სულიწმიდამ იცოდა, რომ ძნელია კაცთა მოდგმის წაყვანა სათნოებისაკენ და რომ ჩვენ სწორი ცხოვრება არ გვიზიდავს ტკბობისაკენ მიდრეკილების გამო. და როგორ მოიქცა? მოძღვრებას მელოდიის სიტკბოება შეუერთა, რათა იმასთან ერთად, რაც სმენას ნაზად ეალერსება და ატკბობს, შეუმჩნევლად მიგვეღო სიტყვათაგან სასარგებლონიც. ასე იქცევიან ბრძენი ექიმები, რომელნიც მწარე წამალს იმათ, ვისაც მისი დალევა ეზარებათ, თაფლწასმული თასით აძლევენ. მწყობრად მელოდიური ფსალმუნები ჩვენთვის შ...
მური რომ საფლავის სიმბოლოა, ამას ჩვენ იოანე მახარებელი გვასწავლის, როცა ამბობს, რომ იოსებ არიმათიელმა დასაფლავებისას მური და ალოე გამოიყენა (იოან. 19.39). შტახსი კი მურის სახეა. სურნელოვანი ნივთიერების გამოწურვისას გამოოფილი სითხე შტახსია, ხოლო დარჩენილ სქელ მასას მური ეწოდება. ამიტომაც კეთილსურნელობა ქრისტესი მისი ტანჯვის მიზეზით იფრქვევა, ვითარცა მური და ვითარცა შტახსი, რადგანაც იგი სამი დღისა და ღამის განმავლობაში უძრავად და უმოქმედოდ კი არ და...
როცა სუფრას მიუჯდები, ილოცე, როცა პურს მიირთმევ, მადლი შესწირე ღმერთს; როცა ღვინით ხორციელ უძლურებას ნუგეშს სცემ, მოიხსენე, ვინც გვაძლევს ღვინოს გულის გასახარად და უძლურებაში სანუგეშებლად. როცა ჭამას დაასრულებ, ნუ დაგავიწყდება ქველისმოქმედის მოხსენება; სამოსელის ჩაცმისას გაზარდე სიყვარული ღვთისადმი, რომელმაც ზამთრისა და ზაფხულისათვის შესაბამისი სამოსი მოგცა და სიშიშვლე დაგიფარა. როცა დღე დასრულდება, მადლობა შესწირე მას, ვინც მზე მოგვანიჭა. ხოლო ღ...
ყველა, ვინც კი მიწიერი სხეულითაა შემოსილი, სამართლიანი მსაჯულის მიერ ერთნაირად როდი განისჯება, რადგან ერთმანეთისაგან ფრიად განსხვავებული გარეგნული ვითარებანი, რომელშიც თითოეულ ჩვენგანს უხდება ცხოვრება, სასჯელსაც სხვადასხვაგვარს იწვევენ: და ის, რაც ჩვენზე არაა დამოკიდებული და ჩვენი ნების გარეშე ჩვენს გარემოში გროვდება, ან დაამძიმებს ჩვენს შეცოდებებს, ან პირიქით, შეამსუბუქებს. წარმოვიდგინოთ, რომ სამსჯავროზე მრუშობა განისჯება. მაგრამ ერთმა შესცოდა ...
ისმინე, რომელიც ასეთ შკითხვას სვამ – შენც ხომ მაშინ არ თვლი შენს მონას ერთგულად, როცა შეკრული გყავს და აიძულებ, არამედ, როცა ნებით ასრულებს შენს სურვილს. ღმერთსაც იძულებით დამორჩილებული კი არ უყვარს, არამედ, რომელიც სათნოებაში წარემატება. ხოლო სათნოებები მიიღება ნებით და არა იძულებით, და ნება ჩვენს ხელთაა, ხოლო ეს ნება არის თავისუფალი. ასე რომ, ვინც ადანაშაულებს შემოქმედს და ამბობს: რატომ არ შეგვქმნა ღმერთმა იძულებით უცოდველნიო, ის პირუტყვთა ბუნე...
ეკლესიაში დაცული დოგმატებისა და ქადაგებებისაგან ზოგიერთი მოცემულია წერილობითი მოძღვრების სახით, ხოლო ზოგიერთი მივიღეთ სამოციქულო გადმოცემით, მემკვიდრეობით საიდუმლოში. ერთსაც და მეორესაც თანაბარი ძალა აქვს კეთილმსახურებისათვის და ამას ვერავინ შეეწინააღმდეგება, თუნდაც ნაკლებად ერკვეოდეს საეკლესიო დადგენილებებში. რადგან, თუკი გავბედავთ დაუწერელ წეს–ჩვეულებათა უარყოფას, როგორც თითქოსდა ნაკლები მნიშვნელობის მქონეთ, მაშინ შეფარულად ვავნებთ სახარებას სუ...
გაიხსენე დრო, როცა უფალი ეწამა და ამ სიტყვების მნიშვნელობასაც აღმოაჩენ. საღამოს, როცა იგი ჯვარზე გაკრული დაინახეს, უფლის მოწაფეთა შორის ტირილმა დაისადგურა, ხოლო ცისკარზე – სიხარულმა, როცა აღდგომის შემდეგ ერთმანეთისაკენ გარბოდნენ, რათა ერთმანეთისთვის ეხარებინათ, რომ უფალი იხილეს. ისიც შესაძლებელია, რომ საღამო საერთოდ ამ საუკუნეს ეწოდებოდეს, რომელშიც ის, ვინც ნეტარად ტირის, ცისკრის დადგომასთან ერთად ნუგეშინისცემულ იქნება. „ნეტარ იყვნენ მგლოვარენი გ...
პირველად ბობღნით ანუ სხეულის მწყობრი მოქმედებით უნდა ვაღიაროთ უფალი, იმდენად, რამდენადაც სხეულით შევცოდეთ, რაჟამს „წარვუდგინეთ ასონი ჩვენნი მონებად“ ცოდვასა და უშჯულოებას (რომ. 6, 19). ამრიგად, სხეულით ვაღიაროთ და იგივე გამოვიყენოთ გასანადგურებლად ცოდვისა, რითაც შევცოდეთ. სძრახავდი? – აკურთხე! მევახშეობდი? – გაეცი! თვრებოდი? – იმარხულე! ქედმაღლობდი? – თავი დაიმდაბლე! გშურდა? ანუგეშე! მოკალი? ტანჯვა დაითმინე! ან რაც ტანჯვის თანაბარია, აღსარებისას...
ვინც ერთხელ შეემსჭვალება დამბადებლის სურვილს და მისი მშვენიერებით დაეჩვევა გაბრწყინებას, იგი ამ სიხარულს არ შეცვლის ხორციელი ტკივილების მოწევნით. პირიქით, ის მიზეზები, რომლებიც სხვას შეაწუხებდა და შეაჭირვებდა, მას უმეტესი სიხარულის საბაბად ექცევა, როგორც თავად წმ. მოციქულ პავლეს, რომელიც სიხარულით იწყნარებდა ხორციელ უძლურებას, ჭირს, დევნულებასა და ტანჯვას და იქადოდა შეჭირვებებით (2 კორ. 12, 19). იქადოდა იმითი, რომ იყო მუდამ მშიერი, მწყურვალი, შიშ...