თემა: ქრისტიანობა, მართლმადიდებლობა, ერესი, უფალი იესო ქრისტე, ლოცვა
ხილულად მოვლინებული მაცხოვარი.
მეექვსე საუკუნეში, ომირიტის კეთილმსახური მეფის, აბრაამის მმართველობის დროს, იუდეველებმა, რომელთაც ქრისტიანული აღმსარებლობის მიღება ებრძანათ, მოსთხოვეს მეფეს, კამათი ჩაეტარებინა იუდეველებსა და ქრისტიანებს შორის მასზედ, თუ რომელი კანონი იყო უფრო ღვთიური და სამართლიანი - ძველი აღთქმისა თუ ახლისა.
აბრაამი განარისხა ამგვარმა კადნიერებამ, მაგრამ ომირიტის მთავარეპისკოპოსის, გრიგოლის რჩევით, დათანხმდა, დაეკმაყოფილებინა მათი წადილი. პაექრობაში მონაწილეობისათვის მართლმადიდებელთა მხრიდან აირჩიეს თვით იგი - უფლის სათნო მღვდელმთავარი, ხოლო იუდეველთა კრებულიდან - ვინმე ერვანი, რჯულის დახელოვნებული მასწავლებელი, მოძღვარი და მეცნიერი კაცი, რომელსაც მრავალი რაბინი უჭერდა მხარს.
აბრაამის, ყოველთა სასულიეროთა, სამეფო სინკლიკიტისა და მთელი ხალხის თანდასწრებით ფართო საასპარეზო მოედანზე რამდენიმე დღის მანძილზე მიმდინარეობდა პაექრობა. როგორ არ ცდილობდა ერვანი ღირსეულად სიტყვის მიგებას, როგორ დახელოვნებულად არ იყენებდა ძველი აღთქმის თითოეულ სიტყვას თავის სასარგებლოდ, მაგრამ მას ყოველთვის ამარცხებდა წმიდა მთავარეპისკოპოსი. განიხილებოდა საკითხები ღმერთის სამპიროვნების შესახებ, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის შესახებ, სულიწმიდისაგან უფლის განხორციელების შესახებ, სამი დღის შემდეგ უფლის მკვდრეთით აღდგომის შესახებ - ერთი სიტყვით, ქრისტიანული სარწმუნოების ყველა საიდუმლო და წეს-ჩვეულებანი. ერვანი ყველა შემთხვევაში თავსლაფდასხმული რჩებოდა. ქრისტიანები განიხარებდნენ, იუდეველთ კი თავები ჩაექინდრათ.
სარწმუნოებრივმა დავამ რამდენიმე დღეს გასტანა. უკვე იწურებოდა პაექრობის ბოლო დღე. მღვდელმთავარმა გრიგოლმა უარყო იუდეველთა რაბინის, ერვანის ყველა მტკიცებულება-დასაბუთება და ამ დროს მხოლოდ ძველი აღთქმის ტექსტებს იყენებდა. ღამით სიზმრისეულ ჩვენებაში რაბინმა ერვანმა წმიდა მოსე წინასწარმეტყველი იხილა, რომელიც თაყვანს სცემდა უფალ იესო ქრისტეს. დიდმა წინასწარმეტყველმა უთხრა მას, რომ იგი ჭეშმარიტებას აღუდგებოდა წინ და ამიტომ ძლეულიც იქნებოდა. ღვთის წყალობით ქრისტეს სიმართლე იმარჯვებდა, მაგრამ ერვანს არაფრით არ უნდოდა ძლეულად ეღიარებინა თავი; მაშინ მან უკანასკნელი სასოწარკვეთილი ნაბიჯი გადადგა. რაკი ატყობდა, რომ საჭირო იყო რაღაც გადამწყვეტი ღონისძიების მიღება, ერვანმა ბოლოს ასეთი რამ თქვა:
-რად ვიწვალებთ თავს ამდენი უსაგნო კამათით? მე შემიძლია, შემოგთავაზოთ საქმის დასრულების ყველაზე ქმედითი საშუალება. შენ, ქრისტიანო მოძღვარო, თუ გსურს, რომ მე და ჩემმა თანააღმსარებლებმა ყოველგვარი თვალთმაქცობის გარეშე ვირწმუნოთ შენი იესო, გვიჩვენე იგი ცოცხლად; იღონე ძალა, რათა მე ვიხილო იგი და ვესაუბრო - მხოლოდ მაშინ ვირწმუნებთ, რომ ქრისტიანებმა დაგვამარცხეს...
