როდესაც დაკავებული ვართ საერო და ხორციელი საქმეებით და ამაო, ფუჭი საუბრებით, მაშინ მოსაუბრეში მრავლდება უკეთური აზრები. ხოლო, როდესაც ადამიანი სწავლობს წმიდა წერილს, ვარჯიშობს ფსალმუნებსა და გალობაში, იმყოფება მარხვასა და სიფხიზლეში, განუწყვეტლად ფიქრობს მარადისობაზე, მაშინ ცუდი აზრები მცირდება და სულ უფრო იშვიათად აწუხებს.
უფრო უკეთ რომ დავეჩვიოთ ღმერთის ხსოვნას, ამისათვის მოშურნე ქრისტიანებს გააჩნიათ განსაკუთრებული საშუალება, კერძოდ, – განუწყვეტელი განმეორება მოკლე ლოცვისა. უმეტესად ესაა – უფალო შემიწყალე! ან იესოს ლოცვა... თუკი აქამდე არ მიმართავდით მას, მოდი, დღეიდან შეუდექით ამ ლოცვის შესრულებას. დადიხარ, ზიხარ, მუშაობ, ჭამ თუ დასაძინებლად წვები, მუდამ იმეორე: უფალო იესო ქრისტე, ძეო ღვთისაო, შემიწყალე მე ცოდვილი! ხანგრძლივი განმეორების შემდეგ ეს სიტყვები ისე მი...
ეს მტრის ხიბლია, რომელშიც ამპარტავნება იმალება, და მათ სურთ დაგარწმუნონ, რომ ბოროტი აზრები ოდნავადაც ვერ გაზიანებენ, რათა ამ გზით გაგიამაყონ გული. მაგრამ შენ ეს კი ნუ მოგხიბლავს, არამედ შენი უძლურება და ცოდვები გაიხსენე და მტრის წინააღმდეგ დასახმარებლად ღვთის სახელს მოუხმე.
როდესაც ბრალდებული თვითონ მივა გამგებელთან, ამას შეიძლება მოძრაობა ეწოდოს, რამეთუ ასე იტყვიან: „მას დააბრალეს და ამიტომ მივიდა გამგებელთანო“. თუ მომჩივანი და მოსამართლე სიმართლის დადგენას გააჭიანურებენ, მაშინ ასეთი დაყოვნება, ბრალად არ ედება მას, ვინც თავის დაცვა გადაწყვიტა, იმიტომ რომ საქმის დაბოლოებას და სრულ განთავისუფლებას ელოდება. სწორედ ამაზეა ნათქვამი: „შენ კი ქუსლს უგესლავდე“ (დაბ. 3, 15), რამეთუ ქუსლი დაბოლოებას ნიშნავს. დაე, წმინდანთა ლ...
მე ადრე გითხარი, რომ ყოველი აზრი უნდა განიხილო - კარგია თუ ცუდი. ეს საშუალებას მოგცემს უკუაგდო ის, რაც შენ ახსენე; თუ საქმე კარგია, გააკეთე, ხოლო თუ არა, არ გააკეთო. თუმცა კეთილ საქმეს შფოთი რომ არ შეერიოს, აზრი, რომელიც გეუფლება, უნდა განიხილო, თუ რა მიზნით იწყებს ის საქმეს, და როდესაც მას ღვთის შიშით გამოიკვლევ, მაშინ ღმერთი არ დაგტოვებს გაურკვევლობაში; და განა შეიძლება სხვაგვარად ვიფიქროთ, როდესაც მან საკუთარი თავი დაიფიცა და თქვა: „თუ მინდოდე...
თუ მან იცის, რომ აბბა სინამდვილეში ზრუნავს მისი სულის სარგებლისთვის, მაშინ თამამად უნდა უთხრას მას: „მე აზრები მაწუხებენ, როგორ განსჯი, რა ვიღონო?“. და როგორც მზრუნველ ადამიანს ავადმყოფი შვილი ექიმთან მიჰყავს, და არა მარტო მიიყვანს, არამედ ფულსაც იხდის მისთვის, ასევე თვითონ ეს ბერი ან სიხარულით მიიყვანს მოწაფეს იმ ადამიანთან, რომელსაც სულიერი განსჯის უნარი აქვს, ან გაგზავნის მასთან. და თუ ძმამ იცის, რომ ბერი ამას ვერ იტვირთავს, მაშინ არაფერი არ უ...
სიტყვები: „ჩვენში აზრები შემოდიან“ - ნიშნავს იმას, რომ ისინი ჩვენში ითესება და ეს ჯერ არ მოგვეკითხება. მათთან დათანხმება კი იმას ნიშნავს, რომ მათ ცუდ მიმართულებას ვაძლევთ, რისთვისაც დავისჯებით. რაც შეეხება აზრების შემოშვებასა და მოკვეთას შორის სხვაობას, ის შემდეგია: მათი შემოშვება მხოლოდ იმას შეუძლია, ვისაც შეწინააღმდეგების და ბრძოლის ძალა აქვს და არ მარცხდება; ხოლო ვინც უძლურია და ამას ვერ სძლევს, არამედ აზრებს ეთანხმება, მან ღმერთს უნდა მოუხმოს...
ბოროტი აზრების წინააღმდეგ სვლა იმას გულისხმობს, რომ ბოროტი აზრისაკენ არ გადაიხარო და არ დაეთანხმო მას, არამედ უშფოთველად მიმართე ღმერთს. და იმას ნუ იტყვი, შიშის გამო ვშფოთავო, ვინძლო მართლა არ დაგეუფლოს აზრი. ნათქვამის შინაარსი შემდეგი მაგალითიდან გაიაზრე: როდესაც ვინმე რაიმე საქმის გამო სხვას უჩივის და ბრალდებული ხვდება, რომ ვერ დააკმაყოფილებს მომჩივანს, მაშინ ის მდაბლდება. ხოლო თუ მას ძლიერი მფარველი ჰყავს, თამამად მიდის მასთან, დაცვას ითხოვს დ...