვარძლიან ეშმაკს გააშმაგებს და თქვენ წინააღმდეგ ბრძოლაში ჩააბამს. ოღონდ ნუ შეშინდებით, რადგან შემწედ საყვარელი იესო გეყოლებათ. გამხნევდით და ნუ გეშინიათ: უფალი უხილავი ხელით შემუსრავს უხილავ მტრებს.
ღვთისა და წინამძღვრების მიმართ რკინისებური რწმენა და სრული მორჩილება გქონდეთ და ღვთის შეწევნა და მათი ლოცვა-კურთხევა სასწაულებრივად დაგიფარავთ.
5. დამწყებ მონაზონს:
დედაზე მეტად თქვენი სიძე – ქრისტე შეიყვარეთ, რომ ზეცაში ნეტარებდეთ. ნუ იზრუნებთ რაიმე მიწიერზე, მხოლოდ იმაზე იფიქრეთ, როგორ სათნოეყოთ უმშვენიერეს სიძეს – ქრისტეს. რადგან სულიერი ქორწინება საუკუნოდ გასტანს, ხოლო ამქვეყნიური, საერო, ცოტა ხანს გაგრძელდება, შემდეგ კი ცხოვრების სატანჯველი, წვალება და შრომა დაიწყება.
ვინც მონაზვნურ ცხოვრებაში გაირჯება, ყველაფრისთვის უხვ და მარადიულ სასყიდელს მიიღებს, თუმცა მშობლების, დაძმების და სხვათა დატოვებისთვის ამქვეყნადაც ასწილად მოგვეგება. იესო ქრისტესმიერ კრებულს' შეგვძენს, სადაც სიყვარული სულიერია, სიყვარულის მიზანი კი ჩვენს სულიერ წინსვლაში შეწევნაა; ხოლო ხორციელს მხოლოდ ფიზიკური და ამაო უყვარს.
საერო ცხოვრებაში შრომა და ტანჯვა ამაოა, მონაზვნურ ყოფაში კი ეს ღმერთის მოპოვებაში გვეხმარება.
ოჰ, რა მშვენიერია, როცა კრებულში სიყვარულია, როცა კრებული ერთი სულია ბევრ სხეულში! ჭეშმარიტად ზეციური ცხოვრებით ცხოვრობენ, მაგრამ დროდადრო ღმერთი უშვებს შემთხვევას, რომელსაც შფოთი და გულგრილობა მოაქვს. ეს ჩვენი სიკეთისთვის ხდება, რათა გამოვიწვრთნათ და ჩვენი სათნოება ან უძლურება გამოჩნდეს. ამიტომ სულიერი კანონი გვეუბნება: ხან სიხარული, ხან გლოვა; ხან ზამთარი, ხან ზაფხული; ხან ომი, ხან მშვიდობა. ყოვლისმცოდნე ღმერთმა სულიერი გზა ასე განსაზღვრა.
6. სულიერ შვილს, მომავალ მონაზონს:
„მესმა ზეცით ხმაი... და ხმაი იგი... ვითარცა მეათძალეთაი, რომელნი სცემდეს ათძალთა მათთა და გალობდეს გალობასა ახალსა წინაშე საყდრისა... და ვერვინ შემძლებელ იყო ცნობად გალობისა მის... ესენი არიან, რომელნიიგი დედათა თანა არა შეიგინნეს, რამეთუ ქალწულ არიან... რომელნი შეუდგენ კრავსა მას, სადაცა ვიდოდის“ (გამოცხ. 14, 2-4).
სასიამოვნო ამბავი შევიტყვე. ეს მადლის ჟამს ნიშნავს; უმშვენიერესი და უტკბესი იესოს სასძლოები ხდებით, იმ სულების სიძისა, რომელთაც სხვა სიყვარულს ის არჩიეს, ვინც მათთვის ყოვლადწმიდა სისხლი დაღვარა!
ოჰ, ჩვენო კურთხეულო დაო, რა მშვენიერი არჩევანია ღვთის ძესთან უკუნითი უკუნისამდე [სულიერი] ქორწინება. მას თავისი სასძლო უსაზღვრო სიყვარულით უყვარს და ენით გამოუთქმელ საქორწილო სრა-სასახლეს უმზადებს ზეცაში; იქ, სადაც სიძის უტკბეს და მომხიბლავ სახეს უკუნითი უკუნისამდე უცქერს, რომელიც თავის სასძლოს – სულს სულიერი ამბროზიის მსგავსად ზეციური ნეტარების სიტკბოებით აღავსებს! კაცობრივ გონებას ანარეკლის სახითაც კი არ ძალუძს იმ სიკეთის გადმოცემა, რომელიც სულს ელის.
და თუ ახლა ზეციური ნეტარების უშრეტი წყაროს ერთი წვეთიც კი სულს ღვთიური სიტკბოებით აღავსებს, რაღა იქნება მაშინ, როცა ღვთის მოწყალება სულს ამ წყაროსთან მოუხმობს და ნებას დართავს თავისუფლად, განუწყვეტლივ, რამდენსაც მოისურვებს, შესვას!
ჰოი, უფალო ჩემო, იესო, შენი სიყვარულით დამატკბე და შენზე დაწინდულ სულს ზეციური სასძლოს მშვენიერების ანარეკლი უჩვენე, რომ უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე მოგყვებოდეს, სანამ ჭეშმარიტების ნამდვილ სურათს იხილავს! ამინ. იყავნ, ჩემო იესო.
ჰოი, დაუშრეტელო ოკეანევ, ჰოი, სიყვარულო ღვთისა, ვინ იგემა შენი წყლისგან და ვინ შეძლო შენი მშვენიერების სიღრმეზე საუბარი?! ჰოი, გამოუთქმელო მშვენიერებავ, ვინ იხილა შენი ღვთაებრივი სახე და არ დადუმდა, რადგან სიყვარულის ცრემლების შეკავება ვეღარ შეძლო!
დიდია ჩვენი სიხარული, რადგან ქრისტესმიერ კრებულს კიდევ ერთი სული ემატება. უფლის სიყვარულით გაერთიანებულნი – ყველა, როგორც ერთი – უმშვენიერეს სიძეს, ქრისტეს ერთგულად შევუდგეთ. ყოველმა ჩვენგანმა თავისი ჯვარი მოთმინებით იტვირთოს, ვიდრე იესო სიხარულის ანგელოზს მოგვივლენს, რომელიც თითოეულ სულს უმშვენიერეს სასძლოში, საუკუნო ქორწილის გამოუთქმელ სიხარულში შეუძღვება!