როგორც კი მოისმინეს ერვანის სიტყვა, შეჩოჩქოლდა კრებული - ყველა სიფრთხილისკენ მოუწოდებდა, რათა რაიმე სატყუარზე არ წამოეგოთ. მაგრამ აი, წმიდა ეპისკოპოსმა მიმართა მოპაექრეს:
-ო, ერვან, შენი თხოვნა აღემატება ადამიანის ძალას, მაგრამ დიდ არს უფალი! თქვენს დასარწმუნებლად და ქრისტიანთა რწმენაში განსამტკიცებლად იყოს ასე! იგი მოიღებს წყალობას, რათა ესეც აღასრულოს: გადაჭრით მითხარ, რა გსურს ჩემგან?
-გამოსთხოვე შენს უფალს, ხილულად წარმოსდგეს შენს წინაშე! - უპასუხა ერვანმა.
-დიახ, რათა ჩვენც შევიგრძნოთ მისი აქ ყოფნა! - შიშნარევი ხმით იმეორებდა იუდეველთა კრებული, - მხოლოდ მაშინ მივიღებთ ნათლისღებას!
წმიდა მთავარეპისკოპოსმა იცოდა, რამდენად დიდი სულიერი ძალისხმევა მართებდა, მაგრამ ისიც უწყოდა, რომ „თუ გექნებათ მდოგვის მარცვლისოდენა რწმენა, უბრძანებთ ამ მთას: გადაადგილდიო, და ისიც გადაადგილდება, და არაფერი იქნება შეუძლებელი თქვენთვის“ (მათე 17, 20). წმიდა გრიგოლმა მთელი თავისი სასოება უფალს მიანდო, წამოდგა ტახტიდან და ხალხის საკრებულოდან შორიახლოს განაპირებულმა დაიწყო ლოცვა. მეფე და ყოველნი ქრისტიანნი გაკვირვებულნი იყვნენ მისი კადნიერებით უფლისადმი. ამასობაში კი მუხლებზე დაჩოქილი წმიდა მღვდელმთავარი სიმდაბლითა და ღვთისადმი უსაზღვრო სიყვარულით აღსავსე ილოცვიდა. მსმენელთა ყურს სწვდებოდა, თუ როგორ იხსენიებდა იგი სიტყვა ღმერთის განხორციელების საიდუმლოს, მის ცხოვრებას, ჯვარზე ვნებასა და დიდებით აღდგომას. ბოლოს ღვთის სათნომყოფელმა ასე შეჰღაღადა მაცხოვარს:
-გამოგვეცხადე, მეუფეო, ამ გრძნობიერად გაქვავებულსა და ბოროტებით დაბრმავებულ ადამიანების წინაშე, შენი სახელის განდიდებისათვის; დაე, ხორციელი თვალით იხილონ შენი ცხოველსმყოფელი იერსახე, რომლითაც ჩვენთვის, უტკბესო იესო, შეიმოსე ხორციელად და რა სახითაც ცად ამაღლდი, რათა გიხილონ შენ და გირწმუნონ ერთი ჭეშმარიტი ღმერთი!
როგორც კი მთავარეპისკოპოსმა დაამთავრა ლოცვა, ანაზდად აღმოსავლეთიდან ღრუბელი ამოვარდა, მეხმა იჭექა და საშინელი ძალით იძრა მიწა.
ადამიანები შიშისაგან მიწას გაერთხნენ, მაგრამ მერე, თითქოს ძილისაგან გამოერკვნენო, ერთიმეორის მიყოლებით წამოიმართნენ და აღმოსავლეთ მხარეს მიაპყრეს მზერა - ყველამ დაინახა, როგორ განიხვნა ზეცა და იქიდან მზის შარავანდედით მოცული ღრუბელი გამოჩნდა, რომელიც მიწაზე ეშვებოდა. ღრუბლის შუაგულში იდგა ყველაზე მშვენიერი ძეთაგან კაცისა - უფალი ჩვენი იესო ქრისტე. ენით უთქმელი ბრწყინვალე იერსახითა და ელვის სადარი სამოსით იგი ღრუბლებზე მოაბიჯებდა, ხალხის კრებულს მიუახლოვდა და მთავარეპისკოპოსის წინ ჰაერში გაჩერდა. მისი ღვთაებრივი მშვენიერება იპყრობდა როგორც ქრისტიანთა, ისე იუდეველთა გულებსა და მზერას.
მაგრამ მისი დიდებისა და აღმატებულების წინაშე, როგორც ოდესღაც თაბორის მთაზე, ყველანი პირქვე დაეცნენ - მეფეცა და ხალხიც. შეძრწუნებულმა იუდეველებმა გაქცევა სცადეს, მაგრამ მუხლი მოეკვეთათ - ღვთაებრივი ბრწყინვალება სწვავდა მათ, უხილავი ძალა მოძრაობის უნარს ართმევდა...
