ის, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია წირვის დროს მიცვალებულთა მოხსენიება, ჩანს შემდეგი შემთხვევიდან: ერთხელ წმ. თეოდოსი ჩერნიგოველის წმ. ნაწილების შემმოსველი ბერი დაიღალა და იქვე, წმ. ნაწილებთან მიიძინა. უცებ ბერს წმინდანი ეჩვენა, რომელმაც უთხრა: „მადლობელი ვარ შენი, ჩემთვის რომ დაშვრები, მაგრამ გთხოვ, წირვის აღსრულებისას ჩემი მშობლებიც მოიხსენიეო“. „როგორ შეიძლება შენ, ეპისკოპოსის ლოცვას მევედრო, როდესაც თავად წარდგომილხარ ზეციური ტრაპეზის წინაშე და ა...
დეკანოზი გრიგოლ უტრობინი ყვებოდა, რომ 1870 წელს კეთილკრძალულმა დედაკაცმა პარასკევამ ერთი ამბავი უამბო:"საუბედუროდ, მამაჩემი უეცრად, აღსარება-ზიარების გარეშე გარდაიცვალა. ვიცოდი, რომ ცოდვილი კაცი იყო, მრავალგზის სცოდავდა, განსაკუთრებით სიმთვრალის ჟამს, რასაც მისი ეს უეცარი სიკვდილი მოჰყვა. ორმოცი დღე განსაკუთრებით ვლოცულობდი მისი სულისთვის, მის სახელზე შეძლებისდაგვარად გავცემდი მოწყალებას და მოძღვრებს წირვაში, კვეთაში მოხსენებას ვთხოვდი. მეორმოცე ...
ერთმა მორწმუნემ ტაძარში ნაირ-ნაირი კერძები მიიტანა, მამა გაბრიელს (ურგებაძე) მიცვალებულისთვის პანაშვიდის გადახდა სთხოვა და მოსახსენებელი მიაწოდა, სადაც წმიდანთა მშობლების სახელები იყო ჩამოწერილი. მამა გაბრიელმა პანაშვიდი გადაუხადა, მიცვალებულები მოიხსენა, თუმცა კი არ იცოდა, ვის იხსენიებდა.მეორე დღეს მამა გაბრიელმა ამ მორწმუნეს უთხრა:-ეს რა მიყავი, ვისი სახელები მომახსენებინე, წუხელ წმიდანები მეცხადებოდნენ და მშობელთა მოხსენიებისთვის მადლობას მიხდ...
თუნდაც იგი მამა იყოს შენი, თუნდაც დედა, თუნდაც ძმა ან სხვა ვინმე – სიკვდილამდე წვალებასთან ერთობაში მხილებული, არ უნდა იქნეს მოხსენიებული წირვაზე... როგორ შეიძლება, რომ ვინც სიცოცხლეში მწვალებელთა თანაზიარი იყო და ასეთ მდგომარეობაში მიაბარეს მიწას, შეტანილ იქნეს მოსახსენიებელში მართლმადიდებელთა მღვდელმსახურებისას?
ვოლოგდის გუბერნიის ერთ ღარიბ სოფელში იყო წმიდა ნიკოლოზის სახელობის ხის ეკლესია. მაგრამ დროთა განმავლობაში ისე დაძველდა, რომ მასში ღვთისმსახურება შეუძლებელი გახდა. სოფლის მცხოვრებლებმა საერთო კრებაზე გადაწყვიტეს, ახალი ხის ტაძარი აეგოთ და ვოლოგდის მთავარეპისკოპოსის ლოცვა-კურთხევით ერთი ღვთისმოსავი მოხუცი საჭირო თანხის მოსაგროვებლად გაგზავნეს.ერთ მშვენიერ დღეს მოხუცმა მიიღო სოფლის მღვდლის ლოცვა-კურთხევა და გზას გაუდგა. ოცდაათიოდე ვერსის გავლის შემდ...
საყვარელნო! უკეთუ გნებავს მიცვალებულისა მის პატივის-ცემაი, აღასრულენ მისთვის ვედრებანი და ლოცვანი, მიეც გლახაკთა და ჭირვეულთა, დაასხი წყალი მოწყალებისა ცეცხლსა გეენიისასა, შემოჰკრიბენ გლახაკნი, არქვი სახელი მის მიცვალებულისა, აღადგინენ მრავალნი მეხვაიშნენი, და ისმენს უფალი მათსა ვედრებასა, - და ესეცა მისისა სახიერებისა და კაცთ-მოყვარებისა საქმე არს, რომელ ლოცვითა და ვედრებითა გლახაკთა, ობოლთა და ქვრივთათა ულხენს შესვენებულთა მათ, რათა უმეტესი პა...
თუკი სიცოცხლის განმავლობაში ვერ მოასწარი ყოველივე კეთილად რომ წარგემართა, რაც შენი სულის ცხონებას ეხება, მაშინ უკიდურეს შემთხვევაში აღსასრულის წინ მაინც სთხოვე შენს ახლობლებს, რომ გარდაცვალების შემდეგ მოწყალება გაიღონ შენივე მონაგებიდან (ქონებიდან) და ამგვარი კეთილი საქმეებით შემწეობა გაუწიონ შენს სულს.
ბიზანტიაში ლევ ბრძენის მეფობის დროს სამეფო ქალაქში მოღვაწეობდა წმიდა ბასილი ახალი (ხსენება ( 944) 26 მარტი/8 აპრილი) - ღვთივსათნო ბერი და უდიდესი მასწავლებელი.მის მრავალ მოწაფეთა შორის იყო ბერი გრიგოლი და ულამაზესი ქალი თეოდორა, რომელმაც თავი მთლიანად ქრისტეს სიყვარულს მიუძღვნა და საკუთარი თავის უარყოფით ემსახურებოდა ბერს. მაგრამ სულ მალე ეს ღვთივსათნო ქალი გარდაიცვალა. მისმა სიკვდილმა ძლიერ დაამწუხრა ღირსი ბასილი დიდის მოწაფეები, განსაკუთრებით კ...