როცა ღვთისთვის სათნო იქნება თქვენ მიერ ანგელოზებრივი სქემის მიღება, გახსოვდეთ, რომ ეშმაკი ათასნაირი გულისსიტყვით შეგაწუხებთ და ამის გამო დაგჭირდებათ, ვინმემ სულიერი გამოცდილება გაგიზიაროთ. გულისსიტყვების გულწრფელად აღიარება ნუ შეგრცხვებათ, ნურაფერს დამალავთ და დიდ შეწევნას მიიღებთ.
7. სულიერი შვილისადმი:
ჩემო გოგონა, გისურვებ უფალმა ღვთის მხურვალე სიყვარული მოგმადლოს, ერთიანად აღენთო და მონაზვნური ცხოვრების ნეტარ, ანგელოზებრივ გზაზე სიხარულით იარო. სული, რომელიც ამ გზას ღირსეულად გაივლის, ქრისტეს სასძლო გახდება, ანგელოზებზე უმეტეს ბრწყინვალებას შეიძენს, რადგან ადამიანის სული ღვთის ხატად და მსგავსადაა შექმნილი.
ჩემო გოგონა, ნურასოდეს გაცვლი ზეციერ სიძეს ხორციელ ადამიანზე, შემოქმედს – მიწიერ ქმნილებაზე, ღვთაებრივ ბუნებას – ადამიანურ ბუნებაზე. არსებობს განა უფრო აღმატებული ბედნიერება – ადამიანს სულის სიძედ სიცოცხლეშივე ძე ღვთისა ჰყავდეს?! ის მას ანგელოზებრივ ქალწულებას საუკუნოდ შეუნარჩუნებს და ზეცაში, ანგელოზებრივ საშვებელთა ღვთაებრივ სამკვიდრებელში მარადიულ ცხოვრებას მიჰმადლებს.
განა სხვას რას აკეთებენ გოგონები, როცა მშობლებს, დაძმებს ტოვებენ და თხოვდებიან? ასევე იქცევა ის, ვინც მონაზონი ხდება. მაშასადამე, მონაზვნობას შემდგარნი გათხოვილებზე აღმატებულ მსხვერპლს არ გაიღებენ, მხოლოდ ერთშია განსხვავება: პირველნი ვნებიან და უძლურ, მიწიერ ადამიანს მიჰყვებიან, ხოლო მეორენი ზეციერ სიძეზე – წმინდა და უვნებო ღმერთზე ქორწინდებიან. ის ქალიშვილები და ყმაწვილები, რომლებიც ქრისტესთვის მონაზვნურ ცხოვრებას ირჩევენ, რამდენად უფრო მოგებულნი არიან აქ, ამ სოფელში, და იქაც – ზეცაში საუკუნოდ!
ადამიანს, რომელსაც მონაზვნობა სურს, ეშმაკი მრავალ დაბრკოლებას შეუქმნის, რომ მონაზონი არ გახდეს. ბოროტს მისი ერში დატოვება უნდა, რათა ცოდვაში უფრო იოლად ჩაითრიოს. ამიტომ, ჩემო გოგონა, ეშმაკის ხრიკები გაითვალისწინე, ბრძნულად მოიქეცი და როცა ახლოს არ ვიქნები, გულისსიტყვები თუ განსაცდელები იღუმენიასთან გულწრფელად აღიარე, ის კი ღვთიური განათლებით ძალიან შეგეწევა.
მუდმივად იმეორე იესოს ლოცვა, რადგან ეს ყველაფერში დაგეხმარება, ყოველგვარ დაბრკოლებას განაქარვებს და წმინდა მიზანს მიაღწევ. საკუთარ თავს გაუფრთხილდი, ყოველგვარი ხორციელი შეგინებისგან წმინდად დაიცავი იგი, რადგან ზეციერ სიძეს ყველაზე მეტად ადამიანის ხორციელი და სულიერი სიწმინდე უყვარს.
ჩემო გოგონა, გისურვებ, უფალი შეიყვარო, უფალმა იესომ კი შენ შეგიყვაროს და საუკუნოდ შენი სულის საყვარელ სიძედ იქცეს. ამინ.
8. სხვა სულიერი შვილისადმი:
ჩემო პატარა... ჩვენი ღვთისმშობლის წილხვედრი წმინდა მთიდან მამობრივ მოკითხვას გითვლი. თან ლოცვა-კურთხევის ლამაზ თაიგულსაც გიგზავნი ქალწულების გზაზე შენს განსამტკიცებლად.
ყოველი ადამიანი მარტოდმარტო შეხვდება სიკვდილის საშინელ წამს და მისი ერთადერთი შემწე სიმდაბლის საქმეები იქნება.
ერს განშორებული მონაზვნის ანაფორაზე მდაბალი განა რა არის? სოფლის სიხარულს მოცილებული მონაზონი საკუთარ ცოდვებს დასტირის, რათა სულმა მშვიდი სინდისისგან შობილი ნამდვილი სიხარული იპოვოს.
მონაზვნური ცხოვრება ძალიან ლამაზი და ტკბილია. ოღონდ, საუბედუროდ, ჩვენი უძლურება და ვნებები ხანდახან მას რთულად წარმოგვიდგენენ.
რაც უფრო მეტად შეიმეცნებს და შეიგრძნობს ღმერთს ადამიანი, მით უფრო მიმზიდველად ხედავს მონაზვნურ ცხოვრებას, რადგან ზეციურ მადლსა და უფლის ტკბილ სიყვარულს განიცდის და იგემებს.
ამ ღვთიური და ზეციური ნიჭის მომცემელს ეს ქვეყანა უგულებელყოფს, რის გამოც სოფელი უბედური და ცოდვისგან კეთროვანია. ანგელოზებს კი, რომლებიც უფალს ჭვრეტენ, რარიგ უყვართ და ემსახურებიან მას! ასეთი ჭვრეტისა და სიყვარულის თანაზიარია მონაზონიც, რომელიც შეიგრძნობს უფალს. ხოლო „სოფელმან იგი ვერ იცნა“ (იოან. 1, 10) და ამიტომ გული ჭირითა და მწუხარებით აქვს სავსე.
რაც უფრო უახლოვდება, განიცდის და ჭვრეტს თავისი სულის სიძეს მონაზონი, მით უფრო მშვენიერი ხდება მისი შინაგანი სამყარო. სულის თვალით ხედავს, სულიერი გრძნობით განიცდის და ამიტომ გრძნობს ასე კარგად თავს! ამაო და მაცდური სოფლის სიხარულსა და სიამოვნებას გლოვობს, საწყალი ადამიანები ებრალება, რომლებიც ამას ემყარებიან, ამაზე არიან დამოკიდებულნი, ბოლოს კი უსაშველოდ გამწარდებიან.