მაშინ ღვთაებრივი ძალითა და გონების ნათლით აღვსილმა წმიდა მთავარეპისკოპოსმა მოუწოდა ერვანს:
-იხილე და ირწმუნე, რომ ერთია წმიდა, ერთია ღმერთი იესო ქრისტე სადიდებელად მამისა, ამინ!
ერვანი ცოცხალმკვდარი იდგა და სიტყვის დაძვრას ვერ ახერხებდა. მაშინ უფლის ყოვლადმშვენიერი დიდებულებისაგან ისმა ხმა:
-მწყემსმთავრის ლოცვებისათვის განგკურნავთ თქვენი მამების მიერ ჯვარცმული!
ამ სიტყვების შემდეგ იუდეველები წინანდელზე მეტად ათრთოლდნენ და მიწაზე დაემხნენ. თვალები გახელილი ჰქონდათ, მაგრამ მხედველობა დაკარგეს.
ამ დროს უფლის სიახლოვეს ისევ გაისმა ხმაური და მბრწყინავი ღრუბელი მაღლა-მაღლა აიწია და აიკეცა; ბოლოს უფალი უჩინო იქმნა. ქრისტიანები კიდევ დიდხანს შეჰღაღადებდნენ მის კვალზე სავედრებელს: „უფალო შეგვიწყალე!“
წმიდა მთავარეპისკოპოსი მიწისაკენ თავდახრილი ცრემლის ღვრით აღავლენდა ლოცვებს უფლის წინაშე თავისი ხალხისათვის. ხოლო იუდეველნი, დაბრმავებულნი, დაკარგულ თვალისჩინზე მოტირალნი, ფეხებში უვარდებოდნენ და სთხოვდნენ, ქრისტე მაცხოვრის სიტყვის თანახმად, კურნება მიენიჭებინა მათთვის. ისინი იფიცებოდნენ, რომ წრფელი გულით იღებდნენ სახარებისეულ რწმენას და იმავე დღეს ყველანი - ერვანიდან მოყოლებული, ჩვილი ბავშვებით დამთავრებული - მოინათლნენ წყლითა და სულიწმიდით. ერვანმა ქრისტიანული ნათლობის სახელად ლევი მიიღო, რაბინმა ელინებმაც მიბაძეს მათ მაგალითს. მთელი ომირიტის ქვეყანა განათლდა, რამაც გაახარა არა მარტო მეფე და წმიდა მთავარეპისკოპოსები, არამედ ზეციური ანგელოზებიც.
აბრაამი განარისხა ამგვარმა კადნიერებამ, მაგრამ ომირიტის მთავარეპისკოპოსის, გრიგოლის რჩევით, დათანხმდა, დაეკმაყოფილებინა მათი წადილი. პაექრობაში მონაწილეობისათვის მართლმადიდებელთა მხრიდან აირჩიეს თვით იგი - უფლის სათნო მღვდელმთავარი, ხოლო იუდეველთა კრებულიდან - ვინმე ერვანი, რჯულის დახელოვნებული მასწავლებელი, მოძღვარი და მეცნიერი კაცი, რომელსაც მრავალი რაბინი უჭერდა მხარს.
აბრაამის, ყოველთა სასულიეროთა, სამეფო სინკლიკიტისა და მთელი ხალხის თანდასწრებით ფართო საასპარეზო მოედანზე რამდენიმე დღის მანძილზე მიმდინარეობდა პაექრობა. როგორ არ ცდილობდა ერვანი ღირსეულად სიტყვის მიგებას, როგორ დახელოვნებულად არ იყენებდა ძველი აღთქმის თითოეულ სიტყვას თავის სასარგებლოდ, მაგრამ მას ყოველთვის ამარცხებდა წმიდა მთავარეპისკოპოსი. განიხილებოდა საკითხები ღმერთის სამპიროვნების შესახებ, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის შესახებ, სულიწმიდისაგან უფლის განხორციელების შესახებ, სამი დღის შემდეგ უფლის მკვდრეთით აღდგომის შესახებ - ერთი სიტყვით, ქრისტიანული სარწმუნოების ყველა საიდუმლო და წეს-ჩვეულებანი. ერვანი ყველა შემთხვევაში თავსლაფდასხმული რჩებოდა. ქრისტიანები განიხარებდნენ, იუდეველთ კი თავები ჩაექინდრათ.