შენ კი, ჩემო კარგო შვილო, გისურვებ ცისა და ქვეყნის ღმერთმა თავისი ღვთაებრივი გულით გაკურთხოს, ხოლო ბოლოს რას მოგმადლებს, მეც არ ვიცი.
9. სულიერ შვილს:
შვილო, მივიღე შენი წერილი-აღსარება. ვმადლობ სახიერ ღმერთს იმისთვის, რომ ღვთაებრივი ნათლის სხივები სულებს ისევ და ისევ განანათლებს, რათა მემკვიდრეობით მიიღონ მამობრივი ძალაუფლება, რაც სულის არსებითი საკითხია; ვგულისხმობ გონიერი ლოცვით სულის ღმერთთან ურთიერთობას.
ღმერთი უსაზღვრო გონია, ადამიანური გონება კი შეზღუდულია. როცა ადამიანის პატარა გონება გონიერი ლოცვით უსაზღვრო გონებას – ღმერთს – უერთდება, ის ღვთაებრივ და ნეტარ ენერგიას ეზიარება და თვითონაც ნეტარი ხდება. ამის გამო კაცი გამოუთქმელ სიხარულს, სიტკბოებასა და მხიარულებას შეიგრძნობს, უტკბესი ცრემლები კი მის სულს ათბობს და ღვთაებრივი ნუგეშით აღავსებს.
ლოცვა ქრისტიანის მტკიცე იარაღია, განსაკუთრებით მონაზვნისა, ვინც ღვთიური მხედრობის მებრძოლის ტიტულს ატარებს და სოფლის, ხორცისა და ეშმაკის წინააღმდეგ უთანასწორო ბრძოლის სახელოვანი დროშა ფიცით აღუმართავს. უჩინარ გმირებად ვართ მოწოდებულნი, ხილულნი მხოლოდ დაუძინებელი თვალისთვის, რომელსაც ღმერთი ჰქვია.
„უკუეთუ გნებავს, რათა სრულ იყო, წარვედ და განყიდე მონაგები შენი და მიეც გლახაკთა და გაქუნდეს საუნჯე ცათა შინა და მოვედ და შემომიდეგ მე“ (მათ. 19, 21). გოლგოთის აღმართზე გამომყევი, რომ ერთად ვეცვათ ჯვარს, ერთად შევვედროთ სული, ერთად აღვდგეთ და ერთად ვიცოცხლოთ.
„რომელსა ჰნებავს შემოდგომად ჩემდა, უარყავნ თავი თვისი და აღიღენ ჯუარი თვისი (მათ. 16, 24) ყოველდღიურად. დაე, ვისაც ვუყვარვარ, შემომიდგეს, რადგან ყველაფერი ნაგევია. „ყოველივე სიზმარისა უმაცთურეს არს... არა დაადგრების სიმდიდრე, არცა თანაწარყუების დიდება, რამეთუ მოიწია სიკუდილი, და ესე ყოველი მყის იავარყო“.
შვილო, დაე, სიკვდილის დაფარული ჟამი, ღვთის საშინელი სამსჯავრო, ცოდვილთა სატანჯველი, სამოთხის საუკუნო შვება მდუმარებისას განსჯისთვის გქონდეს გულში. შენი ცხონება ამაზეა დამოკიდებული.
თუ ვინმე სოფელს განეშორება, მის სიმყრალეს შეიცნობს; ხოლო ერში მოხეტიალეს ამქვეყნიურ გულისთქმათა და სიამოვნებათა ძონძები, როგორც დიდების სამოსელი, ისე შეუმოსავს.
ღვთისმეტყველებას, ჭეშმარიტ ღვთისმეტყველებას უნივერსიტეტებში ვერ დაეუფლები. ეს მხოლოდ სოფლის უგულებელყოფით, შფოთისა და ერის ორომტრიალისგან განშორებით, მშვიდ და მყუდრო ადგილზე მოღვაწეობითა და ლოცვის წეს-განგებითაა შესაძლებელი. ხოლო როცა ადამიანი გონებას განიწმენდს და ხორცის აღძვრისგან გათავისუფლდება, ის ჭეშმარიტი ღვთისმეტყველების ნათელს – თვითშემეცნებას მოიპოვებს. „თუ კაცი ღვთისმეტყველია, კარგად ლოცულობს და თუ კარგად ლოცულობს – ღვთისმეტყველია““.
მდუმარებაში გონება მშვიდდება. მიწიერი გულისსიტყვებისგან თავისუფალი გონება საკუთარ თავს ბუნებრივად უბრუნდება. საკუთარი თავიდან კი ლოცვით – „უფალო იესო ქრისტე, შემიწყალე მე“ – ღვთისკენ მიიქცევა.
უფლის სახლში მისვლა და დამკვიდრება გაცილებით უფრო საამოა, ვიდრე ცოდვილთა სოფელში ცხოვრება (ფსალმ. 83, 10), სადაც ხორცის თაყვანისცემის საცდურია და ჯოჯოხეთი დიდ ნადავლს მოიხვეჭს.
შვილო, სოფლის სიყვარული ღვთის მტრობაა. ღმერთი თუ გიყვარს და გსურს მას სრულყოფილად და ნაყოფიერად ემსახურო, დიდი ქალაქის უსულო შენობები მიატოვე და საყვარელ და სასურველ უფლის სამკვიდრებელში მოდი, სადაც მეცნიერებათა მეცნიერებას, ეშმაკზე, სოფელსა და საკუთარ თავზე გამარჯვების ხელოვნებას ისწავლი. ეს არის საუკუნო ჯილდოებისა და ადგილებისთვის შეუპოვარი ბრძოლის მეცნიერება.
10. სულიერი შვილისადმი:
„ჰოი, სიღრმე სიმდიდრისა და სიბრძნისა და მეცნიერებისა ღმრთისა!“ (რომ. 11, 33) – ღაღადყო პავლე მოციქულმა, როცა ღვთაებრივი ნათლის ჭვრეტამ მოიცვა და ღვთისადმი სიყვარულით ანთებული საკუთარი გული იხილა.
რა არის ღმერთზე უტკბესი! განა ამაო არაა ყოველივე კაცობრივი? განა საფლავის მიწა არ ფარავს ყველაფერს? სად არის ახალგაზრდობა, სად არის მშვენიერება, სად არის დიდება და სიმდიდრე? განა ყოველივე მტვრად და ნაცრად არ იქცევა? ვინ იყო მეფე და ვინ მეომარი, ვინ მდიდარი და ვინ გლახაკი? განა მხოლოდ ძვლებს არ ვხედავთ? სად გაქრა მეფეთა სასახლეები, მდიდართა ფუფუნება, გემოთმოყვარეთა მდიდრული ნადიმი და ლხინი? სად არის უზნეოთა სიამოვნებით განცხრომა? განა მატლმა და სიმყრალემ არ შთანთქა ისინი? ჭეშმარიტად „ამაოება ამაოებათა, ყოველივე ამაო!" (ეკლ. 1, 2).
ამას ფილოსოფიურად მივუდგეთ; თავი ვაიძულოთ, რომ მთელი გულით შევიყვაროთ სახელოვანი ქალწულების უბიწო და წმინდა გზა, რომ ხორცთან გაყრის შემდეგ ზეცაში აღმავალი სული ქალწულების სილამაზით და მშვენიერებით შეიმკოს და იესომ – უბიწო სულთა სიძემ – შეიყვაროს.
შვილო, კეთილად იღვაწე. მუდამ გახსოვდეს იესოს წმინდა სახელი. იმ გზაზე, რომელზეც მიაბიჯებ, თავდახრილმა ჩურჩულით თქვი, ან გონებაში იმეორე: „უფალო იესო ქრისტე, შემიწყალე მე“. გახსოვდეს, რომ სიკვდილის ჟამი უცნობია, ოხვრით ამბობდე: „ოჰ, სად მომისწრებს სიკვდილი? მზად ვიქნები? ქრისტესთვის გაწეული მსახურება საკმარისი იქნება ჩემი ცოდვების გამოსასყიდად?“ მუდამ გახსოვდეს ღირსთა ცხოვრებები, რომ შენში მონაზვნობის სურვილი უფრო მეტად აღენთოს.
11. სხვა სულიერი შვილისადმი:
ვლოცულობ, რომ ყველაფერში ღმერთი იყოს შენი წინამძღოლი. როცა ვინმე მონასტერში მიდის, სათნოებები და ვნებები თან მიაქვს. ის მონაზვნობისთვის იმიტომ არის მოწოდებული, რომ სათნოებები გაამრავლოს და ვნებები ამოძირკვოს. ვნებების ამოძირკვისას მათი სიძლიერის თუ სიმრავლის შესაბამის სიძნელეებს აწყდება. მიზნის მისაღწევად საჭიროა თავის უარყოფა, მიზანი კი ცოდვის სამარცხვინო ვნებათაგან გათავისუფლებაა.
ოპერაციის დროს არავინ მხიარულობს, არამედ ტკივილს განიცდის, მაგრამ გონივრულად განსჯის, რომ ოპერაცია და ტკივილი სულის სიჯანსაღეს შესძენს.
მონაზვნურ გზაზე მადლის სიტკბო ვნებათა სიმწარესთან იქნება შეზავებული. ხან დღე იქნება, ხან ღამე; ხან გაზაფხული, ხანაც ზამთარი. ასე განაჩინა ღვთის განგებულებამ ხორცისა და სულის გადარჩენა.
მონაზვნურ ცხოვრებაში სულიერი ცოდნის მატება თანდათანობით ამსუბუქებს გოლგოთის ჯაფას, რადგან კეთილი კვირინელი – ნათელი შემეცნების ნუგეში – მოდის და ვნებათა სიმძიმეს ტვირთულობს. იესოს მიმდევარი კი ვნებების მოკვდინებისკენ მსუბუქად მიაბიჯებს. ჰოი, შვილო, მას აღდგომა მოელის. თანაც რა აღდგომა! ცათა სასუფევლის განცდა! იგი ღვთის მემკვიდრეა და თანამკვიდრი ქრისტესი! მაშინ დაიწინდება სული, რომ სიკვდილის შემდეგ ქრისტეს სასძლომ შეუგინებელ საქორწილო განსასვენებელში საუკუნოდ იმხიარულოს! მაშინ საკუთარ თავს სიხარულისა და ჭვრეტის ოკეანეში მოცურავეს იხილავს. ყველა ამ სულიერ სიკეთეს კი მაშინ მოიგებს, როცა ვნებათა ამოსაძირკვად მოთმინებითა და სიმდაბლით კეთილად იღვაწებს.
შვილო, მომავალ ღვაწლში წარმატებას გისურვებ.
12. სხვა წერილი იმავე სულიერი შვილისადმი:
მთელი სულით გისურვებ, სახიერმა ღმერთმა უძლეველი საფარველით დაგიფაროს და როგორც უშეცდომო კომპასმა, შენი წმინდა დანიშნულების პოლუსამდე მიგიყვანოს. ეს კი იესოს ფერხთით მჯდომი წმინდა მარიამის მსგავსად, საკუთარი თავის ღვთისთვის მიძღვნაა. და მაშინ მოისმენ მადლის სიტყვას, რომელიც შენს გულში ამეტყველდება.
ღვთის გარდა ნურავისი გეშინია. ღმერთი გულებს გამოიკვლევს და თითოეულს საქმეთამებრ მიაგებს.
ცხონების ბრძოლით იბრძოლე. იფიქრე, რომ სიცოცხლე სარწმუნო არ არის, რომ ჩვენი მამებივით წარმავალნი, მსხემნი' და მწირნი ვართ, მოვედით, ვნახავთ და წავალთ. „რამეთუ მოიწია სიკუდილი, და ესე ყოველი მყის იავარყო"?. იბრძოლე, რომ მთელი სულით მოიძულო წარმავალი სიკეთე, ბრძენი ვაჭარივით ივაჭრე და აგარაკი შეიძინე, სადაც დაფლულია საუნჯე, ძვირფასი მარგალიტი. მიწა მოთხარე, მოძებნე ის და მადლით გამდიდრდები.
აგარაკი მონაზვნობაა და მან, ვინც ყველა თავისი ნებასურვილი, ზოგადი სიამე და თავისუფლება გაყიდა, აგარაკი შეიძინა და მიწა მოთხარა, ანუ მონაზვნობაში იშრომა, – ნუგეშინისმცემელი სულის მადლი იპოვა და ღვთის სიყვარულით და სასოებით გამდიდრდა.
მონაზვნობაზე მშვენიერი არაფერია, როცა ის ღირსი მამების მიერ დადგენილი წესის მიხედვით ხორციელდება. ვინც ნამდვილი სიხარული ჭარბად მოიპოვა, უფლისმიერ მხიარულობს ნეტარი სასოებით, რომ ღმერთთან ერთად საუკუნო ნეტარებასა და გამოუთქმელ სიხარულში იცხოვრებს!