სარწმუნოებრივმა დავამ რამდენიმე დღეს გასტანა. უკვე იწურებოდა პაექრობის ბოლო დღე. მღვდელმთავარმა გრიგოლმა უარყო იუდეველთა რაბინის, ერვანის ყველა მტკიცებულება-დასაბუთება და ამ დროს მხოლოდ ძველი აღთქმის ტექსტებს იყენებდა. ღამით სიზმრისეულ ჩვენებაში რაბინმა ერვანმა წმიდა მოსე წინასწარმეტყველი იხილა, რომელიც თაყვანს სცემდა უფალ იესო ქრისტეს. დიდმა წინასწარმეტყველმა უთხრა მას, რომ იგი ჭეშმარიტებას აღუდგებოდა წინ და ამიტომ ძლეულიც იქნებოდა. ღვთის წყალობით ქრისტეს სიმართლე იმარჯვებდა, მაგრამ ერვანს არაფრით არ უნდოდა ძლეულად ეღიარებინა თავი; მაშინ მან უკანასკნელი სასოწარკვეთილი ნაბიჯი გადადგა. რაკი ატყობდა, რომ საჭირო იყო რაღაც გადამწყვეტი ღონისძიების მიღება, ერვანმა ბოლოს ასეთი რამ თქვა:
-რად ვიწვალებთ თავს ამდენი უსაგნო კამათით? მე შემიძლია, შემოგთავაზოთ საქმის დასრულების ყველაზე ქმედითი საშუალება. შენ, ქრისტიანო მოძღვარო, თუ გსურს, რომ მე და ჩემმა თანააღმსარებლებმა ყოველგვარი თვალთმაქცობის გარეშე ვირწმუნოთ შენი იესო, გვიჩვენე იგი ცოცხლად; იღონე ძალა, რათა მე ვიხილო იგი და ვესაუბრო - მხოლოდ მაშინ ვირწმუნებთ, რომ ქრისტიანებმა დაგვამარცხეს...
როგორც კი მოისმინეს ერვანის სიტყვა, შეჩოჩქოლდა კრებული - ყველა სიფრთხილისკენ მოუწოდებდა, რათა რაიმე სატყუარზე არ წამოეგოთ. მაგრამ აი, წმიდა ეპისკოპოსმა მიმართა მოპაექრეს:
-ო, ერვან, შენი თხოვნა აღემატება ადამიანის ძალას, მაგრამ დიდ არს უფალი! თქვენს დასარწმუნებლად და ქრისტიანთა რწმენაში განსამტკიცებლად იყოს ასე! იგი მოიღებს წყალობას, რათა ესეც აღასრულოს: გადაჭრით მითხარ, რა გსურს ჩემგან?
-გამოსთხოვე შენს უფალს, ხილულად წარმოსდგეს შენს წინაშე! - უპასუხა ერვანმა.
-დიახ, რათა ჩვენც შევიგრძნოთ მისი აქ ყოფნა! - შიშნარევი ხმით იმეორებდა იუდეველთა კრებული, - მხოლოდ მაშინ მივიღებთ ნათლისღებას!
წმიდა მთავარეპისკოპოსმა იცოდა, რამდენად დიდი სულიერი ძალისხმევა მართებდა, მაგრამ ისიც უწყოდა, რომ „თუ გექნებათ მდოგვის მარცვლისოდენა რწმენა, უბრძანებთ ამ მთას: გადაადგილდიო, და ისიც გადაადგილდება, და არაფერი იქნება შეუძლებელი თქვენთვის“ (მათე 17, 20). წმიდა გრიგოლმა მთელი თავისი სასოება უფალს მიანდო, წამოდგა ტახტიდან და ხალხის საკრებულოდან შორიახლოს განაპირებულმა დაიწყო ლოცვა. მეფე და ყოველნი ქრისტიანნი გაკვირვებულნი იყვნენ მისი კადნიერებით უფლისადმი. ამასობაში კი მუხლებზე დაჩოქილი წმიდა მღვდელმთავარი სიმდაბლითა და ღვთისადმი უსაზღვრო სიყვარულით აღსავსე ილოცვიდა. მსმენელთა ყურს სწვდებოდა, თუ როგორ იხსენიებდა იგი სიტყვა ღმერთის განხორციელების საიდუმლოს, მის ცხოვრებას, ჯვარზე ვნებასა და დიდებით აღდგომას. ბოლოს ღვთის სათნომყოფელმა ასე შეჰღაღადა მაცხოვარს:
-გამოგვეცხადე, მეუფეო, ამ გრძნობიერად გაქვავებულსა და ბოროტებით დაბრმავებულ ადამიანების წინაშე, შენი სახელის განდიდებისათვის; დაე, ხორციელი თვალით იხილონ შენი ცხოველსმყოფელი იერსახე, რომლითაც ჩვენთვის, უტკბესო იესო, შეიმოსე ხორციელად და რა სახითაც ცად ამაღლდი, რათა გიხილონ შენ და გირწმუნონ ერთი ჭეშმარიტი ღმერთი!
როგორც კი მთავარეპისკოპოსმა დაამთავრა ლოცვა, ანაზდად აღმოსავლეთიდან ღრუბელი ამოვარდა, მეხმა იჭექა და საშინელი ძალით იძრა მიწა.
ადამიანები შიშისაგან მიწას გაერთხნენ, მაგრამ მერე, თითქოს ძილისაგან გამოერკვნენო, ერთიმეორის მიყოლებით წამოიმართნენ და აღმოსავლეთ მხარეს მიაპყრეს მზერა - ყველამ დაინახა, როგორ განიხვნა ზეცა და იქიდან მზის შარავანდედით მოცული ღრუბელი გამოჩნდა, რომელიც მიწაზე ეშვებოდა. ღრუბლის შუაგულში იდგა ყველაზე მშვენიერი ძეთაგან კაცისა - უფალი ჩვენი იესო ქრისტე. ენით უთქმელი ბრწყინვალე იერსახითა და ელვის სადარი სამოსით იგი ღრუბლებზე მოაბიჯებდა, ხალხის კრებულს მიუახლოვდა და მთავარეპისკოპოსის წინ ჰაერში გაჩერდა. მისი ღვთაებრივი მშვენიერება იპყრობდა როგორც ქრისტიანთა, ისე იუდეველთა გულებსა და მზერას.
მაგრამ მისი დიდებისა და აღმატებულების წინაშე, როგორც ოდესღაც თაბორის მთაზე, ყველანი პირქვე დაეცნენ - მეფეცა და ხალხიც. შეძრწუნებულმა იუდეველებმა გაქცევა სცადეს, მაგრამ მუხლი მოეკვეთათ - ღვთაებრივი ბრწყინვალება სწვავდა მათ, უხილავი ძალა მოძრაობის უნარს ართმევდა...
მაშინ ღვთაებრივი ძალითა და გონების ნათლით აღვსილმა წმიდა მთავარეპისკოპოსმა მოუწოდა ერვანს:
-იხილე და ირწმუნე, რომ ერთია წმიდა, ერთია ღმერთი იესო ქრისტე სადიდებელად მამისა, ამინ!
ერვანი ცოცხალმკვდარი იდგა და სიტყვის დაძვრას ვერ ახერხებდა. მაშინ უფლის ყოვლადმშვენიერი დიდებულებისაგან ისმა ხმა:
-მწყემსმთავრის ლოცვებისათვის განგკურნავთ თქვენი მამების მიერ ჯვარცმული!
ამ სიტყვების შემდეგ იუდეველები წინანდელზე მეტად ათრთოლდნენ და მიწაზე დაემხნენ. თვალები გახელილი ჰქონდათ, მაგრამ მხედველობა დაკარგეს.
ამ დროს უფლის სიახლოვეს ისევ გაისმა ხმაური და მბრწყინავი ღრუბელი მაღლა-მაღლა აიწია და აიკეცა; ბოლოს უფალი უჩინო იქმნა. ქრისტიანები კიდევ დიდხანს შეჰღაღადებდნენ მის კვალზე სავედრებელს: „უფალო შეგვიწყალე!“
წმიდა მთავარეპისკოპოსი მიწისაკენ თავდახრილი ცრემლის ღვრით აღავლენდა ლოცვებს უფლის წინაშე თავისი ხალხისათვის. ხოლო იუდეველნი, დაბრმავებულნი, დაკარგულ თვალისჩინზე მოტირალნი, ფეხებში უვარდებოდნენ და სთხოვდნენ, ქრისტე მაცხოვრის სიტყვის თანახმად, კურნება მიენიჭებინა მათთვის. ისინი იფიცებოდნენ, რომ წრფელი გულით იღებდნენ სახარებისეულ რწმენას და იმავე დღეს ყველანი - ერვანიდან მოყოლებული, ჩვილი ბავშვებით დამთავრებული - მოინათლნენ წყლითა და სულიწმიდით. ერვანმა ქრისტიანული ნათლობის სახელად ლევი მიიღო, რაბინმა ელინებმაც მიბაძეს მათ მაგალითს. მთელი ომირიტის ქვეყანა განათლდა, რამაც გაახარა არა მარტო მეფე და წმიდა მთავარეპისკოპოსები, არამედ ზეციური ანგელოზებიც.
|
|
|