ჰოი, სიღრმე ღვთისა! ჰოი, გამოუთქმელი და უტკბესი სიმდიდრე! თუკი, მჭევრმეტყველების მიუხედავად, პავლე მოციქულმა ვერ შეძლო გადმოეცა უბრალო სურათი, რომელიც სამოთხეში აღტაცებისას იხილა და იგრძნო, მე, უდღეური, როგორღა შევძლებ ღვთის საშვებელთა დიდებულების გადმოცემას?!
„განიცადეთ და იხილეთ, რამეთუ ტკბილ არს უფალი“ (ფსალმ. 33, 8). იესოს და ჩემო შვილო, გაფრთხილდი, სოფლის რაიმე მოჩვენებითმა სიკეთემ იესოს არ განგაშოროს. არამედ მთელი შენი სწრაფვა ზეცისკენ მიმართე, რადგან ჩვენი მოქალაქეობა ზეცაშია.
ყველაფერი უგულებელყავი, მიწად და მტვრად ჩათვალე. ამქვეყნად სარწმუნო არაფერია.
ცოდვას, როგორც ცეცხლსა და შხამიან გველს, ისე გაექეცი და ლოცვით იესოსკენ ისწრაფე, ის კი სასწაულებრივად გიხსნის. იესოსთვის ყველაფერი მსხვერპლად გაიღე, რადგან იგი ღირსია მსხვერპლად შევწიროთ ყოველგვარი სიყვარული.
13. მონაზვნური ცხოვრების მსურველებისადმი:
როგორ შევძლებ ქალწულების მიუწვდომელი სიმდიდრის შეფასებას?! ქრისტეს გვერდით რომელი თიხის ენა შეძლებს ხოტბა შეასხას ქალწულების დიდებას?!
ქალწულება ანგელოზთა სადარია. ის მიწიერ ადამიანს ქრისტესა და ღვთისმშობელს მიამსგავსებს, რადგან ორივენი ქალწულები იყვნენ. პირველქმნილი ადამიანებიც ცოდვით დაცემამდე ქალწულები იყვნენ, მცნების დარღვევის შემდეგ კი შეუღლდნენ. მაშასადამე, პირველად ქალწულება იქნა დადგენილი, ხოლო ქორწინება ურჩობის შედეგია. და ვისაც სურს სამოთხეში მყოფი პირველქმნილების სათნოებას მიაღწიოს, ქალწულებითა და სიწმინდით უნდა იცხოვროს.
ქალწულებასა და უბიწოებას ღვთის წინაშე დიდი კადნიერება აქვს. ამიტომ სიცოცხლის მსხვერპლად გაღებაც რომ გახდეს საჭირო, ქალწულება თვალისჩინივით დაიცავით. მის შესანარჩუნებლად მუდმივად იმეორეთ იესოს ლოცვა და მოერიდეთ ცოდვის მიზეზებს, თვალს გაუფრთხილდით.
14. მინდა, ახლა უფრო შეიყვარო ქრისტე, რაკი მასთან დაწინდვას დათანხმდი. ჩემო გოგონა, ნახე, როგორი სიყვარული გიჩვენა მან – ერიდან გამოგიყვანა და ახლა ერთ მყუდრო მონასტერში ლოცვითა და გალობით ცხოვრობ; რაც მთავარია, საუკუნო ცხოვრების დამკვიდრებისა და ღვთის ანგელოზებთან ერთად გალობის იმედი გაქვს! განუწყვეტლივ მადლობდე ღმერთს, რომელმაც ამდენი კურთხევა სიყვარულით მოგმადლა.
15. შვილო, სიწმინდეზე უნდა ვიზრუნოთ, რადგან იგი მონაზვნურ სულს აღანთებს, ის საუკეთესო მოწმობაა, რომ მონაზვნური მოქალაქეობა ანგელოზებრივია. სიწმინდეს სულიწმიდა მოხედავს, მასში დაემკვიდრება და მონაზონს სამოთხის განცდა დაეუფლება. ეშმაკი თავს ესხმის სიწმინდეს, ხელი რომ შეუშალოს სულიწმიდის მიერ მის მოხილვას.
ამიტომაც გვაწუხებენ, შვილო, ბოროტი გულისსიტყვები, რომ სულიწმიდის ჭურჭელი არ გავხდეთ და არ ვიგრძნოთ, რომ მონაზვნური ცხოვრება ანგელოზებრივია. მაშ ასე, მოდი, ვიბრძოლოთ, რათა ღვთის მადლით სულისა და ხორცის სიწმინდე მოვიპოვოთ.
16. სქემაში აღკვეცის დროს მადლი ზოგს დიდად მოიხილავს, ზოგს – მცირედ, თუმცა ეს მონაზვნის მომავალ ცხოვრებაზე არ მეტყველებს.
ანგელოზებრივი სქემის მადლი თავიდან ზოგმა საერთოდ ვერ იგრძნო, თუმცა შემდგომ ძალიან დიდ წარმატებას მიაღწია. სხვებთან კი საწინააღმდეგო მოხდა. მონაზვნის მიზანი გულის სიწმინდეა, საიდანაც სრული სიყვარული აღმოცენდება.
ამაზე ვიფიქროთ და ვნახოთ, გვაქვს თუ არა მოთმინება და სიმამაცე ეშმაკთან ბრძოლისთვის, წმინდა სიყვარული, განკითხვისა და ძვირისზრახვისგან თავისუფალი ენა.
მონაზონს ორი სიხარული აქვს: ერთი, როცა მონაზონი ხდება და მეორე, როცა სიკვდილს უახლოვდება. მონაზვნის ცხოვრება განა სხვა რა არის, თუ არა მუდმივი მოწამეობა? ამიტომ, სიკვდილი სიხარულია, რადგან ის ფიქრობს, რომ ტანჯვასა და ბოროტის ბრძოლას თავს დააღწევს.
ახლა, სანამ ახალგაზრდა ხარ და ვნებებს ფესვები არ გაუდგამს, თავი განიკურნე, რომ სიბერეში განსვენება პოვო. რადგან კეთილი ცხოვრება კეთილ სიბერესა და კეთილ აღსასრულს მოიტანს.
17. თუ ჩემი სიყვარული გაქვთ, გთხოვთ, ეკრძალეთ საკუთარ თავს, ნუ დაივიწყებთ მიზანს, რომლისთვისაც ერიდან გამოხვედით და რომლის მისაღწევადაც ბრძოლა გვმართებს. რა სარგებელს ვნახავთ, თუ რაიმე ამსოფლიურს მივაღწევთ და ფასდაუდებელ უკვდავ სულს დავაზარალებთ?
ჩვენი, მონაზვნების მიზანი ზეაღსვლა და ზეცაში მოქალაქეობაა. ანგელოზთა მსგავსად სიწმინდეში მცხოვრებნი უმაღლესზე ვფიქრობთ და არ შეგვფერის ყოვლადძლიერი იარაღის – ლოცვის მიტოვება და ყოველი უჯერო გულისსიტყვის წინაშე უკან დახევა.
მონაზვნის სხეული ღვთის ტაძარია და მოვალენი ვართ, ეს წმინდა ტაძარი ყოველგვარი სიწმინდით გავამშვენოთ, რომ ღვთისთვის სათნო გახდეს. ის, ვინც ამ ტაძარს შეაგინებს, უფალს დაამწუხრებს. ფრთხილად იყავით სიწმინდესთან მიმართებაში.
ანგელოზების მსგავსად, ქალწულება იმათი განსაკუთრებული ნიშანიცაა, ვინც გადაწყვიტა თავი ღვთისთვის მიეძღვნა. ეშმაკს, როგორც არაწმინდასა და ღვთისგან გაუცხოებულს, უსაზღვროდ სძულს ქალწულება, ამდენი უხამსი გულისსიტყვაც იმიტომ მოაქვს, რომ უბიწოების მშვენიერება შეაგინოს და მას ანგელოზებრივი ბრწყინვალება დააკარგვინოს.
18. წმინდა მთა, 1957 წლის ოქტომბერი
ქრისტესმიერ საყვარელო ძმაო... ღმერთმა გაკურთხოს და ცხონების უცდომელ გზაზე განგანათლოს. შენს წერილში მეკითხებოდი, უფალმა მონაზვნობისკენ მოგიწოდა თუ არა, რომ მისი მოწოდების გარეშე არაფერი მოიმოქმედო და ერში შენი მოვალეობები არ მიატოვო.
ძმაო, ვინც დაიტევს, დაიტიოს. „არა ყოველთა დაიტიონ სიტყუაი ეგე“ (მათ. 19, 11). ღვთისგან მოწოდების დამახასიათებელი ნიშნებია, როცა ადამიანი საკუთარ თავში ცოცხალ სურვილს, მოშურნეობას, მონაზვნობის მიმართ ერთგვარ ტრფიალებას გრძნობს. როცა ყველაფერ ამას საკუთარ თავში დაინახავს, დარწმუნდება, რომ ღმერთი მონაზვნობას შთააგონებს. მოწოდების მიუხედავად, ის არჩევანში სრულიად თავისუფალია. თუ ამის სურვილი აქვს, ნებაყოფლობით, იძულების გარეშე შეუძლია მიიღოს მონაზვნობა, რომელსაც ქალწულებრივი ცხოვრება ეწოდება.
ეს მოხმობა ღვთის მადლია, რომელიც ადამიანმა არ უნდა მიატოვოს და არც ჩააქროს. რადგან თუკი მას ორი-სამი წლით ერში დარჩენით უგულებელყოფს, სურვილი უეჭველად ჩაქრება და ასეთი მაღალი მიზნისთვის აღარ აენთება.
საჭიროა, ამ ადამიანმა ერში ყოფნისას თავისი ფიზიკური შესაძლებლობის შესაბამისად დიაკრისით იმარხულოს, მღვიძარებაში იყოს, ილოცოს, მოწყალება გასცეს, მოერიდოს ყველაფერს, რაც გულისსიტყვის სიწმინდეს შეაგინებს, მავნე ურთიერთობებს, ქალებთან საუბრებს, რომ განმარტოებისა და განსჯის საშუალება ჰქონდეს. ეს ყველაფერი გააძლიერებს მონაზვნობის სურვილს და მისი მხურვალების შენარჩუნებას შეეწევა, სანამ მიზნის აღსრულების შესაბამისი დრო მოვა და ის გადაწყვეტილებას მიიღებს. როგორც ვთქვით, ადამიანი არჩევანში სრულიად თავისუფალია, მიუხედავად იმისა, რომ დამახასიათებელი ნიშნებით მისი მოწოდება აშკარაა.
ის, ვინც ღმერთს აღუთქვამს, რომ მონაზონი გახდება, ცხადია, მას დადებული აღთქმის შესრულება მოეთხოვება. როგორც ეკლესიის დიდი მამები ამბობენ, აღთქმის დამდები მოვალეა მონაზონი გახდეს. როცა ვინმე რაიმე აღთქმის დადებას აპირებს, კარგად უნდა დაფიქრდეს, რადგან აღთქმის უარყოფას კარგი შედეგი არ მოჰყვება. ეს ჩაითვლება ღვთის უგულებელყოფად, ვის წინაშეც აღთქმა დაიდო.
ქალწულებრივი ცხოვრება ამაღლებულია, რადგან ადამიანი საკუთარ თავს ბოლომდე უყოყმანოდ გადადებს, რომ სათნოეყოს ღმერთს და დროთა განმავლობაში საღვთო ღვაწლით უფალს მიმსგავსებული სულითა და ხორცით განიწმინდოს, ხელახლა იშვას, ქრისტეს ერთგული ახალი ადამიანი გახდეს, რომელსაც ქრისტესმიერი ცხოვრებისთვის დამახასიათებელი თვისებები ექნება, როგორც შვილებს აქვთ მშობლების ნაკვთები, რაც მათ კანონიერ შვილობაზე მიუთითებს.
ძმაო, როცა მოინდომებ, შეგიძლია წმინდა მთა მოილოცო და ყველაფერი ახლოდან ნახო, თუ ისურვებ, რამდენ ხანსაც გინდა, ჩვენთან ან ნებისმიერ სხვა ადგილას დარჩი. ჩვენს პატარა სახლს ორი მცირე სენაკი აქვს: ერთში მე ვიცხოვრებ, მეორეში – შენ და უკეთ დაინახავ, როგორ მოიქცე. ჩემი მოძღვრისგან გამოცდილების სულიერ სიტყვებს მოისმენ და ერთი სიტყვით, გონება საკმაოდ გაგინათდება – მიხვდები, რა აკეთო.
დასაწყისში ქრისტესმიერ ცხოვრებას დიდი შრომა სჭირდება და თან სხვადასხვა განსაცდელი ახლავს, მაგრამ დროთა განმავლობაში ისინი მცირდება და სულიერი ნუგეში მოდის – ღვთის მადლის მოხილვის ჟამს სულიერ ტკბობასა და სიხარულს განიცდი.
უფალი ამბობს, რომ მრავალი ჭირით ვცხონდებით, საჭიროა ჩვენი სული მოთმინებაში განმტკიცდეს და ვინც ბოლომდე დაითმენს, ის მოიპოვებს მარადიულ ცხოვრებას.
19. წმინდა მთა, 1957 წლის ნოემბერი
ჩემო ქრისტესმიერ საყვარელო ძმაო... სულიწმიდის მადლი მუდამ გფარავდეს. გუშინ შენი წერილი მივიღე. ძალიან გამიხარდა, რომ მონაზვნობის ნამდვილ არსს ჩასწვდი და კარგად ხარ. ღვთის ნებით, ჯანმრთელობა შერყეული მაქვს.
ჩემს ნათქვამში სოფლის დატოვების შესახებ იმას ვგულისხმობ, რომ თუ ადამიანი ერში რჩება და ორი-სამი წელი აყოვნებს, გულგრილი ხდება და ამის შემდეგ ძალღონეს კარგავს მონაზვნობისთვის. თუ მიზნის მიღწევაში უდებებას გამოვიჩენთ, ეს მხურვალე მადლი დაგვშორდება.
„ეკალსა და კუროსთავსა აღმოგიცენებდეს შენ“, – ამბობს წმინდა წერილი (დაბ. 3, 18). ამრიგად, ეკალი და კუროსთავი, ანუ ვნებები და ცუდი ჩვევები, გულის ნიადაგზე აღმოცენდება. მათი ეკლიანი ფესვები მრავალი შრომით, ოფლითა და ცრემლით ამოიძირკვება, რომ გულის ნიადაგი განიწმინდოს და იქ თესლი – ღვთის სიტყვა – დაითესოს.
„უფალო იესო ქრისტე, შემიწყალე მე“. წმინდა მამათა აზრით, ლოცვა არის თესლი, რომელიც დამწყები მონაზვნის გულში ჩაითესება. თავიდან, სანამ აღმოცენდება, გაიზრდება, მოიმკება და პურს – ცხოვრების პურს მოგვცემს, ის დიდ შრომასა და ბრძოლას მოითხოვს. ეს პური თესლის ნაყოფია, ლოცვის სიტკბოება და ქრისტეს სიყვარულია, რომელსაც მონაზონი იგემებს. იგი ცოცხალი წყალია, რომელიც გულს მორწყავს, გააგრილებს და ააყვავებს. ეს კი მე, უდებს, არ მაბადია.
„დედაკაცო... მოვალს ჟამი... ოდეს ჭეშმარიტნი თაყუანისმცემელნი თაყუანისსცემდენ მამასა სულითა და ჭეშმარიტებითა“ (იოან. 4, 21-23). რა მშვენივრად განმარტავს უფალი გონიერ ლოცვას!
ერში მყოფმა, როგორც შეგიძლია, იბრძოლე, იკითხე, ილოცე, იესოს ლოცვა იმეორე, რადგან მისი ძალა უდიდესია. მოწყალებას ესწრაფვე, უსაზღვროა მისი სიძლიერე. მეც, ერში ყოფნისას, მიზნის მისაღწევად ღვთის შეწევნა რომ მქონოდა, სიღარიბის მიუხედავად, შეძლებისდაგვარად მოწყალებას გავცემდი.
ნახე, ღმერთი მოწყალეებს როგორ ადიდებს – კორნილიოს ასისთავს უფლის ანგელოზი გამოეცხადა და უთხრა: „ლოცვანი შენნი და ქველის საქმენი შენნი აღვიდეს სახსენებელად შენდა წინაშე უფლისა“ (საქმე. 10, 4). იმავეს ეუბნება მეფეს წინასწარმეტყველი დანიელიც: „მეფე... ცოდვანი შენნი მოწყალებითა იხსნენ და უსამართლოებანი შენნი შეწყნარებითა დავრდომილთა" (დან. 4, 24).
ძმაო, დაე, წმინდა ასკეტების მსგავსად, ღვთის საშინელ სამსჯავროზე შემზარავი სიტყვისგება გვახსოვდეს – პირველად მე, უგრძნობს.
სიკვდილის ჟამს მტირალ აბბა აღათონს მონასტრის ძმებმა ჰკითხეს:
– შენც ტირი, აბბა?
– შვილებო, დამიჯერეთ, მართალია, ღვთისთვის სათნოყოფას მთელი ძალ-ღონით ვცდილობდი, მაგრამ არ ვიცი, ჩემი საქმე უფლისთვის სათნო იყო თუ არა.
აბბა ანტონი დიდიც ტიროდა.
– შენც ტირი, აბბა? – ჰკითხეს მას.
– შვილებო, მერწმუნეთ, რაც მონაზონი გავხდი, სიკვდილის შიში არ მომშორებია!
საკუთარ თავზე მეც ვფიქრობ. მცონარე და უწმინდური რა პასუხს გავცემ ღმერთს, რადგან ვნებებმა საქორწილო სამოსელი შემომაძარცვეს.
როცა წმინდა მიხეილ მალეინი ახალმოსული მონაზონი იყო, მონასტრიდან მის წასაყვანად მამა მივიდა და მისი გალობა მოისმინა: „სულო ჩემო, სააქაო წარმავალია, საიქიო მარადიული. ვხედავ საყდარზე მსაჯულს და სამსჯავროს წინ ცეცხლოვან მდინარეს, წიგნები გადაშლილა და ადამიანთა საიდუმლონი გაცხადებულა“.
ძმაო, შენს გზაზე მრავალ წინააღმდეგობას შეხვდები, მაგრამ მხნეობას ნუ დაკარგავ. მოერიდე ყველაფერს, რაც ღვთისკენ მიმავალ გზაზე დაგაბრკოლებს. ამსოფლიური სულის მქონე თანატოლებთან მეგობრობა გაწყვიტე. ნუ გეშინია: როცა ღმერთი ჩვენთანაა, ზიანს ვერავინ მოგვაყენებს.
ჩემი სენაკი ძალიან მყუდროა. როცა მოხვალ, ძალიან მოგეწონება. ვცხოვრობ უკიდურეს მდუმარებასა და უზრუნველობაში. მოძღვარმა მაკურთხა, აქვე, სიმყუდროვეში, დილაობით ცოტა რამ ვიხმიო". იშვითად მოდის ვინმე. მცირე ულუფას მარტო ვიღებ. ვცდილობ, ღვთის შეწევნით, გამუდმებით ვიმეორო იესოს ლოცვა. მარტო ვიღვიძებ. ღამისთევას მარტო ვატარებ. ამრიგად, ვისაც მდუმარებაში, უზრუნველობასა და ლოცვაში ცხოვრება სურს, აქ ძალიან მოეწონება.
გელოდები დიდი სიხარულით. ძალიან გთხოვ, წერილის მოწერა არ მოგერიდოს.
ქრისტესმიერი სიყვარულით შენთვის მლოცველი
მდაბალი მღვდელი – ეფრემი იოსებისა.
20. შვილო, თავშეკავება, მარხვა, ღამისთევა, ამქვეყნიურის უარყოფა – ის საშუალებაა, რომლითაც გულის სიწმინდეს მივაღწევთ, ხოლო გულის სიწმინდის დამახასიათებელი თვისებებიდან უმთავრესი სიყვარულია.
ამრიგად, გულის განწმენდა ჩვენი მიზანია. სიწმინდის გარეშე ღმერთს ვერ ვიხილავთ, თავს არ გვიჩვენებს. წმინდა გული თუ არ გვაქვს, როგორ შევძლებთ გავიგოთ, მივაღწიეთ თუ არა მიზანს? მივუახლოვდით თუ არა მას? პავლე მოციქული ამბობს: „სიყუარულსა არა ჰშურნ, სიყუარული არა მაღლოინ, არა განლაღნის, არა სარცხვინელ იქმნის, არა ეძიებნ თავისასა, არა განრისხნის, არად შეჰრაცხის ბოროტი, არა უხარინ სიცრუესა ზედა, არამედ უხარინ ჭეშმარიტებასა ზედა. ყოველსა თავსიდებნ, ყოველი ჰრწამნ, ყოველსა ესავნ, ყოველსა მოითმენნ. სიყუარული არასადა დავარდების" (1 კორ. 13, 4-8). პავლე მოციქულის მიერ მხურვალედ წარმოთქმული ეს მახასიათებელი ნიშნები ცხადყოფს, რამდენად წარემატება ადამიანი სიწმინდეში.
როდესაც მიწათმოქმედი ყანის გასუფთავებას იწყებს, ჯერ ქვებს და ეკლებს მოაშორებს მიწას, შემდეგ ხნავს, თესავს და ელოდება, რომ ღმერთი წვიმას, მზეს, ქარს გამოუგზავნის. ერთი მიზანი აქვს – ხორბალი მოიმკას, თავისი ნაშრომით დატკბეს.
მეზღვაური, ვაჭარი შორს მიდის, თავს ქარიშხალსა და სხვადასხვა საფრთხეში იმისთვის იგდებს, რომ უფრო გამდიდრდეს და ქონების გამრავლებით განისვენოს.
მონაზონი მშობლების, და-ძმების, ნათესავების სიშორეს ითმენს, განსვენებას იკლებს, ღამეებს ათევს, ლოცულობს, მორჩილებას აღასრულებს, გულისსიტყვებს ებრძვის. რა მიზანი აქვს? გულის სიწმინდეს რომ მიაღწიოს და ღმერთი იხილოს! განწმენდის გარეშე ღმერთს ვერ იხილავს.
ღმერთი რა არის? ღმერთი სიყვარულია. შესაბამისად, ადამიანს, რომელიც ჭეშმარიტ, სულიერ, უმწიკვლო სიყვარულს მოკლებულია, ღვთიურის შეცნობა არ შეუძლია.
21. ჩემო გოგონა, ათასი კურთხევა მოგმადლოს უტკბესმა ჯვარცმულმა, რომელსაც ქალწულება – ანგელოზთა ქალწულების სულიერი და – ასე ძალიან უყვარს.
ზეციერი მამა ქალწულია, მისი ძე – უფალი ჩვენი იესო – ქალწული, ქრისტეს საყვარელი მოწაფე იოანე – ქალწული, მაგრამ რა ადგილი მივუჩინო ქალწულ მარიამს, ჩვენს ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელს, რომელიც მებრძოლ ქალწულთა მცველი ზღუდეა?!
ჩემო გოგონა, გისურვებ, ცხოვრებაში ეს უწმინდესი სათნოება, ანგელოზებრივი სამკაული – ქალწულება – აირჩიო.
ყოველგვარი დანაკარგის თავიდან შეძენა შესაძლებელია ქალწულების გარდა. ეს არის უწმინდესი ცხოვრება უსჯულოებათა და უხამს შეცოდებათა გარეშე. ანგელოზთა მხედრობა ხარობს, როცა თუნდაც ერთი თანამოღვაწე ემატება. საშურია ეს ადგილი. შვილო, განა შენც არ ისურვებდი ამ ადგილის დაკავებას? იმედი მაქვს, ეს მადლის საქმე შენში დიდებით გასრულდება ჯვარცმული უფლის სადიდებლად.
ჰო, შვილო, ჩვენი იესო შეიყვარე და მთელი ცხოვრების მანძილზე მხოლოდ მას ემსახურე. დაე, იესო იყოს შენი გულის სიხარული და როგორც არ უნდა მოიწადინოს ამაო სოფელმა შენი იძულება, ეს წმინდა სიყვარული მიწიერ სიამოვნებათა სიყალბეზე არასოდეს გაცვალო.
იესოს დაემოწაფე, სახარებისეული მენელსაცხებლე დედების მსგავსად, შენს მოძღვარს მრავალსასყიდლიანი ნელსაცხებელი – ქალწულებრივი სიწმინდე – მიართვი.
ყოველივე მიწიერი სიზმარივით ქრება. მუდმივად და უცვლელად ამ სოფელში არაფერი რჩება. მაშ, წარმავალი და დროებითი მარადიულზე მეტად რატომ უნდა შევიყვაროთ?
სიკვდილი ყოველ წამს გვემუქრება, რომ საიქიოში ღვთის სამსჯავროზე გაგვგზავნის. მაშ, რა დაგვრჩენია გარდა იმისა, რომ მოვემზადოთ ღვთის წინაშე კეთილი სიტყვისგებისთვის ჩვენი ცოდვების გამო!
ყოველი აზრი, რომელიც კარგი კი არა, ცოდვიანია, მოსვლისთანავე განაგდე. ჩვენი იესოს სახელი მუდამ გახსოვდეს, რადგან მისი უწმინდესი სახელი ყოველგვარ ცოდვას დაგაძლევინებს.
|
|
